အရှေ့တီမောနိုင်ငံ၏ သမ္မတ

အရှေ့တီမောနိုင်ငံ၏ သမ္မတ၊ တရားဝင်အားဖြင့် တီမောလက်စ်တိဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ သမ္မတ သည် အရှေ့တီမောနိုင်ငံ ၏ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲဖြစ်ကာ ပြည်သူများမှ တိုက်ရိုက်ရွေးချယ်သည်။ နိုင်ငံတော်သမ္မတသည် (၅)နှစ် သက်တမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ရကာ သက်တမ်း (၂)ကြိမ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်သည်။

တီမောလက်စ်တီဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ ၏ သမ္မတ ပေါ်တူဂီ: Presidente da República
တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲပုဂ္ဂိုလ် ဟိုဆေး ရာမို့စ်ဟောတာ ၂၀ မေ ၂၀၂၂ မှစ၍
ပုံစံ	H.E
လက်ရှိအခြေအနေ	နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ
စံအိမ်	နီကိုလာ လိုဘာတို သမ္မတအိမ်တော်
ရုံးတည်နေရာ	ဒီလီမြို့
ခန့်အပ်သူ	တိုက်ရိုက်ရွေးကောက်ပွဲ
သက်တမ်း	၅နှစ် (၁)ကြိမ် ပြန်လည်ရွေးကောက်ခံခွင့်ရှိ[၁]
ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ	အရှေ့တီမောနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ
ယခင်လူ	အရှေ့တီမော အုပ်ချုပ်ရေးမှူး
ဖွဲ့စည်းခြင်း	၂၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉၇၅ ၂၀ မေ ၂၀၀၂
ပထမဆုံး ထမ်းဆောင်သူ	ဖရန်စ္စကို ဇာဗီယာ ဒူး အမရာ ဇာနာနာ ဂတ်စမို
လစာ	၃၀,၀၀၀ အမေရိကန်ဒေါ်လာ (နှစ်စဉ်)[၂]

သမ္မတတစ်ပိုင်းစနစ် ကျင့်သုံးသည့် နိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် သမ္မတနှင့် ဝန်ကြီးချုပ်တို့ အကြားတွင် အာဏာခွဲဝေကျင့်သုံးသည်။ အရှေ့တီမောသမ္မတသည် ပါလီမန်စနစ်မှသမ္မတများကဲ့သို့ ဟန်ပြနိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ မဟုတ်ဘဲ အခွင့်အာဏာ အနည်းငယ်ပိုရှိသည်။ သမ္မတသည် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်လည်းဖြစ်သည်။ သမ္မတသည် အငြိမ်းစားယူပြီးလျှင် နိုင်ငံတော်ကောင်စီတွင် ပါဝင်နိုင်သည်။

သမ္မတများစာရင်း

လွတ်လပ်ရေးမရမီသမ္မတများ

စဉ်	ပုံ	အမည်	ရွေးကောက်ခံရခြင်း	သက်တမ်း			နိုင်ငံရေးပါတီ
				စတင်ရက်	ပြီးဆုံးရက်	ရက်ပေါင်း
၁		ဖရစ္စကို ဇာဗီယာဒူး အမရာ	—	၂၈ နိုဝင်ဘာ ၁၉၇၅	၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၅	၉ ရက်	Fretilin
၂		နီကိုးလပ်စ် လိုဘာတို		၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၅	၃၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၇၈ (လုပ်ကြံခံရ)	၁၁၂၀	Fretilin

လွတ်လပ်​ရေးရပြီး​နောက် သမ္မတများ

စဉ်	ပုံ	အမည်	ရွေးကောက်ခံရခြင်း	Term of office			Political party
				Took office	Left office	Time in office
၁		ဇာနာနာ ဂတ်စမို	၂၀၀၂	၂၀ မေ ၂၀၀၂	၂၀ မေ ၂၀၀၇	၅ နှစ်၊ ၀ ရက်	တစ်သီးပုဂ္ဂလ
၂		ဟိုဆေး ရာမို့စ်ဟောတာ	၂၀၀၇	၂၀ မေ ၂၀၀၇	၂၀ မေ ၂၀၁၂	၅ နှစ်၊ ၀ ရက်	တစ်သီးပုဂ္ဂလ
—		ဗင်းဆင့် ဂူတာရက်စ်	—	၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၀၈	၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၀၈	၂ ရက်	CNRT
–		ဖာနန်ဒိုဒီ အာရာဂျို		၁၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၀၈	၁၇ ဧပြီ ၂၀၀၈	၆၄ ရက်	ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ
၃		တော်မတန်ရော့ခ်	၂၀၁၂	၂၀ မေ ၂၀၁၂	၂၀ မေ ၂၀၁၇	၅ နှစ်၊ ၀ ရက်	တစ်သီးပုဂ္ဂလ
၄		ဖရစ္စကို ဂူတာရက်စ်	၂၀၁၇	၂၀ မေ ၂၀၁၇	၂၀ မေ ၂၀၂၂	၅ နှစ်၊ ၀ ရက်	Fretilin
၅		ဟိုဆေး ရာမို့စ်ဟောတာ	၂၀၂၂	၂၀ မေ ၂၀၂၂	လက်ရှိ	၃ နှစ်၊ ၇၁ ရက်	CNRT