Малчиште

Малчиште — село во Општина Студеничани, Скопско.

Малчиште
Поглед на Малчиште
Малчиште Местоположба на Малчиште во Македонија Малчиште на карта
Координати 41°52′47″N 21°23′28″E
Регион	Скопски
Општина	Студеничани
Област	Торбешија
Население	38 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	1050
Повик. бр.	02
Шифра на КО	25084
Надм. вис.	480 м
Малчиште на општинската карта Атарот на Малчиште во рамките на општината
Малчиште на Ризницата

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во областа Торбешија, на надморска височина од 480 м. Низ него минува Маркова Река. Атарот е ридски и зафаќа површина од 2,8 км².^[2]

Историја

Подрачјето на Малчиште е населено уште од римско време, за што сведочат остатоците од градиштето Марково Кале на 800 м североисточно од селото.^[3]

Во XIX век, селото е дел од нахијата Каршијак во Скопската каза во Отоманското Царство.

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било мешано со христијанско^[4] и муслиманско^[5] население, каде имало 1 христијанскo и 5 муслимански домаќинства. На овој попис биле забележани 1 маж христијанин, со едно новороденче и 23 мажи муслимани со 4 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 58 жители.

Стефан Верковиќ во 1857 го бележи со 236 жители.^[6]

Во XIX век Малчиште било село во Скопската каза на Отоманското Царство. Според статистиката на Васил К’нчов од 1900 г. Малчишта имало 90 жители, сите Арнаути муслимани.^[7]

На етничката карта од 1927 г. Леонард Шулце Јена го покажува Малчиште (Malčište) како албанско село.^[8]

На етничката карта на Северозападна Македонија во 1929 г. Афанасиј Селишчев го обележал Малчиште како албанско село.^[9]

Сите подоцнежни пописи го заведуваат населението како турско, со што се поставува прашањето дали всушност не се работи за Македонци-муслимани (Торбеши) кои се изјаснувале различно во различни пописи.

Стопанство

Малчиште има мешани ресурси. Атарот му се состои од 153 ха шуми, 61 ха обработливо земјиште и 42 ха пасишта.^[2] Жителите на Малчиште имаат краварска фарма кај Марковиот манастир во с. Маркова Сушица.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 182 —     1953 194 +6.6% 1961 159 −18.0% 1971 51 −67.9% 1981 69 +35.3%	Година Нас. ±% 1991 61 −11.6% 1994 7 −88.5% 2002 60 +757.1% 2021 38 −36.7%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија во 1931 година, селото имало 100 Албанци.^[10]

Малчиште доживеало битен раст по Втората светска војна и продолжило да расте до 1950-тите. Оттогаш почнало да опаѓа, за во 1961 г. да се намали повеќе од трикратно, веројатно поради иселувања во Турција. Интересно е да се забележи дека на пописот од 1994 г. се заведени само 7 лица, иако во претходните и последователните пописи населението одржувало нормална бројност.^[11]

Според пописот од 2002 година, селото имало население од 60 жители, од кои највеќето се Турци.^[12]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 38 жители, од кои 12 Албанци и 26 лица без податоци.^[13]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	90	—	182	194	159	51	69	61	7	60	38

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[14]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[15]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[16]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[17]

Општествени установи

• Малчишка џамија
• Основно училиште

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта

• Марково Кале — градиште од римско и доцноантичко време

Поврзано

• Торбешија