အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကား

အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကား (Bahasa Indonesia) သည် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ တရားဝင်ဘာသာစကားနှင့် အမျိုးသားဘာသာစကားဖြစ်သည်။ ^[၁၂] ဤဘာသာစကားသည် အရှေ့တောင်အာရှနှင့် ပစိဖိတ်ဒေသများတွင် တွေ့ရှိရသော ဩစထရိုနီးရှန်းဘာသာစကားမိသားစုဝင်ဖြစ်ပြီး မလေးဘာသာစကား၏ စံပြုပုံစံတစ်မျိုးလည်း ဖြစ်သည်။ ^[၁၃] အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားသည် ဘာသာစကားမျိုးကွဲများစွာ ပြောဆိုကြသည့် အင်ဒိုနီးရှားကျွန်းစုတွင် ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာ ဆက်သွယ်ရေးဘာသာစကား (lingua franca) အဖြစ် အသုံးတော်ခံခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကား
Bahasa Indonesia
ယိုဂျာကာတာမြို့တွင် တည်ရှိသော၊ အင်ဒိုနီးရှားဘာသာဖြင့် လက်တင်အက္ခရာသုံး၍ ရေးသားထားပြီး၊ အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားကို ဦးစားပေးအသုံးပြုကြရန် ပြည်သူလူထုအား တိုက်တွန်းထားသည့် ဆိုင်းဘုတ်။
ဒေသခံ	အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ
လူမျိုးစု	အင်ဒိုနီးရှားလူမျိုးနွယ်စု ၆၀၀ ကျော်ရှိ
ဒေသခံ ပြောဆိုသူများ	ပထမဘာသာစကားဖြင့် အသုံးပြုသူ: ၇၅ million (2020 census)[၁][၂] ဒုတိယဘာသာစကားဖြင့် အသုံးပြုသူ: ၁၇၇ million (2020 census)[၂][၃] စုစုပေါင်း: ၂၅၂ million (2020 census)[၂][၄]
ဘာသာစကား မိသားစု	ဩစတြိုနီးရှန်း Malayo-Polynesian Malayo-Chamic Malayic Malay အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကား
အစောပိုင်းပုံစံများ	ရှေးဟောင်းမလေးဘာသာစကား Classical Malay (Riau Malay)[၅][၆][၇] Pre-Modern Malay (Netherlands Indies Malay/Balai Pustaka Malay)
စံပုံစံများ	အင်ဒိုနီးရှားစံဘာသာစကား
ဒေသိယစကား	ဂျာကာတာမြို့ပေါ်သုံး ဒေသိယစကား[၈]
စာအရေးအသားစနစ်	လက်တင်အက္ခရာ (အင်ဒိုနီးရှားအက္ခရာ)
Signed forms	SIBI (Manually Coded Indonesian)
တရားဝင် အခြေအနေ
ရုံးသုံး အဖြစ် အသုံးပြုမှု	အင်ဒိုနီးရှား  ယူနက်စကို
လူနည်းစု ဘာသာစကားအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခြင်း	အရှေ့တီမော (လုပ်ငန်းဘာသာစကားတစ်ခုအဖြစ်အသုံးပြုပြီး အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှုဘာသာစကားအဖြစ် အသုံးပြုသည်။)[၉][၁၀]
တရားဝင်ထိန်းသိမ်းသူ	ဘာသာစကားဖွံ့ဖြို့ရေးနှင့် ပြန့်ပွားရေးအေဂျင်စီ (Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa)
ဘာသာစကားကုဒ်များ
ISO 639-1	id
ISO 639-2	ind
ISO 639-3	ind
Glottolog	indo1316[၁၁]
Linguasphere	33-AFA-ac
Countries of the world where Indonesian is an official, national language   Countries where Indonesian is a minority language or working language
ဤဆောင်းပါးတွင် IPA အသံထွက် သင်္ကေတများ ပါဝင်သည်။ မှန်ကန်သော ထောက်ပံ့မှုမရှိပါက ယူနီကုဒ်စာလုံးများအစား ? များ၊ လေးထောင့်ကွက်များနှင့် အခြားသင်္ကေတများ မြင်နေရနိုင်သည်။ IPA သင်္ကေတများ မိတ်ဆက်ကို Help:IPA တွင် ကြည့်ပါ။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသည် လူဦးရေ သန်း ၂၈၀ ကျော် (၂၀၂၅ ခုနှစ် ခန့်မှန်းချက်အရ) ဖြင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် စတုတ္ထမြောက် လူဦးရေအများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ^[၁၄]

