Мальта

Энэ хуудас нь улсын тухай өгүүлнэ. Бусад утгыг, «Мальта (салаа утга)»-с харна уу.

Бүгд Найрамдах Мальта Улс Өмнөд Европт Газар дундын тэнгисийн төв хэсгийн Мальта, Гоцо, Комино зэрэг бүлэг арал дээр оршдог. Эдгээр аралд гол горхи, нуур цөөрөм бараг байхгүй, тачир ургамалтай, чулуурхаг гадаргатай тул тариачид алгын чинээхэн газар дээрээ хүнсний ногоо, үр тариа, жимс, цэцэг тарьж ургуулахад уйгагүй хөдөлмөр шаарддаг.

Бүгд Найрамдах Мальта Улс Repubblika ta' Malta (Мальта)
Төрийн далбаа Сүлд
Уриа: Virtute et constantia (Латин) "Хүч чадал ба тууштай байдал"
Төрийн дуулал: L-Innu Malti (Мальта) "Мальтын төрийн дуулал"
Мальта улсын байршил (ногоон тойрог) – Европ (цайвар ногоон & хар саарал) – Европын Холбоо (цайвар ногоон)  –  [Legend]
Нийслэл	Валлетта 35°54′N 14°31′E
Томоохон захиргааны нэгж	Сан-Пауль-иль-Бахар[1]
Албан ёсны хэл	Мальта[c] Англи хэл [2]
Бусад хэл	Итали хэл (62% нь наад зах нь суурь мэдлэгтэй)[3]
Угсаатны бүлгүүд (2021[4])	77.78% Мальтачууд 22.22% гадаад[a]
Шашин (2021 тооллого)[5][6]	88.5% Христ 82.6% Католик (албан ёсны) 5.9% бусад урсгал 5.1% Шашингүй 3.9% Ислам 1.4% Хиндүизм 1.1% бусад
Ард түмний нэршил	Мальтачууд
Төр засаг	Нэгдмэл парламентын бүгд найрамдах улс
• Ерөнхийлөгч	Жорж Велла
• Ерөнхий Сайд	Роберт Абела
Хууль тогтоох байгууллага	Мальтын Парламент
Тусгаар тогтнол  (Их Британиас)
• Мальта Улс	9 сарын 21, 1964
• Бүгд найрамдах улс	12 сарын 13, 1974
Газар нутаг
• Нийт	316[7] км2 (186)
• Усны эзлэх талбай (%)	0.001
Хүн ам
• 2021 тооллого	519,562[8]
• Нягтаршил	1,649/км2 (5)
ДНБ (ХАЧТ)	2022 тооцоо
• Нийт	▲ $29.36 тэрбум[9] (148)
• Нэг хүнд ноогдох	▲ $56,338[9] (24)
ДНБ (нэрлэсэн)	2022 тооцоо
• Нийт	▲ $17.15 тэрбум[9] (131)
• Нэг хүнд ноогдох	▲ $32,912[9] (31)
ОТББИ (2019)	▼ 28.0[10] бага
ХХИ (2021)	▲ 0.918[11] маш өндөр · 23
Мөнгөний нэгж	Евро (€) (EUR)
Цагийн бүс	UTC+1 (Төв Европын Цаг)
• Зуны цаг (ЗЦ)	UTC+2 (Төв Европын Зуны Цаг)
Огнооны формат	өө/сс/жжжж (МЭ)
Жолооны тал	зүүн
Утасны томьёо	+356
Домэйн нэр	.mt[b]
^  2021 оны хүн амын тооллогод дурьдсан Малта улсын иргэд[12] ^  Европын холбооны гишүүн тул .eu-г бас хэрэглэнэ. ^ Мөн Мальтын дохионы хэл

1697 онд баригдсан дуган

Гурван арлын газрын зураг

Алс дээрээс харахад

Мальта нутаг

Дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд боловсруулах үйлдвэр 33 хувь, хөдөө аж ахуй 5.5 хувь эзэлдэг бөгөөд нэхмэл, оёдлын үйлдвэр, загасны аж ахуй нэлээд хөгжжээ. Аж үйлдвэрт нь гадаадын хөрөнгө ноёрхох байр суурьтай, хөлөг онгоцны засварын газар, хүнсний болон гар урлалын жижиг үйлдвэрүүдтэй. Хөдөө аж ахуйдаа улаан буудай, арвай, идэшний ногоо, жимс, цэцэг тариалдаг. Гадаадын аялагч, жуулчид нэлээд орлого оруулна.

Хүн амын олонх нь мальтачууд бөгөөд мальта, англи хэлээр ярилцдаг.

Мальта бол Европыг Ази, Африктай холбосон усан замын уулзвар газар байрладаг учраас дээр үеэс Араб, Араб, Испанийн далайчдын сонирхлыг татаж, 1800 оноос эхлэн Английн колони болжээ. Тус оронд өрнөсөн үндэсний эрх чөлөөний хөдөлгөөний үрээр 1947 онд өөртөө засах колонийн эрх авч, үйл явдал өрнөсөөр 1964 онд тусгаар тогтнож, 1974 оны XII сард бүгд найрамдах улсаа тунхаглажээ. Мальта улс төвийг сахисан гадаад бодлогын байр суурь баримталдаг.

Монгол улс Мальта улсын хооронд 1979 оны VIII сарын 8-нд дипломат харилцаа тогтсон.

Эшлэл

1. "Gazzetta tal-Gvern ta' Malta" (PDF) (малта хэлээр). 3 September 2019. Татаж авсан: 22 January 2021.
2. "Maltese sign language to be recognised as an official language of Malta". The Malta Independent. Archived from the original on 12 June 2018. Татаж авсан: 11 June 2018.
3. "Malta Skills Survey 2022 - Preliminary Report" (PDF). nso.gov.mt. Malta National Statistics Office. 15 June 2023. p. 40. Татаж авсан: 20 June 2023.
4. "Census of Population and Housing 2021 - Volume 1 - Final Report" (PDF). nso.gov.mt. 2023. p. 116. Татаж авсан: 26 June 2023.
5. "Census of Population and Housing 2021 Final report: Religious Affiliation, pages 159-168" (PDF). nso.gov.mt (англи хэлээр). Archived from the original (PDF) on 19 February 2023. Татаж авсан: 2023-02-22.
6. "90% Caucasian, 83% Roman Catholic: Malta census statistics released". timesofmalta.com (англи хэлээр). 16 February 2023. Татаж авсан: 2023-02-22.
7. Zammit, Andre (1986). "Valletta and the system of human settlements in the Maltese Islands". Ekistics. 53 (316/317): 89–95. JSTOR 43620704.
8. "Census of Population and Housing 2021" (PDF). nso.gov.mt. July 2022. Archived from the original (PDF) on 9 August 2022. Татаж авсан: 2 August 2022.
9. "World Economic Outlook Database, October 2022". IMF.org. International Monetary Fund. October 2022. Татаж авсан: December 16, 2022.
10. "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Архивласан огноо 20 March 2019. Татаж авсан: 19 June 2020.
11. "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Татаж авсан: 8 September 2022.

Цахим холбоос

Wiktionary

Wiktionary: Мальта – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

 Commons: Malta – Викимедиа дуу дүрсний сан

• Засгийн газрын албан ёсны цахим хуудас

Эх сурвалж

• Хүүхэд-залуучуудын нэвтэрхий толь. III боть (1988). «Дэлхийн, хүн төрөлхтөн». 324-р тал. Мальт.