കനേഡിയൻ ആർട്ടിക് ദ്വീപസമൂഹം

വടക്കേ അമേരിക്ക വൻകരയുടെ വടക്കേയറ്റത്തായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു ദ്വീപസമൂഹമാണ് കനേഡിയൻ ആർട്ടിക് ദ്വീപസമൂഹം (Canadian Arctic Archipelago) അഥവാ ആർട്ടിക് ദ്വീപസമൂഹം (Arctic Archipelago). കാനഡയുടെ വടക്കൻ പ്രദേശത്തിലായി ആർട്ടിക് സമുദ്രത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന 36,563 ദ്വീപുകളുടെ കൂട്ടമായ ഇവയുടെ ആകെ വിസ്തീർണ്ണം 1,424,500 കി.m² (1.5333×10¹³ sq ft) ആണ്. വടക്കൻ കാനഡയുടെ സിംഹഭാഗവും ഉൾപ്പെടുന്ന ഈ ദ്വീപസമൂഹങ്ങളിൽ നുനാവടിന്റെ മുഖ്യഭാഗവും നോർത്ത് വെസ്റ്റേൺ ടെറിടറികളുടെ ഭാഗങ്ങളുമാണ് ഉൾക്കൊള്ളുന്നത്.^[2] ആഗോളതാപനത്തിന്റെ ഫലങ്ങൾ ഇവിടെയും ദൃശ്യമാണ്.^[3][4] ഇവിടുത്തെ മഞ്ഞുരുകലിൻറെ തോത് അനുസരിച്ച്, ഏതാണ്ട് 2100 ആവുമ്പോൾ സമുദ്രനിരപ്പ് ഏകദേശം 3.5 സെ.മീ (0.11 അടി) ഉയരുമെന്ന് ചില പഠനങ്ങൾ കരുതുന്നു.^[5]

ആർട്ടിക് ദ്വീപസമൂഹം
Archipel Arctique Canadien (Canadian French)

Polar projection map of the Arctic Archipelago
Geography
Location	വടക്കൻ കാനഡ
Coordinates	75°N 90°W
Total islands	36,563
Major islands	ബാഫിൻ ദ്വീപ്, വിക്ടോറിയ ദ്വീപ്, എല്ലെസ്മിയർ ദ്വീപ്
Area	1,407,770[1] കി.m2 (543,540 ച മൈ)
Administration
കാനഡ
Territories and Province	നുനാവട് നോർത്ത്‍വെസ്റ്റ് ടെറിറ്ററീസ് ന്യൂഫൗണ്ടൻലാൻഡ് ആന്റ് ലാബ്രഡോർ
Largest settlement	ഇക്വാല്യൂട്ട്, നുനാവട് (pop. 6,184)
Demographics
Population	14,000
Pop. density	0.0098 /km2 (0.0254 /sq mi)

ഭൂമിശാസ്ത്രം

ആർട്ടിക് ദ്വീപസമൂഹത്തിൽ ആകെ വിസ്തൃതിയിൽ ഏറ്റവും വലിയ ദ്വീപായി അറിയപ്പെടുന്ന ബാഫിൻ ദ്വീപിൻ്റെ ഉപഗ്രഹ ചിത്രം.

എല്ലെസ്മിയർ ദ്വീപിനെയും ആക്‌സൽ ഹൈബർഗ് ദ്വീപ് (എൽലെസ്‌മെയറിൻ്റെ ഇടതുവശത്ത്) ഉൾപ്പെടെയുള്ള അതിൻ്റെ അയൽ ദ്വീപുകളെയും കാണിക്കുന്ന സംയുക്ത സാറ്റലൈറ്റ് ചിത്രം. ഈ ചിത്രത്തിൽ ഗ്രീൻലാൻഡ് വലതുവശത്താണ്.

