အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ သမ္မတ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ သမ္မတသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲနှင့် အစိုးရအဖွဲ့အကြီးအကဲ ဖြစ်သည်။ သမ္မတသည် ဖက်ဒရယ်အစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်ရေးမဏ္ဍိုင် ကို ညွှန်ကြားပြီး အမေရိကန်တပ်မတော်၏ စစ်ဦးစီးချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။
Remove ads
သမိုင်း
၁၇၈၉ ခုနှစ်တွင် ရုံးစတင်တည်ထောင်ချိန်မှစ၍ သမ္မတရာထူးအာဏာသည် သိသိသာသာကြီးထွားလာခဲ့သည်။ [၅] သမ္မတ၏ အာဏာသည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ တုံ့ဆိုင်းသွားသော်လည်း၊ သမ္မတရာထူးသည် Franklin D. Roosevelt ၏ သမ္မတသက်တမ်းအတွင်း သိသိသာသာ ချဲ့ထွင်မှုနှင့်အတူ ၂၀ ရာစုအစပိုင်းမှ စတင်ကာ အမေရိကန်နိုင်ငံရေးဘဝတွင် ပိုမိုအားကောင်းသည့်အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ခေတ်ပြိုင်ကာလတွင် သမ္မတသည် တစ်ခုတည်းသောကျန်ရှိနေသည့် ကမ္ဘာ့ စူပါပါဝါ ၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ကမ္ဘာ့ဩဇာအကြီးဆုံး နိုင်ငံရေးပုဂ္ဂိုလ်များထဲမှ တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသည်။ [၆] [၇] [၈] [၉] အမည်ခံ GDP ဖြင့် အကြီးဆုံး စီးပွားရေး ရှိသော နိုင်ငံ ၏ ခေါင်းဆောင် အနေဖြင့် သမ္မတ သည် ပြည်တွင်း နှင့် နိုင်ငံတကာ တွင် အရေးပါသော ခိုင်မာသော နှင့် ပျော့ပျောင်းသော ပါဝါ ကို ပိုင်ဆိုင် သည် .
ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ အပိုဒ် ၂ သည် ပြည်ထောင်စု အစိုးရ၏ အုပ်ချုပ်ရေး မဏ္ဍိုင်ကို ဖွဲ့စည်းပြီး အုပ်ချုပ်ရေး အာဏာကို သမ္မတထံ အပ်နှင်းထားသည်။ ပါဝါတွင် ဖက်ဒရယ်ဥပဒေအား ကွပ်မျက်ခြင်းနှင့် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းနှင့် ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်များ၊ သံတမန်ရေးရာ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းနှင့် တရားရေးအရာရှိများကို ခန့်အပ်တာဝန်ပေးခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ သံတမန်များ ခန့်အပ်ခြင်းနှင့် လက်ခံခြင်း နှင့် နိုင်ငံခြား အာဏာများနှင့် သဘောတူညီချက်များ ချုပ်ဆိုရန် သမ္မတအား ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် ကွန်ဂရက်မှ အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော နောက်ဆက်တွဲဥပဒေများပေါ်တွင် အခြေခံ၍ ခေတ်သစ်သမ္မတရာထူးတွင် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အဓိကတာဝန်ရှိသည်။ ဒုတိယအကြီးဆုံးနျူကလီးယားလက်နက်ပိုင်ဆိုင် သည့် ကမ္ဘာ့ ဈေးအကြီးဆုံးစစ်တပ်ကို ညွှန်ကြားရန်တာဝန်လည်း ပါဝင်သည်။
သမ္မတသည် ပြည်ထောင်စုဥပဒေပြုရေးနှင့် ပြည်တွင်းမူဝါဒချမှတ်ရာတွင်လည်း ဦးဆောင်အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။ အပြန်အလှန်ထိန်းကျောင်း မှုစနစ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် အပိုဒ် ၁၊ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပုဒ်မ ၇ သည် သမ္မတအား လက်မှတ်ရေးထိုးရန် သို့မဟုတ် ဗီတိုအာဏာ ဖြင့် ပြည်ထောင်စုဥပဒေပြုပိုင်ခွင့်ကို ပေးထားသည်။ ခေတ်သစ်သမ္မတများကို ၎င်းတို့၏နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ ခေါင်းဆောင်များအဖြစ် ရှုမြင်လေ့ရှိသောကြောင့် မူဝါဒချမှတ်ခြင်းသည် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ဖြင့် သိသိသာသာပုံဖော်လာကာ သမ္မတများသည် ၎င်းတို့၏မူဝါဒဦးစားပေးမှုများကို မြှင့်တင်ရာတွင် တက်ကြွသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ကာ သမ္မတအပေါ် မှီခိုလေ့ရှိသော ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်အဖွဲ့ဝင်များ ၊ . [၁၀] မကြာသေးမီ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း သမ္မတများသည် ပြည်တွင်းမူဝါဒကို ပုံဖော်ရန်အတွက် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အမိန့်များ ၊ အေဂျင်စီစည်းမျဉ်းများနှင့် တရားရေးဆိုင်ရာခန့်အပ်မှုများကို တိုးမြှင့်အသုံးပြုလာခဲ့သည်။
Remove ads
လက်ရှိတာဝန်ထမ်းဆောင်သူ
ဒေါ်နယ်လ်ထရမ့် သည် ၂၀ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာဆိုခဲ့ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ၄၇ ဦးမြောက် သမ္မတအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်နေသည်။
ကိုးကား
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads