Орехово

Орехово или Горно Орехово — село во Општина Битола, во околината на градот Битола.

Орехово
Орехово Местоположба на Орехово во Македонија Орехово на карта
Координати 40°58′59″N 21°19′0″E
Општина	Битола
Население	9 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	02027
Надм. вис.	1007 м
Орехово на општинската карта Атарот на Орехово во рамките на општината
Орехово на Ризницата

Орехово во 1903 година

Географија и местоположба

Историја

Споменик за Битолскиот партизански одред „Пелистер“ во селото Ореово

Во близината на селото на 3 мај 1942 година бил разбиен првиот битолски партизански одред „Пелистер“.

Во XIX век селото било дел од Битолската каза на Отоманското Царство.

Вкупно 3 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[2]

Стопанство

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 316 —     1953 310 −1.9% 1961 279 −10.0% 1971 261 −6.5% 1981 286 +9.6%	Година Нас. ±% 1991 55 −80.8% 1994 39 −29.1% 2002 23 −41.0% 2021 9 −60.9%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Орехово живееле 260 жители, сите Македонци.^[3]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 година, Ореово се води како чисто македонско село во Леринската Каза на Битолскиот Санџак со 9 куќи.^[4] Истовремено Бугарско Ореово се води како чисто македонско село во Битолската Каза со 31 куќа.^[5][6]

Според секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Орехово имало 240 Македонци, патријаршисти.^[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 300 Македонци.^[8]

Според пописот од 2002 година, селото Орехово брои 23 жители, сите Македонци.^[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 9 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	260	240	316	310	279	261	286	55	39	23	9

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]

Родови

Орехово е македонско село.

Родови во селото се:

• Староседелци: Србиновци (12 куќи), Бубало (3 куќи) и Туфте (1 куќа), Нивните предци живееле во месноста Магарево, по патот за накај Буково;
• Доселеници од непознато место: Амиџовци (5 куќи), Димковци (3 куќи), Анаќијевци (5 куќи), Ѓулевци (4 куќи), Јаневци (6 куќи), Мажевци (5 куќи), Ѓирковци (4 куќи), Пановци (4 куќи), Јанкуловци (4 куќи), Трпевци (2 куќи) и Чедевци (1 куќа), родовите Амиџовци и Димковци потекнувале од ист предок, и родовите Анаќијевци и Ѓулевци потекнувале од ист предок.^[14]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 0128 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на старата зграда на основното училиште.^[15]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 29 гласачи.^[16]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[17]

• Црква „Св. Петка“ — главната селска црква изградена во 1861 година;

Археолошки наоѓалишта

• Кале — населба од доцноантичко време;^[18]
• Маркова Стапалка — наоѓалиште од непознат тип и период;^[19]

Редовни настани

Личности

Теодора Стефанова, 7 март 1909 г.^[20]

• Теодора Стефанова — гркоманска андартка, четничка на Георгиос Диконимос;

Култура и спорт

Иселеништво

Постари иселеници од селото до 1951 година имало во Северна Америка и во Австралија.^[14]

Иселеништвото продолжило и потоа и иселеници има во Битола, прекуокеанските земји и во европските земји.^[21]