Kantonen Neuchâtel

Neuchâtel^[a] er ein kanton i det vestlege Sveits. Kantonen har eit areal på 803 km², og hadde om lag 180 000 innbyggarar i 2018. Byen Neuchâtel er hovudstad i kantonen.

Neuchâtel
Neuenburg
kanton
Symbol
Forkorting: NE
Land	Sveits
Hovudstad	Neuchâtel
Høgaste punkt	Chasseral
•  høgd	1 552 moh.
Areal	802,24 km²
Folketal	176 850 (31. desember 2018)[1]
Kanton sidan	1815
Kantonen Neuchâtel 46.983333333333°N 6.7833333333333°E / 46.983333333333; 6.7833333333333
Kart som viser Kantonen Neuchâtel. Kart som viser Kantonen Neuchâtel.
Wikimedia Commons: Canton of Neuchâtel

Geografi

Utsyn over «sjøbreidda» og Neuchâtelsjøen frå Jurafjella.

Distriktskart over Neuchâtel.

Kantonen Neuchâtel grensar i nordvest til regionen Franche-Comté i Frankrike, og til kantonane Jura i nord, til Bern i nordaust og til Vaud i sørvest. Fribourg ligg på søraustbreidda av Neuchâtelsjøen. Distrikta Neuchâtel og Boudry vert ofte nemnt som Le Littoral («Sjøbreidda»), og La-Chaux-de-Fonds og Le Locle som Montagnes Neuchâteloises («Neuchâtelfjella»). Høgste punktet i kantonen, 1 552 moh, ligg ved fjellet Chasseral, fjelltoppen er i Bern. Lågastliggande punktet er Bielsjøen på 429 moh.

Språk og samfunn

23,4% av innbyggarane er utanlandske statsborgarar. Talemålet i Neuchâtel er i all hovudsak fransk. Tidlegare var kantonen dominert av protestantar, i dag utgjer dei 38& av folketalet. 31% av folket soknar til den romersk-katolske kyrkja.

Distrikt og kommunar

Neuchâtel består av 6 distrikt, som er delt opp i til saman 62 kommunar. Dei seks distrikta er Boudry, La Chaux-de-Fonds, Le Locle, Neuchâtel, Val-de-Ruz og Val-de-Travers.

Historie

Neuchâtel var eit fyrstedømme under ulike dynasti frå 1000-talet. I 1815 gjekk fyrstedømmet inn i det sveistiske eidsforbundet. Neuchâtel vart då det første og det einaste fyrstedømet som har vore medlem av det republikanske Sveits. Etter ein fredfull revolusjon i 1848, vart Neuchâtel ein kanton. Same året gjekk Sveits over frå å vere eit eidsforbund til å verte sambandsstat. Den styrta fyrsten, kong Fredrik Vilhelm IV av Preussen, stod bak fleire motrevolusjonar, den alvorlegaste hende i 1856-57. Krisa enda med at prøyssarkongen måtte seie frå seg fyrstekravet.

Merknader

1. fransk République et Canton de Neuchâtel, tysk Kanton Neuenburg, retoromansk Chantun Neuchâtel, italiensk Cantone di Neuchâtel.