बोलिव्हिया

बोलिव्हिया (स्पॅनिश: Estado Plurinacional de Bolivia)^[6][7] हा दक्षिण अमेरिका खंडाच्या मध्य भागातील एक भूपरिवेष्ठित देश आहे. बोलिव्हियाच्या उत्तरेला व पूर्वेला ब्राझिल, दक्षिणेला पेराग्वे व आर्जेन्टिना तर पश्चिमेला चिली व पेरू हे देश आहेत. ला पाझ ही बोलिव्हियाची राजधानी तर सान्ता क्रुझ हे सर्वात मोठे शहर आहे.

बोलिव्हिया República de Bolivia बोलिव्हियाचे प्रजासत्ताक
ध्वज चिन्ह
ब्रीद वाक्य: "¡La unión es la fuerza!"  (स्पॅनिश) "एकात्मता हीच शक्ती!"
राष्ट्रगीत: बॉलिव्हियानोस एल हादो प्रोपिसियो (बॉलिव्हिया, (तुझे) सुखमय भविष्य)
बोलिव्हियाचे स्थान बोलिव्हियाचे जागतिक नकाशावरील स्थान
राजधानी	ला पाझ, सुकर
सर्वात मोठे शहर	सान्ता क्रुझ
अधिकृत भाषा	स्पॅनिश, किशुआ, आयमारा व इतर ३४ स्थानिक भाषा[1][2]
सरकार	अध्यक्षीय प्रजासत्ताक
- राष्ट्रप्रमुख	एव्हो मोरालेस
महत्त्वपूर्ण घटना
- स्वातंत्र्य दिवस	(स्पेनपासून) ऑगस्ट ६, १८२५
क्षेत्रफळ
- एकूण	१०,९८,५८१ किमी२ (२८वा क्रमांक)
- पाणी (%)	१.२९
लोकसंख्या
- २०१०	▲१,०९,०७,७७८[3] (८४वा क्रमांक)
- गणती	{{{लोकसंख्या_गणना}}} {{{लोकसंख्या_गणना_वर्ष}}}
- घनता	८.९/किमी²
वार्षिक सकल उत्पन्न (पीपीपी)
- एकूण	४५.५२३ अब्ज[4] अमेरिकन डॉलर (१०१वा क्रमांक)
- वार्षिक दरडोई उत्पन्न	४,४५१ अमेरिकन डॉलर (१२५वा क्रमांक)
मानवी विकास निर्देशांक  .	▲ ०.६४३[5] (मध्यम) (९५ वा) (२०१०)
राष्ट्रीय चलन	बोलिव्हियन बोलिव्हियानो (BOB)
आंतरराष्ट्रीय कालविभाग	यूटीसी-४
आय.एस.ओ. ३१६६-१	BO
आंतरजाल प्रत्यय	.bo
आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी क्रमांक	५९१
राष्ट्र_नकाशा

Uyuni

ऐतिहासिक इंका साम्राज्याचा भाग असलेला बोलिव्हिया इ.स. १५२४ ते इ.स. १८२५ दरम्यान स्पॅनिश साम्राज्याच्या अधिपत्याखाली होता. स्वातंत्र्यानंतरच्या काळात येथे अनेक दशके राजकीय व आर्थिक अस्थैर्य व लष्करी राजवट होती. गेल्या २०० वर्षांमध्ये शेजारी देशांसोबत झालेल्या लढायांमध्ये बोलिव्हियाने जवळजवळ अर्धा भूभाग गमावला आहे.

सध्या लोकशाही प्रजासत्ताक असलेल्या बोलिव्हियाच्या अंदाजे १ कोटी लोकसंख्येपैकी ६०% जनता दरिद्री आहे. बोलिव्हिया हा लॅटिन अमेरिकेमधील सर्वात गरीब व अविकसित देशांपैकी एक आहे. ह्या भागातील इतर देशांप्रमाणे येथे देखील श्रीमंत व गरीब लोकांच्या आर्थिक उत्पनांत प्रचंड तफावत आहे.

इतिहास

नावाची व्युत्पत्ती

प्रागैतिहासिक कालखंड

भूगोल

चतुःसीमा

राजकीय विभाग

मोठी शहरे

समाजव्यवस्था

वस्तीविभागणी

धर्म

शिक्षण

संस्कृती

राजकारण

अर्थतंत्र

संदर्भ

1. Bolivian Constitution, Article 5-I: Son idiomas oficiales del Estado el castellano y todos los idiomas de las naciones y pueblos indígena originario campesinos, que son el aymara, araona, baure, bésiro, canichana, cavineño, cayubaba, chácobo, chimán, ese ejja, guaraní, guarasu'we, guarayu, itonama, leco, machajuyai-kallawaya, machineri, maropa, mojeño-trinitario, mojeño-ignaciano, moré, mosetén, movima, pacawara, puquina, quechua, siriona, tacana, tapieté, toromona, uru-chipaya, weenhayek, yawanawa, yuki, yuracaré y zamuco.
2. "Kids Encyclopedia". 30 August 2010 रोजी पाहिले.
3. "Bolivia". 2010-12-19 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 7 January 2010 रोजी पाहिले.
4. "Bolivia". 6 October 2010 रोजी पाहिले.
5. "Human Development Report 2010" (PDF). 5 November 2010 रोजी पाहिले.
6. "WHO | Bolivia (Plurinational State of)". 30 August 2010 रोजी पाहिले.
7. "UNdata | country profile | Bolivia (Plurinational State of)". 30 August 2010 रोजी पाहिले.

बाह्य दुवे

विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत: बोलिव्हिया

• अधिकृत संकेतस्थळ (इंग्लिश मजकूर)

• नॉर्वेच्या सांख्यिकीविषयीचे संकेतस्थळ (इंग्लिश मजकूर)

• बोलिव्हियाचे विकिमिडिया अ‍ॅटलास
• विकिव्हॉयेज वरील बोलिव्हिया पर्यटन गाईड (इंग्रजी)