Butanal

Butanal of butyraldehyde is een aldehyde met als brutoformule C₄H₈O. Het is een kleurloze vloeistof met een scherpe, zure geur, die goed oplosbaar is in water. De stof is van nature aanwezig in planten en plantaardige producten, zoals sperziebonen, sojaolie en raapzaadolie.

Butanal
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van butanal
Algemeen
Molecuul­formule	C4H8O
IUPAC-naam	butanal
Andere namen	butyraldehyde
Molmassa	72,105729 g/mol
SMILES	CCCC=O
InChI	1S/C4H8O/c1-2-3-4-5/h4H,2-3H2,1H3
CAS-nummer	123-72-8
PubChem	261
Wikidata	Q410603
Beschrijving	Kleurloze vloeistof
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Gevaar
H-zinnen	H225
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P210
Opslag	Brandveilig, koel en in het donker bewaren. Gescheiden van amines, oxiderende stoffen, sterke zuren en basen.
EG-Index-nummer	605-006-00-2
VN-nummer	1129
ADR-klasse	Gevarenklasse 3
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vloeibaar
Kleur	kleurloos
Dichtheid	0,8 g/cm³
Smeltpunt	−99 °C
Kookpunt	75 °C
Vlampunt	−7 °C
Zelfontbrandings- temperatuur	230 °C
Dampdruk	12.200 Pa
Oplosbaarheid in water	70 g/L
Goed oplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Synthese

Butanal wordt op verschillende manieren bereid:

• Door een hydroformylering van propeen. Als nevenproduct ontstaat 2-methylpropanal.

• Door een dehydrogenering van 1-butanol.
• Door een katalytische hydrogenering van crotonaldehyde.

Toepassingen

Butanal wordt gebruikt bij de chemische synthese van chemicaliën zoals 3-methoxybutylacetaat, crotonzuur, 3-methoxybutanol, ascorbinezuur en vitamine E. In de rubber- en kunststofindustrie zijn er veel toepassingen van butanal als tussenstof.

Toxicologie en veiligheid

De stof kan waarschijnlijk ontplofbare peroxiden vormen. Butanal kan polymeriseren ten gevolge van verhitting en onder invloed van zuren of basen. Ze reageert met amines, oxiderende stoffen, sterke basen en zuren.

De damp van de stof is sterk irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen.

Externe links

•  butanal - International Chemical Safety Card
• (nl) 2-butanal in een overzicht van de CAS-nummers, rivm.nl^{[dode link]}

Mediabestanden

Zie de categorie Butyraldehyde van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.