Раџа јога
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Раџа јога — целта на јогата и методот за нејзино постигнување според санскритските текстови. Терминот исто така станал модерно име за практикување јога[1] во 19 век кога Свами Вивекананда ја дал својата интерпретација на Јога сутрата на Патанџали во својата книга Раџа јога.[2] Оттогаш, Раџа јога се нарекува аштанга јога, кралска јога, кралска унија, сахаја марг и класична јога.[3]
Remove ads
Етимологија и употреба
Раџа (санскрит: राज) значи „главен, најдобар од својот вид“ или „крал“. Така, Раџа јогата се однесува на „најдоброто од јогата“.
Историската употреба на терминот Раџа јога се наоѓа во други контексти, сосема различни од неговата денешна употреба. Во античките и средновековните текстови на санскрит, тоа значело највисока состојба на јога пракса (оној што стигнува до самадхи).[1] Хата јога прадипика, на пример, наведува дека Хата јогата е еден од начините за постигнување Раџа јога.
Раџа јогата се споменува во Јогататва Упанишад,[4] потоа се споменува во коментар од 16 век за специфичен чекор во Јога сутра на Патанџали. Тантричкото дело на средновековната ера, Дататрејајогашастра ги објаснува принципите на четирите јоги: Мантра јога, Хата јога, Лаја јога и Раџа јога.[5] Ален Даниелу наведува дека Раџа јогата, во историската литература на хиндуизмот, била една од петте познати методи на јога, а другите четири се Хата јога, Мантра јога, Лаја јога и Шива јога.[6] Даниелу го преведува како „Кралски начин за реинтеграција на себе со универзалното јас (Браман)“.
Терминот станал ретроним во 19 век кога Свами Вивекананда ја изедначил раџа јогата со јога сутрите од Патанџали.[1][2] Ова значење е различно од она во Хата јога прадипика, текст на Ната сампрадаја.[7]
Методот на медитација следен под Сахаџ Марг, исто така наречен Срцест, го следи системот на вежбање Раџа јога. Овој систем е во пракса формално од 1945 година под името „мисија на Шри Рам Чандра“ (SRCM).[3]
Брама Кумарис, ново религиозно движење, учи форма на медитација што ја нарекува „Раџа јога“ која нема никаква врска ниту со прописите на Хата јогата ниту со јога сутрата на Патанџали.
Современите толкувања и литература што ја дискутираат Раџа јога често ги припишуваат јогасутрите на Патанџали како нивен текстуален извор, но многумина ниту ги прифаќаат учењата ниту филозофските основи на јога школата на хиндуизмот. Ова мешање на концепти довело до конфузија во разбирањето на историската и денешната индиска литература за јогата.[1][7]
Remove ads
Историја
Во шајвизмот
Текстот за Шајва јога, Аманаска, датиран од 12 век од нашата ера или порано, е дијалог помеѓу Вамадева и божеството Шива. Во второто поглавје, текстот ја спомнува Раџа јогата. Во него се наведува дека е наречен така затоа што му овозможува на јогинот да стигне до славниот крал во себе, врховното јас. Раџа јогата е прогласена за цел каде што човек не доживува ништо друго освен блаженство на непреченото, природна состојба на смиреност, спокојство, мир, заедница во себе и задоволство.
Целта и состојбата на Раџа јогата се синоним за различни термини, како што се Аманаска, Унмани и Сахај.[8]
Како еден вид јога
Некои средновековни индиски текстови за јогата ја наведуваат Раџа јога како еден од многуте видови јога. На пример, Сарванга јога прадипика од 17 век, коментар на Браџ-башја од Сундардас, учи три тетради на јога. Првата група е Бакти јога, Мантра јога, Кундалини јога и Карча јога; втората е Хата јога, Раџа јога, Лакша јога и Аштанга јога; третата е Самхија јога, Џана јога, Брама јога и Адвајта јога. Од дванаесетте, Сундардас наведува дека Раџа јога е најдобрата јога.
