Wijk bij Duurstede
gemeente in de provincie Utrecht, Nederland Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
gemeente in de provincie Utrecht, Nederland Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Wijk bij Duurstede (ⓘ) is een vestingstad en gemeente in het zuiden van de Nederlandse provincie Utrecht.
Gemeente in Nederland | |||
---|---|---|---|
Situering | |||
Provincie | Utrecht | ||
Coördinaten | 51° 59′ NB, 5° 20′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 50,40 km² | ||
- land | 47,62 km² | ||
- water | 2,78 km² | ||
Inwoners (1 januari 2024) |
23.953? (503 inw./km²) | ||
Bestuurscentrum | Wijk bij Duurstede | ||
Kernen | Cothen, Langbroek | ||
Naam inwoners | Wijkenaren | ||
Belangrijke verkeersaders | N227 N229 | ||
Politiek | |||
Burgemeester (lijst) | I.P. Meerts (PvdA) | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen (2019) | € 28.900 per inwoner | ||
Gem. WOZ-waarde (2019) | € 273.000 | ||
WW-uitkeringen (2014) | 38 per 1000 inw. | ||
Overig | |||
Postcode(s) | 3945, 3947, 3960-3962 | ||
Netnummer(s) | 0343 | ||
CBS-code | 0352 | ||
CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
Amsterdamse code | 10760 | ||
Website | www.wijkbijduurstede.nl | ||
Topografische kaart | |||
Topografische gemeentekaart van Wijk bij Duurstede, september 2022. | |||
|
De gemeente telt 23.953 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) op een oppervlakte van 50,3 km² waarvan 2,68 km² water. Door en langs Wijk bij Duurstede stromen de waterwegen Nederrijn, Lek, Kromme Rijn en het Amsterdam-Rijnkanaal.
De gemeente grenst aan de gemeenten Houten, Bunnik, Utrechtse Heuvelrug, Culemborg en Buren.
Voor het naamdeel Wijk worden verschillende verklaringen gegeven, zoals dat het onder meer herleid zou kunnen worden tot het Romeinse vicus, of het Germaanse wik wat weer "bocht" of "inham" betekent.[1] Het naamdeel Duurstede laat zich herleiden tot de vroegere handelsplaats Dorestad, die op zijn minst deels van Keltische oorsprong is.[2]
Tijdens de Romeinse tijd bevond zich op de plek van het huidige Wijk bij Duurstede aan de Rijn een Romeins castellum, wellicht Levefanum. Ook liep de noordelijke grens (limes) van het Romeinse Rijk dwars door Wijk bij Duurstede.
In de vroege middeleeuwen lag hier een van de belangrijkste handelsplaatsen van Noordwest-Europa: Dorestad. Lange tijd is aangenomen dat Dorestad rond 850 viel door aanvallen van de Vikingen. Inmiddels wordt er echter ernstig rekening mee gehouden dat natuurlijke en (kerk)politieke factoren tezamen met de verschuivende machtsverhoudingen waarschijnlijk een belangrijkere rol speelden. De Rijnbedding zou zich wat verplaatst hebben, de haven zou op dat moment ook zijn begonnen te verzanden en daarenboven kwam er een waterstijging. Het verval van Dorestad betekende een periode van bloei voor Tiel, Deventer en later Utrecht. Er zijn vele vondsten gedaan in en rond Wijk bij Duurstede uit deze geschiedenisperiodes, die te zien zijn in Museum Dorestad.
Wijk bij Duurstede kreeg in 1300 stadsrechten van Gijsbrecht van Abcoude. De plaats was gebouwd aan een in 1270 gebouwde woontoren die zou groeien tot Kasteel Duurstede. Waarschijnlijk is kort daarop ter verdediging van de stad begonnen met het aanbrengen van een aarden omwalling en omgrachting waarbij voor de omgrachting deels gebruik werd gemaakt van de oude rivierbeddingen.
Midden 14e eeuw werd de stad in oostelijke richting uitgebreid en vermoedelijk werd in dezelfde periode de stad voorzien van een stadsmuur met stadspoorten (zoals de Veldpoort) en versterkingstorens. De stadsmuur en omgrachting werden rond 1445 vernieuwd.[3]
De gemeente Wijk bij Duurstede is landelijk gelegen in het midden van Nederland, direct ten noorden van de grote rivieren. Ze ligt aan de kruising van het Amsterdam-Rijnkanaal met de Lek en de splitsing van de Nederrijn in de Lek en de Kromme Rijn.
Aangrenzende gemeenten | ||||
---|---|---|---|---|
Bunnik | Utrechtse Heuvelrug | |||
Houten | ||||
Culemborg (Gld) | Buren (Gld) |
De gemeente bestaat uit de stad Wijk bij Duurstede (18.205 inwoners) en is op 1 januari 1996 samengevoegd met de gemeenten Cothen (3.280 inwoners) en Langbroek (2.510 inwoners).[4]
Voor de wijkindeling zie wijken en buurten in Wijk bij Duurstede.
De gemeenteraad van Wijk bij Duurstede bestaat uit 19 zetels. Hieronder de behaalde zetels per partij bij de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1994:
Gemeenteraadszetels | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Partij | 1994 | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | 2018 | 2022 |
SamenWerkt* | - | - | - | - | - | - | - | 5 |
VVD | 5 | 5 | 5 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3[kleine-letter 1] |
BurgerBelangen | - | - | - | - | - | - | 3 | 3 |
CDA | 4 | 3 | 4 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 |
SP | - | - | - | 3 | 3 | 5 | 3 | 2 |
Protestant-Christelijke Groepering | 1 | 2 | 1 | 2 | 2 | 2 | 3 | 2 |
D66 | 1 | 1 | - | - | 1 | 2 | 1 | 1 |
Duurstede voor Democratie | - | - | - | - | - | - | - | 1 |
GroenLinks | 5 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | * |
PvdA | 2 | 3 | 2 | 4 | 2 | 1 | - | * |
Burger Belangen Nu | 1 | 1 | 3 | 1 | 1 | 1 | - | - |
Totaal | 19 | 19 | 19 | 19 | 19 | 19 | 19 | 19 |
* SamenWerkt bestaat uit Open, GroenLinks en PvdA.
Het college van burgemeester en wethouders bestaat uit:
In de gemeente is er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, een beschermd stadsgezicht en enkele oorlogsmonumenten, zie:
Wijk bij Duurstede heeft een haven. Het ligt aan de volgende waterwegen:
De bussen vertrekken vanaf het Wijkse Busstation.
Wijk bij Duurstede kent een voetbalclub (CDW) en een hockeyclub (Dorsteti). Ook zijn er onder meer verenigingen voor judo, karate, tennis, basketbal, badminton, volleybal, honkbal en korfbal.
In 1955 werd het Nederlands kampioenschap wegwielrennen in Wijk bij Duurstede gehouden, Thijs Roks werd toen Nederlands kampioen.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.