Роскилдски мировен договор

Роскилдски мировен договор — меѓународен договор склучен на 8 март 1658 г.^[1][2] во текот на Втората северна војна помеѓу данско-норвешкиот крал Фредерик III и шведскиот крал Карл X Густав во градот Роскилде, Данска. По катастрофалниот пораз, Данска-Норвешка била приморана да се откаже од речиси половина од своите територии. Со ова Шведска ги добила покраините Блекинге, Борнхолм, Бохуслен, Сканија и Тренделаг и Халанд.^[2]

Со црвено: Халанд, кој дотогаш бил под шведска окупација во времетраење од 30 години (согласно Договорот од Бремсебру од 1645), сега станал постојан дел од Шведска. Со жолто: Сканија и Бохуслен исто така ѝ припаднале на Шведска. Со виолетово: Тренделаг и Борнхолм ѝ се отстапени на Шведска во 1658, но потоа се побуниле и во 1660 се вратиле во состав на Данска-Норвешка.

Мировната гозба во дворецот Фредериксборг по склучувањето на договорот

Одредби на договорот

Во договорот се поставени следниве услови:^[3][4][5]

• данската покраина Сканија веднаш да ѝ се отстапи на Шведска.
• данската покраина Блекинге веднаш да ѝ се отстапи на Шведска.
• данската покраина Халанд веднаш да ѝ се отстапи на Шведска. Халанд во тој момент бил под шведска окупација, која требала да трае 30 години согласно Договорот од Бремсебру од 1645.
• данската покраина Борнхолм веднаш да ѝ се отстапи на Шведска.
• норвешката покраина Бохуслен веднаш да ѝ се отстапи на Шведска. Со ова Шведска обезбедила непречена трговија на запад.
• норвешкката покраина Тренделаг веднаш да ѝ се отстапи на Шведска (тогаш во нејзин состав биле Нурдмере и Румсдал).
• Данска да се откаже од сите протившведски сојузништва.
• Данска да го спречи минувањето на непријателски (кон Шведска) воени бродови и нивно навлегување во Балтикот преку протоците.
• Враќање на поседите на Војводата од Холштајн-Готорп.^[6]
• Данска да ги подмири трошоците за шведската окупација.
• Данска да учествува со војници во другите воени ангажмани на Карл X Густав.^[7]

Последици

По склучувањето на договорот, Шведска го прекршила договорот продолжувајќи со походи во преостанатите делови на Данска-Норвешка, но морала да се повлече од данските острови и Тренделаг поради сојузот што Данско-Норвешка го слкучила со Холандија. Со Копенхашкиот мировен договор во 1660, Данска и Норвешка ги повратиле Борнхолм и Тренделаг, но останатите покраини останале во состав на Шведска.

Поврзано

• Северни војни
• Историја на Шведска
• Историја на Данска
• Историја на Норвешка
• Список на мировни договори

Наводи

1. 26 февруари по стар стил.
2. Frost, Robert I (2000). The Northern Wars. War, State and Society in Northeastern Europe 1558-1721. Longman. стр. 180. ISBN 978-0-582-06429-4.
3. Stiles, Andrina (1992). Sweden and the Baltic, 1523 - 1721. Hodder & Stoughton. ISBN 0-340-54644-1.
4. Scott, Franklin D. (1988). Sweden; the Nation's History. Southern Illinois Press.
5. Gjerset, Knut (1915). History of the Norwegian People, Volume II. The MacMillan Company.
6. Lisk, Jill (1967). The Struggle for Supremacy in the Baltic: 1600-1725. Funk & Wagnalls, New York.
7. Frost, Robert I. (2000). The Northern Wars; 1558-1721. Longman, Harlow, England. ISBN 0-582-06429-5.

Надворешни врски

• Freden i Roskilde — договорот на Викиизвор на дански јазик
• Отсликан примерок на договорот Архивирано на 22 јули 2011 г. — Институт за европска историја - Мајнц