Како јога систем на Патанџали
Свами Вивекананда, ја поистоветил раџа јога со јога сутрите на Патанџали.[1][2]
Според Аксел Мајклс, јога сутрите се изградени врз фрагменти од текстови и традиции од античка Индија.[9] Според Фоерштајн, јога сутрите се кондензација на две различни традиции, имено „јога со осум екстремитети“ (аштанга јога) и акциона јога (крија јога).[10]
Постојат бројни паралели во древните школи на мислата Самкја, Јога и Абхидарма, особено од 2 век п.н.е. до 1 век од нашата ера, забележал Ларсон. Јога сутрите на Патанџали можеби се синтеза на овие три традиции. Од школата на хиндуизмот Самхија, јога сутрите го усвојуваат „рефлективното расудување“ (адхиавасаја) на пракрти и пуруса (дуализам), неговиот метафизички рационализам и неговите три епистемски методи за стекнување доверливо знаење. Од идејата на будизмот на Абхидарма за ниродхасамади, сугерирал Ларсон, Јога сутрите го усвојуваат стремежот кон изменета состојба на свесност. Меѓутоа, за разлика од будизмот, кој верува дека не постои ниту јас, ниту душа, јогата е физикалистичка и реалистична, како Самкја, во верувањето дека секој поединец има јас и душа. Третиот концепт што Јога сутра го синтетизира во својата филозофија се древните аскетски традиции на изолација, медитација и интроспекција, како и идеите за јога од 1-виот милениум п.н.е. индиски текстови како што се Ката Упанишад, Шветашватара Упанишад и Маитри Упанишад.
Исламски период
На почетокот на 11 век, персискиот научник Ал Бируни ја посетил Индија, живеел меѓу Хиндусите 16 години, и со нивна помош превел неколку значајни санскритски дела на арапски и персиски. Едниот текст е Јогасутра на Патанџали.[11] Заедно со генерално точните преводи, текстот на Ал Бируни има значителни разлики од ракописите на Јогасутра откриени во Индија во текот на 19 век. Записот на Ал Бируни им помогнал на современите научници да утврдат дека ракописот Јогасутра на Патанџали постоел во Индија во многу верзии, секоја со повеќе коментари од хинду научници. Некои од овие верзии и коментари се или изгубени или неоткриени. Преводот на Ал Бируни зачувал многу од основните теми на јога филозофијата на хиндуизмот; сепак, одредени сутри и аналитички коментари биле повторно изнесени, правејќи ги поконзистентни со исламската монотеистичка теологија.[12] Верзијата на јога сутра на Ал Бируни стигнала до Персија и Арапскиот Полуостров околу 1050 година.
Во индиската историска временска рамка, одбележана го со доаѓањето на исламот во Индија во XII век, опаднал развојот и литературата за филозофијата на јогата на хиндуизмот.[11] До шеснаесеттиот век, филозофијата за јога на Патанџали била речиси изумрена.[11] Јогата била зачувана од садхусите (сањасис) од Индија. Некои од елементите на хинду јогата биле усвоени од суфиската секта на муслиманите во Индија.[13][14] Суфите муслимани на моменти ја прифаќале и ја заштитувале јога традицијата на Хиндусите за време на исламското владеење со Индија, а во други моменти помагале во прогонството и насилството врз тие Хиндуси.[15] Могулскиот цар Акбар, познат по својата синкретичка толеранција, бил привлечен од јога, и станал покровител на јога филозофијата на хиндуизмот.[16]
Remove ads
Споредба со будизмот
Научникот по јога Стивен Коуп идентификувал сличности помеѓу Раџа јогата и будизмот. Тој забележал дека двете филозофии не се исти, но се неверојатно слични, бидејќи имале долг период на размена до околу 500 г. н.е.[17]
Поврзано
- Карма јога
- Кундалини јога
- Шиншин-тоицу-до, јапонска јога
- Телема
- Јога (филозофија)
Наводи
Литература
Надворешни врски
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads