Пагаруша

Пагаруша — село во Општина Студеничани, во областа Торбешија, во околината на градот Скопје. Во минатото селото било чисто македонско (христијани и муслимани).

Пагаруша
Поглед на селото Пагаруша
Пагаруша Местоположба на Пагаруша во Македонија Пагаруша на карта
Општина	Студеничани
Население	181 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	25104
Надм. вис.	623 м
Пагаруша на општинската карта Атарот на Пагаруша во рамките на општината
Пагаруша на Ризницата

Географија и местоположба

Пагаруша се наоѓа во областа Торбешија, во северозападниот дел на територијата на Општина Студеничани.

Историја

Во XIX век, селото е дел од нахијата Каршијак во Скопската каза во Отоманското Царство.

Според податоците на Васил К’нчов од 1900 година, селото имало 15 жители христијани (Македонци) и 380 жители муслимани (Македонци).^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 414 —     1953 416 +0.5% 1961 291 −30.0% 1971 277 −4.8% 1981 286 +3.2%	Година Нас. ±% 1991 265 −7.3% 1994 239 −9.8% 2002 227 −5.0% 2021 181 −20.3%

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било мешано со христијанско и муслиманско население, каде имало 3 христијански^[3] и 33 муслимански^[4] домаќинства. На овој попис биле забележани 7 мажи христијани, без новороденчиња и 100 мажи муслимани со 12 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 238 жители.

Стефан Верковиќ во 1857 година го забележува со 282 жители.^[5]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Пагаруша живееле 395 жители, од кои 15 Македонци^[6] христијани и 380 Македонци^[6] муслимани. Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Пагаруша имало 24Македонци^[6], под врховенството на Бугарската егзархија.

После Втората балканска војна, 1913 г. селото влегува во границите на Србија, како дел од Општина Горно Количани и има 540 жители.^[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 350 Македонци.^[8]

Според пописот од 2002 година, селото имало население од 227 жители, од кои 226 Турци и 1 Албанец.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живеел 181 жител, од кои 9 Албанци, 147 Турци и 25 лица без податоци.^[9]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	395	24	414	416	291	277	286	265	239	227	181

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]

Родови

Пагаруша е торбешко село.

Според истражувањата од 1950 година. Родови во селото биле:

• Староседелци: Панчевци (1 к.) исламот го примиле од како се доселиле другите муслимански родови. За нив може да се слушне и името Алиовци.
• Доселеници: Јуцовци со Селмановци и Оручовци (15 к.) доселени се од селото Жировница во Долна Река. Го знаат следното родословие: Заим (жив на 38 г. во 1950 година) Узеир-Зејнел-Јонуз-Реџеп, се доселил неговиот татко; Аџовци (12 к.) доселени се од Долна Река, мислат дека се од Жировница; Чалмовци (11 к.), Суљовци (7 к.), Зулковци (6 к.), Чумуровци (5 к.) и Османовци (3 к.) доселени се од Долна Река. Последните се продолжуваат само преку домазети.^[14]

Галерија

• 
  Поглед на селото Пагаруша
• 
  Глетка од селото
• 
  Глетка од селото

Иселеништво

Оџовци се иселиле од селото до 1950 година. Биле доселени од Долна Река. До 1950 година се иселиле од селото. Се населиле во Скопје (5 семејства) и во Турција (3 семејства). До 1950 година и голем број семејства од споменатите родови се иселиле од селото во Скопје (21 семејство) и во Турција (8 семејства). Други иселеници имало во Горно Лисиче, Долно Количани и во Љубош.^[14] Иселување од селото имало и после 1950 година.

Поврзано

• Торбешија
• Општина Студеничани
• Студеничани