Kumansk

Kumansk var eit nordvest-tyrkisk språk tala av kumanar (Polovtsy, Folban, Vallany, Kun) og kiptsjakar; det likna ulike språk i dagens kiptsjak-kumanske språkgrein. Kumansk er dokumentert i mellomalderverk, som Codex Cumanicus, og i tidlegmoderne manuskript, som notisboka til benediktinarmunken Johannes ex Grafing.^[1] Språket blei eit hovudspråk (lingua franca) for Den gylne horden, og blei utbreidd som skriftspråk i Sentral- og Aust-Europa.^[2]

Kumansk
Klassifisering:	Tyrkiske språk  Alminneleg   Nordvesttyrkiske    Kiptsjak–kumansk
Bruk
Utdøydd:	1770
Skriftsystem:	Latinsk skrift
Språkkodar
ISO 639-3:	qwm
Glottolog:	none

Historie

Codex Cumanicus

Kumanarane var eit nomadisk folkeslag som budde på steppene i Aust-Europa, nord for Svartehavet, før utviklinga av Den gylne horden. Kumansk døydde ut tidleg på 1700-talet i regionen Kumania i Kongeriket Ungarn, som var det siste utbreiingsområdet det hadde. Etter tradisjonen skal den siste talaren av kumansk ha vore István Varró, ein innbyggjar i Karcag i Ungarn som døydde i 1770.

Kumansk-kiptsjakiske folk hadde ei viktig rolle i historiene til Kasakhstan, Ukraina, Russland, Georgia, Hungary, Romania (t.d. det besarabiske dynastiet), Moldavia, Bessarabia og Bulgaria.^[3]

Døme

Fader vår på kumansk, frå Codex Cumanicus:

«

Atamız kim köktesiñ. Alğışlı bolsun seniñ atıñ, kelsin seniñ xanlığıñ, bolsun seniñ tilemekiñ – neçik kim kökte, alay [da] yerde. Kündeki ötmegimizni bizge bugün bergil. Dağı yazuqlarımıznı bizge boşatqıl – neçik biz boşatırbız bizge yaman etkenlerge. Dağı yekniñ sınamaqına bizni quurmağıl. Basa barça yamandan bizni qutxarğıl. Amen![4]

»