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသား ၉၇% ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားကို ကျွမ်းကျင်စွာ ပြောဆိုနိုင်ကြသည်။ ^[၁၅] ဤအချက်အပြင် မိခင်ဘာသာစကားအဖြစ် ပြောဆိုသူများနှင့် အခြားပြောဆိုသူများကြောင့် အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပြောဆိုသူဦးရေ အများပြားသည့် ဘာသာစကားများထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။ အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကား၏ ဝေါဟာရတွင် ဂျာဗား၊ ဆူန်ဒန်၊ မီနန်ကာဘောင်၊ ဘာလီ၊ ဘန်ဂျာရီးစ်၊ ဘူဂီနီးစ် ကဲ့သို့သော ဒေသခံတိုင်းရင်းသား ဘာသာစကားများအပြင် အာရပ်၊ ဒတ်ခ်ျ၊ ဟောက်ကီယန် (တရုတ်)၊ ပေါ်တူဂီနှင့် အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားတို့ကဲ့သို့သော နိုင်ငံခြားဘာသာစကားများ၏ လွှမ်းမိုးမှုများလည်း ပါဝင်သည်။ အခြားဘာသာစကားများမှ မွေးစားထားသော စကားလုံးအများအပြားကို အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကား၏ အသံထွက်စနစ်နှင့် သဒ္ဒါတည်ဆောက်ပုံတို့နှင့်အညီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲ သုံးစွဲလျက်ရှိသည်။ ဤသို့ပြုလုပ်ခြင်းသည် ဘာသာစကားကို ပိုမိုကြွယ်ဝစေသည့်အပြင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ မတူကွဲပြားသော ဘာသာဗေဒဆိုင်ရာ အမွေအနှစ်ကိုလည်း ထင်ဟပ်စေသည်။

၁၉၂၈ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အင်ဒိုနီးရှားလူငယ်များမှ ကတိပြုခဲ့သော Youth Pledge ကတိစကားဖြစ်ပြီး အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ အထောက်အထားကို သတ်မှတ်သည်။ နောက်ဆုံး ကတိစကားအရ အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားကို ကျွန်းစုတစ်လျှောက် ပေါင်းစည်းသောဘာသာစကား အဖြစ် အတည်ပြုခဲ့သည်။

အရှေ့တီမောနိုင်ငံတွင် အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားသည် ၁၉၇၆ ခုနှစ်မှ ၁၉၉၉ ခုနှစ်အတွင်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလ၌ ရုံးသုံးဘာသာစကားအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ လက်ရှိတွင် အရှေ့တီမောနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားသည် အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားနှင့်အတူ လုပ်ငန်းသုံးဘာသာစကား (working language) တစ်ခုအဖြစ် အဆင့်အတန်း သတ်မှတ်ထားသည်။ ^{[၁၀][၁၆]}

ထို့အပြင်၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားကို ကုလသမဂ္ဂ ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ (UNESCO) ၏ အထွေထွေညီလာခံတွင် တရားဝင်ဘာသာစကားများထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။^[၁၇]

ခေတ်ကာလာ အသုံးပြုပုံ

လေဆိပ်ဂိတ် ရှိ လမ်းဆိုင်းဘုတ်များ

အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားကို မိခင်ဘာသာစကား နှင့် အမျိုးသားဘာသာစကားအဖြစ် ပြောဆိုကြသည်။ လူသန်း ၂၀၀ ကျော်သည် ကျွမ်းကျင်မှုအဆင့်အမျိုးမျိုးဖြင့် အမျိုးသားဘာသာစကားကို ပုံမှန်အသုံးပြုကြသည်။ မိခင်ဘာသာစကား 700 ကျော်နှင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုများ များပြားစွာနေထိုင်သော နိုင်ငံတစ်ခုတွင် ၎င်းသည် နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးသော စည်းလုံးညီညွတ်မှုနှင့် ကျွန်းစုဖြတ်ကျော်သည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်။

၂၀၁၀ သန်းခေါင်စာရင်းအရ အသက်ငါးနှစ်အထက် 19.94% သာ အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားကို အဓိကအားဖြင့် အိမ်တွင်ပြောဆိုကြသော်လည်း အမျိုးသားဘာသာစကားကို မီဒီယာ၊ အစိုးရ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ကျောင်းများ ၊ အလုပ်ခွင်များ ၊ အလုပ်ခွင်များ ၊ အထက်တန်းစား သို့မဟုတ် မြင့်မြတ်သောအဖွဲ့ဝင်များအကြားနှင့် တရားဝင်အခြေအနေများတွင်လည်း အမျိုးသားဘာသာစကားကို အသုံးပြုကြသည်။ ^[၁၈]

နိုင်ငံတကာ၌ သင်ယူနိုင်မှု

အင်ဒိုနီးရှားဘာသာစကားကို သြစတြေးလျ၊ နယ်သာလန်၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ အရှေ့တီမော၊ ဗီယက်နမ်၊ ထိုင်ဝမ်၊ အမေရိကန်နဲ့ ဗြိတိန်အပါအဝင် နိုင်ငံအတော်များများက ကျောင်းတွေနဲ့ တက္ကသိုလ်တွေမှာ သင်ကြားပေးနေပါသည်။ ^[၁၉]