കിഴക്ക് പടിഞ്ഞാറായി 2,400 കി.മീ (7,900,000 അടി) വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന ഈ ദ്വീപസമൂഹത്തിന്റെ വടക്കേയറ്റമായ എല്ലിസ്മെയർ ദ്വീപിലെ കേപ് കൊളംബിയ, വൻകരയിൽനിന്നും 1,900 കി.മീ (6,200,000 അടി) അകലെയാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. പടിഞ്ഞാറ് ബ്യൂഫോർട്ട് കടൽ, വടക്ക് പടിഞ്ഞാറ് ആർട്ടിക് സമുദ്രം; കിഴക്ക് ഗ്രീൻലാന്റ്, ബാഫിൻ ഉൾക്കടൽ ഡേവിസ് കടലിടുക്ക്; തെക്ക് ഹഡ്സൺ ഉൾക്കടൽ എന്നിവയ്ക്കിടയിലായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.

36,563 ദ്വീപുകൾ ഉള്ളതിൽ 94 എണ്ണം 130 കി.m² (1.399308354×10⁹ sq ft) അധികം വിസ്തൃതിയുള്ളവയാണ്, വിസ്തീർണ്ണം 1,400,000 കി.m² (1.5×10¹³ sq ft) ആണ്.^[6] ആർട്ടിക് ദ്വീപസമൂഹത്തിലെ 10,000 കി.m² (1.1×10¹¹ sq ft) അധികം വിസ്തീർണ്ണമുള്ള ദ്വീപുകൾ താഴെപ്പറയുന്നവയാണ്

ദ്വീപിന്റെ പേർ	സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പ്രദേശം*	വിസ്തീർണ്ണം	റാങ്ക്		ജനസംഖ്യ (2001)
			ഭൂമിയിൽ	കാനഡയിൽ
ബാഫിൻ ദ്വീപ്	NU	507,451 കി.m2 (5.462157104870×1012 sq ft)	5	1	9,563
വിക്ടോറിയ ദ്വീപ്	NT, NU	217,291 കി.m2 (2.338900858357×1012 sq ft)	8	2	1,707
എല്ലെസ്മിയർ ദ്വീപ്	NU	196,236 കി.m2 (2.112266724533×1012 sq ft)	10	3	168
ബാങ്ക്സ് ദ്വീപ്	NT	70,028 കി.m2 (7.53775118661×1011 sq ft)	24	5	114
ഡെവൺ ദ്വീപ്	NU	55,247 കി.m2 (5.94673758792×1011 sq ft)	27	6	0
ആക്സൽ ഹെയ്ബർഗ് ദ്വീപ്	NU	43,178 കി.m2 (4.64764123973×1011 sq ft)	32	7	0
മെൽവില്ലെ ദ്വീപ്	NT, NU	42,149 കി.m2 (4.53688060154×1011 sq ft)	33	8	0
സതാംപ്ടൺ ദ്വീപ്	NU	41,214 കി.m2 (4.43623803914×1011 sq ft)	34	9	718
പ്രിൻസ് ഓഫ് വെയിത്സ് ദ്വീപ്	NU	33,339 കി.m2 (3.58858009383×1011 sq ft)	40	10	0
സോമർസെറ്റ് ദ്വീപ്	NU	24,786 കി.m2 (2.66794283589×1011 sq ft)	46	12	0
ബാതസ്റ്റ് ദ്വീപ്	NU	16,042 കി.m2 (1.72674650905×1011 sq ft)	54	13	0
പ്രിൻസ് പാട്രിക് ദ്വീപ്	NT	15,848 കി.m2 (1.70586452284×1011 sq ft)	55	14	0
കിംഗ് വില്യം ദ്വീപ്	NU	13,111 കി.m2 (1.41125629473×1011 sq ft)	61	15	1279
എല്ലെഫ് റിംഗ്നെസ് ദ്വീപ്	NU	11,295 കി.m2 (1.21578368157×1011 sq ft)	69	16	0
ബൈലോട്ട് ദ്വീപ്	NU	11,067 കി.m2 (1.19124196582×1011 sq ft)	72	17	0

