Spodumen er eit mineral i pyroksengruppa, eit litiumaluminium-silikat, LiAlSi2O6. Det finst på granittpegmatittar og er eit viktig råstoff for framstilling av litiumsambindingar, særleg i USA. Klåre typar blir brukt som edelsteinar: kunzitt (ljos fiolett) og hidenitt (grøn).
Kjappe fakta Generelt, Kategori ...
| Spodumen |
|
|
| Generelt |
|---|
| Kategori | Silikatmineral, pyroxene |
|---|
| Kjemisk formel | Litiumaluminiumsilikat, LiAl(SiO3)2 |
|---|
| Krystallsymmetri | Monoklin 2/m |
|---|
| Einingscelle | a = 9.46 Å, b = 8.39 Å, c = 5.22 Å; β = 110.17°; Z = 4 |
|---|
| Identifikasjon |
|---|
| Farge | Særs variabel: kvit, fargelaus, grå, rosa, lilla, fiolett, gul and grøn, kan vere tofarga; smaragdgrøn - hiddenitt; lilla - kunzitt |
|---|
| Krystallform | prismatisk, generelt flattrykt og langstrekt, stripete parallell til {100}, vanlegvis massiv |
|---|
| Krystallsystem | Monoklin; 2/m |
|---|
| Tvilling | Vanleg på {100} |
|---|
| Kløyv | Perfekt prismatisk, to retningar {110} ∧ {110} ved 87° |
|---|
| Brot | Ujamn til undermuslig |
|---|
| Fastleik | Sprø |
|---|
| Mohs hardleiksskala | 6.5–7 |
|---|
| Glans | glasaktig, perleaktig på kløyv |
|---|
| Strekfarge | kvit |
|---|
| Spesifikk vekt | 3.03–3.23 |
|---|
| Optiske eigenskapar |
|---|
| Optiske eigenskapar | Toaksa (+) |
|---|
| Brytingsindeks | nα = 1.648–1.661 nβ = 1.655–1.670 nγ = 1.662–1.679 |
|---|
| Dobbeltbryting | δ = 0.014–0.018 |
|---|
| Pleokroisme | Kraftig in kunzitt: α-lilla, γ-fargelaus; hiddenitt: α-grøn, γ-fargelaus |
|---|
| 2V-vinkel | 54° til 69° |
|---|
| Smeltbarheit | 3.5 |
|---|
| Oppløyselegheit | uoppløyseleg |
|---|
| Andre eigenskapar | Tenebrescens, chatoyans, kunzitt ofte fluorescerande under UV[treng kjelde] |
|---|
| Kjelder | [1][2][3][4] |
|---|
Lukk
Spodumen vart først skildra i 1800 etter ein førekomst ved typelokaliteten på Utö i Södermanland i Sverige.
Spodumen er i Noreg kjent som eit sjeldan mineral frå ein granittpegmatitt ved Ågskaret i Meløy kommune i Nordland.
