Arabisch schrift

Het Arabische schrift is een alfabet (abjad) dat wordt gebruikt voor het schrijven van een aantal talen in Azië en Afrika, waaronder het Arabisch, Azerbeidzjaans, Sindhi, Pasjtoe, Perzisch, Punjabi, Koerdisch, Luri, Urdu, Mandinka en andere.^[1] Tot in de 16e eeuw werden sommige teksten in Spanje, zoals in het Mozarabisch, ook geschreven met in het Arabische schrift, het zogeheten Aljamiado. Bovendien werd het Turks geschreven in een Perso-Arabisch schrift voordat Mustafa Kemal in 1928 het Latijns schrift invoerde in de nieuwe Republiek Turkije.^[2]

Arabisch schrift
Een couplet van de Perzische dichter Hafez in het Nastaʿlīq.
Algemene informatie
Type	Abjad
Talen	Arabisch, Azerbeidzjaans, Sindhi, Pasjtoe, Perzisch, Punjabi, Koerdisch, Berbers, Luri, Urdu, Mandinka etc.
Periode	ca. 4e eeuw tot heden
Schrijfrichting	Rechts-naar-links
Verwantschap
Moederschriften	Aramees, Syrisch, Nabatees
Zusterschriften	o.a. Perzisch alfabet
Indeling
ISO 15924	Arab
Portaal    Taal

Wereldwijd gebruik van het Arabische schrift:

■ Landen met het Arabische schrift als enige officiële schrift

■ Landen die het Arabische schrift gebruiken naast andere schriften.

Na het Latijns schrift wordt het Arabisch schrift wereldwijd het meest gebruikt gemeten naar het aantal landen, en na het Latijns schrift en de Chinese karakters het meest gebruikte schrift gemeten naar het aantal gebruikers.^[3]

Het Arabische schrift wordt geschreven van rechts naar links. Er bestaan ongeveer dertig verschillende alfabetten die gebaseerd zijn op het Arabische schriftsysteem. Het oudste en bekendste, het Arabisch alfabet, heeft 28 letters met alleen maar medeklinkers; het is daarmee een zogenaamde 'zuivere' abjad. De overige 29 alfabetten hebben aantallen letters variërend van 28 tot 64; degene die ook klinkers bevatten, worden 'onzuivere' abjads genoemd.

Het schrift werd als eerste gebruikt om teksten in het Arabisch te schrijven, waarbij de Koran, het heilige boek van de islam, geldt als het bekendste voorbeeld. Naarmate de islam werd verspreid vanaf de 7e eeuw, werd het schrift overgenomen om talen uit veel andere taalfamilies op te tekenen. In dat proces werden per taal alfabetten opgesteld waaraan nieuwe letters en symbolen werden toegevoegd waar nodig, zoals het Koerdische Sorani-alfabet. Het in Perzië ontwikkelde alfabet en latere alfabetten die erop gebaseerd zijn wordt ook wel 'Perso-Arabisch' genoemd.

Het woord 'Wikipedia' in vijf talen met Arabisch schrift: West-Punjabi, Pasjtoe, Urdu, Arabisch en Perzisch.

Alfabetten en schriften gebaseerd op het Arabische schrift

Alfabet	Aantal letters	Talen	Regio	Afgeleid van	Noten
Arabisch alfabet	28	Arabisch	Noord-Afrika, West-Azië	Aramees alfabet, Syrisch alfabet, Nabatees alfabet
Ajami schrift	33	Hausa, Swahili	West-Afrika	Arabisch	Abjad
Arebica	30	Bosnisch	Bosnië	Perso-Arabisch	laatste fase had volledige klinkermarkering
Arwi alfabet	41	Tamil	Zuid-India, Sri Lanka	Perso-Arabisch
Wit-Russisch Arabisch alfabet	32	Wit-Russisch	Oost-Europa	Perso-Arabisch	15e/16e eeuw
Berber-Arabisch alfabet		Berbertalen	Noord-Afrika	Arabisch
Chagatai alfabet	32	Chagatai	Centraal-Azië	Perso-Arabisch
Galal alfabet	32	Somalisch	Hoorn van Afrika	Arabisch
Jawi schrift	40	Maleis	Maleisië	Perso-Arabisch	Sinds 1303 (Trengganu-inscriptie)
Kasjmiri alfabet	44	Kasjmiri	Kasjmir	Perso-Arabisch
Kazachse Arabische alfabet	35	Kazachs	Centraal-Azië, China	Perso-Arabisch/Chagatai	Sinds 11e eeuw, nu alleen officieel in China
Khowar alfabet	60	Khowar	Zuid-Azië	Perso-Arabisch
Kirgizische Arabische alfabet	33	Kirgizisch	Kirgizië	Perso-Arabisch	nu alleen officieel in China
Kuryaanse alfabet	44	Koreaans	Oost-Azië, Zuid-Korea	Perso-Arabisch	uitgevonden door Koreaanse moslims in de jaren 2000
Nasta'liq schrift		Urdu en andere	Pakistan	Perso-Arabisch
Pasjtoe alfabet	45	Pasjtoe	Afghanistan en Pakistan	Perso-Arabisch
Pegon alfabet	35	Javaans, Sundanees	Indonesië	Perso-Arabisch
Perzisch alfabet	32	Perzisch	Iran	Arabisch
Saraiki alfabet	45	Saraiki	Pakistan	Perso-Arabisch
Shahmukhi schrift	37	Punjabi	Pakistan	Perso-Arabisch
Sindhi alfabet	64	Sindhi	Pakistan	Perso-Arabisch
Sorabe alfabet	33	Malagasitalen	Madagaskar	Arabisch
Sorani-alfabet	33	Centraal-Koerdisch	Koerdistan	Perso-Arabisch	Klinkers zijn verplicht, d.w.z. abugida
		Swahili	Tanzania, Kenia en Oeganda
İske imlâ alfabet	35	Tataars	Tatarije	Perso-Arabisch/Chagatai	vóór 1920
Osmaans alfabet	32	Osmaans	Ottomaanse Rijk	Perso-Arabisch	Officieel tot 1928
Urdu alfabet	58	Urdu	Zuid-Azië	Perso-Arabisch
Oeigoers Arabisch alfabet	32	Oeigoers	China, Centraal-Azië	Perso-Arabisch/Chagatai	Klinkers zijn verplicht, d.w.z. abugida
Wolof schrift	28	Wolof	West-Afrika	Arabisch
Xiao'erjing	36	Chinese talen	China, Centraal-Azië	Perso-Arabisch
Yaña imlâ alfabet	29	Tataars	Tatarije	Perso-Arabisch/Chagatai	1920–1927

Bronnen, noten en/of referenties

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Arabic script op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

1. Mahinnaz Mirdehghan. 2010. Persian, Urdu, and Pashto: A comparative orthographic analysis. Writing Systems Research Vol. 2, No. 1, 9–23.
2. Exposición Virtual. Biblioteca Nacional de España. Bne.es. Gearchiveerd op 18 februari 2012. Geraadpleegd op 6 april 2012.
3. Arabic Alphabet. Encyclopædia Britannica online. Gearchiveerd op 26 april 2015. Geraadpleegd op 16 mei 2015.