^* NT = Northwest Territories, NU = Nunavut

ഗ്രീൻലാന്റ് കഴിഞ്ഞാൽ ആർട്ടിക് പ്രദേശത്തിൽ ഏറ്റവുമധികം വിസ്തൃതിയുള്ള പ്രദേശമാണിത്. ആർട്ടിക് കാലാവസ്ഥ അനുഭവപ്പെടുന്ന ഇവിടങ്ങളിൽ പർവ്വതങ്ങളൊഴികെയുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ തുന്ദ്ര കാണപ്പെടുന്നു. ഇവിടുത്തെ മിക്കവാറും ദ്വീപുകൾ ജനവാസമില്ലാത്തവയാണ്, തെക്കൻ ദ്വീപുകളിലെ തീരപ്രദേശങ്ങളിൽ മാത്രമാണ് ഇനൂയിറ്റ് വംശജർ താമസിക്കുന്നത്.

ഭൂപടം

കിങ് ക്രിസ്റ്റ്യൻ ദ്വീപ്map 1 Bordenmap 2 Lougheedmap 3 Brockmap 4 മക്കെൻസി കിങ് ദ്വീപ്map 5 Helenamap 6 Cameronmap 7 Emeraldmap 8 Prince Patrickmap 9 Île Vaniermap 10 Eglintonmap 11 Alexandermap 12 Bathurstmap 13 Melvillemap 14 Byam Martinmap 15 Banksmap 16 Stefanssonmap 17 Russellmap 18 Prince of Walesmap 19 Prescottmap 20 Somersetmap 21 Victoriamap 22 King Williammap 23 Mattymap 24 Walesmap 25 Belchermap 26 Longmap 27 Akimiskimap 28 Charltonmap 29

Ellesmeremap 30 മെയ്ഘെൻ ദ്വീപ്map 31 Axel Heibergmap 32 Ellef Ringnesmap 33 Amund Ringnesmap 34 Cornwallmap 35 Grahammap 36 നോർത്ത് കെന്റ് ദ്വീപ്map 37 Baillie-Hamiltonmap 38 Little Cornwallismap 39 Cornwallismap 40 Devonmap 41 Bylotmap 42 Baffinmap 43 Jens Munkmap 44 Kochmap 45 Braymap 46 Rowleymap 47 Foleymap 48 എയർഫോർസ് ദ്വീപ്map 49 Prince Charlesmap 50 Vansittartmap 51 Whitemap 52 Southamptonmap 53 Resolutionmap 54 Loksmap 55 Akpatokmap 56 Bigmap 57 Salisburymap 58 Nottinghammap 59 Manselmap 60 Coatsmap 61

Islands not on map

• Beechey^{map 62}
• Duke of York^{map 63}
• Gateshead^{map 64}
• Haig-Thomas^{map 65}
• Hans^{map 66}

• Herschel Island^{map 67}
• Killiniq^{map 68}

• Jenny Lind^{map 69}
• Ottawa^{map 70}
• Prince Leopold^{map 71}
• Skraeling^{map 72}
• Trodeley^{map 73}
• Weston^{map 74}

• ^map 1 King Christian Island, 77°45′N 102°00′W
• ^map 2 Borden Island, 78°33′N 111°10′W
• ^map 3 Lougheed Island, 77°24′N 105°15′W
• ^map 4 Brock Island, 77°51′N 114°27′W
• ^map 5 Mackenzie King Island, 77°43′N 111°57′W
• ^map 6 Helena Island, 76°40′N 101°00′W
• ^map 7 Cameron Island, 77°48′N 101°51′W
• ^map 8 Emerald Isle, 76°48′N 114°07′W
• ^map 9 Prince Patrick Island, 76°45′N 119°30′W
• ^map 10 Île Vanier, 76°10′N 103°15′W
• ^map 11 Eglinton Island, 75°46′N 118°27′W
• ^map 12 Alexander Island, 75°52′N 102°37′W
• ^map 13 Bathurst Island, 75°46′N 099°47′W
• ^map 14 Melville Island, 75°30′N 111°30′W
• ^map 15 Byam Martin Island, 75°12′N 104°17′W
• ^map 16 Banks Island, 73°00′N 121°30′W
• ^map 17 Stefansson Island, 73°30′N 105°30′W
• ^map 18 Russell Island, 74°00′N 098°25′W
• ^map 19 Prince of Wales Island, 72°36′N 098°32′W
• ^map 20 Prescott Island, 73°03′N 096°49′W
• ^map 21 Somerset Island, 73°15′N 093°30′W
• ^map 22 Victoria Island, 71°00′N 110°00′W
• ^map 23 King William Island, 68°58′N 097°14′W
• ^map 24 Matty Island, 69°28′N 095°40′W
• ^map 25 Wales Island, 68°01′N 086°40′W
• ^map 26 Belcher Islands, 56°20′N 079°30′W
• ^map 27 Long Island, 54°52′N 079°25′W
• ^map 28 Akimiski Island, 53°00′N 081°20′W
• ^map 29 Charlton Island, 52°00′N 079°26′W
• ^map 30 Ellesmere Island, 79°49′N 078°00′W
• ^map 31 മെയ്ഘെൻ ദ്വീപ് 79°59′N 099°30′W
• ^map 32 Axel Heiberg Island, 79°26′N 090°46′W
• ^map 33 Ellef Ringnes Island, 78°37′N 101°56′W
• ^map 34 Amund Ringnes Island, 78°19′N 096°25′W
• ^map 35 Cornwall Island, 77°37′N 094°52′W
• ^map 36 Graham Island, 77°26′N 090°30′W
• ^map 37 നോർത്ത് കെന്റ് ദ്വീപ്, 76°40′N 090°15′W
• ^map 38 Baillie-Hamilton Island, 75°53′N 094°35′W
• ^map 39 Little Cornwallis Island, 75°30′N 096°30′W
• ^map 40 Cornwallis Island, 75°05′N 095°00′W
• ^map 41 Devon Island, 75°15′N 088°00′W
• ^map 42 Bylot Island, 73°13′N 078°34′W
• ^map 43 Baffin Island, 69°00′N 072°00′W
• ^map 44 Jens Munk Island, 69°40′N 079°40′W
• ^map 45 Koch Island, 69°35′N 078°20′W
• ^map 46 Bray Island, 69°20′N 077°00′W
• ^map 47 Rowley Island, 69°05′N 078°52′W
• ^map 48 Foley Island, 68°30′N 075°00′W
• ^map 49 Air Force Island, 67°58′N 074°05′W
• ^map 50 Prince Charles Island, 67°45′N 076°00′W
• ^map 51 Vansittart Island, 65°50′N 084°00′W
• ^map 52 White Island, 65°46′N 084°53′W
• ^map 53 Southampton Island, 64°30′N 084°30′W
• ^map 54 Resolution Island, 61°35′N 065°00′W
• ^map 55 Loks Land Island, 62°26′N 064°38′W
• ^map 56 Akpatok Island, 60°25′N 068°08′W
• ^map 57 Big Island, 62°43′N 070°43′W
• ^map 58 Salisbury Island, 63°35′N 077°00′W
• ^map 59 Nottingham Island, 63°17′N 077°55′W
• ^map 60 Mansel Island, 62°00′N 079°50′W
• ^map 61 Coats Island, 62°35′N 082°45′W
• ^map 62 Beechey Island, 74°43′N 091°51′W
• ^map 63 Duke of York Archipelago, 68°15′N 112°30′W
• ^map 64 Gateshead Island, 70°35′N 100°25′W
• ^map 65 Haig-Thomas Island, 78°15′N 094°30′W
• ^map 66 Hans Island, 80°49′N 066°27′W
• ^map 67 Herschel Island, 69°35′N 139°04′W
• ^map 68 Killiniq Island, 60°22′N 064°37′W
• ^map 69 Jenny Lind Island, 68°43′N 101°58′W
• ^map 70 Ottawa Islands, 59°34′N 080°16′W
• ^map 71 Prince Leopold Island, 74°01′N 090°04′W
• ^map 72 Skraeling Island, 78°55′N 075°40′W
• ^map 73 Trodely Island, 52°14′N 079°26′W
• ^map 74 Weston Island, 52°32′N 079°35′W