Art marcial
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Las arts marcialas [1]son de sistèmas codificats e tradicionals de combat praticats per divèrsas rasons coma l'autodefensa ; d'aplicacions militaras e legislativas ; de concors; lo desvolopament fisic, mental e spiritual; lo divertiment; e la preservacion del patrimòni cultural imaterial d'una nacion
Lo concèpte d' art marcial apareguèt per primiera vegada en anglés dins l'edicion de 1920 del Takenobu's Japanese-English Dictionary coma una traduccion del tèrme bu-gei o bu-jutsu que significa "art o resolucion dels afars militars".
Remove ads
Definicion
Etimologia e definicions
L'expression « arts marciaus » es probable eissida dau francés « arts martiaux », locucion creada dins lo corrent deis ans 1930 per tradurre l'anglés « martial arts ». A l'origina, designava unicament lei tecnicas de combat de Japon[2]. Es donc un concèpte occidentau que sa definicion es relativament fosca car rebat la lenta descubèrta de la richessa dei tecnicas de combat asiaticas. D'efiech, coma lor ensenhanament èra enebit ais estrangiers, foguèron premier assimiladas a de variantas de la bòxa europèa. Lo tèrme « Revòuta dei Boxaires » utilizat per descriure l'insureccion menada en 1899-1901 per plusors sectas nacionalistas chinesas es una illustracion d'aquela incomprension[3]. De mai, en Asia, la question se pausa generalament pas car cada disciplina es designada per un nom pròpri (bujutsu ò budō per leis arts marciaus japonés, wushu per leis arts marciaus chinés, vo thuat per leis arts marciaus vietnamians, etc.).
Japon aguèt un ròtle important dins la definicion. Desirós de se modernizar a partir deis ans 1870, prepausèt tre leis ans 1880 de versions esportivas de sei budō tradicionaus[4]. Aquò explica l'origina nipona deis « arts marciaus ». Pasmens, après la descubèrta de disciplinas similaras dins leis autrei país asiatics, lo concèpte foguèt estendut a totei lei disciplinas marcialas asiaticas. Puei, una segonda generalizacion se debanèt durant la segonda mitat dau sègle XX amb l'extension de la nocion « d'arts marciaus » a l'ensemble dei disciplinas marcialas dau monde. Es ansin possible de parlar d'arts marciaus europèus, d'arts marciaus brasilians, etc. Pasmens, aquela generalizacion es encara contestada car leis arts marciaus non asiatics son sovent de tecnicas de combat que tènon pas – ò rarament – lei dimensions espiritualas e culturalas estacadas ais arts marciaus asiatics[5].
Disciplinas de combat reau
Leis arts marciaus son eissits de tecnicas de combat. Intègran donc de movements permetent d'immobilisar, de bleçar ò de tuar un adversari e l'ensenhament acòrda una plaça importanta a l'eficacitat marciala (posicion a respècte de l'adversari, avaloracion de la distància, precision e poissança dei còps, etc.). Pasmens, leis arts marciaus an tanben una dimension fòrça ritualizada car mèsclan la practica marciala amb de dimensions espiritualas, misticas e moralas[6]. Fòrça tecnicas perilhosas son tanben pas ò pauc ensenhadas e l'aprendissatge se concentra puslèu sus de movements securizats. Son ansin rarament adaptats au combat reau (ataca suspresa, ataca de darrier, utilizacion d'armas, etc.).
Lei disciplinas de combat reau modèrnas son en partida inspiradas per leis arts marciaus tradicionaus, mai intègran tanben l'experiéncia dei guèrras recentas. Son destinadas au còrs a còrs e adaptadas a la realitat dau prat batalhier ò de la criminalitat modèrna. L'armada e la polícia son lei dos luòcs privilegiats de lor desvolopament e de lor utilizacion. An de ges de compausantas espiritualas, moralas ò culturalas e l'aprendissatge es centrat sus leis aspècts pragmatics (renforçament fisic, mestritge de tecnicas, tactica, etc.). Lo kravmaga isralian ò lo sambo rus son d'exemples frequentament citats d'aqueu tipe de disciplinas.
Espòrts de combat
Article detalhat: Espòrt de combat.
Dins son sens modèrne, lo tèrme espòrt apareguèt dins lo corrent dau sègle XIX per designar una activitat fisica de leser, regida per de règlas, e sovent orientada vèrs la competicion. Fòrça activitats marcialas europèas (escrima, lucha, tir amb arc, equitacion, etc.) quitèron ansin una forma novèla après aver perdut la màger part de seis aspècts militars. Tre la fin dau sègle XIX, lei budō japonés seguiguèron aquela evolucion amb la definicion dau judo (1882), dau kendo (1903, dau kyudo (1905 e dau karatedo (1935)[7].
La finalitat deis espòrts de combat es la diferéncia principala amb leis arts marciaus. D'efiech, dins un jòc, l'orientacion recreativa limita la presa de riscs e entraïna la definicion de règlas estrictas. En parallèl, la dimension culturala es reducha e la dimension espirituala disparéis sovent totalament. Lei compausantas educativas e moralas demòran, mai pòdon subir d'evolucions marcadas.
Remove ads
Istòria
Article detalhat: Istòria deis arts marciaus.
L'autodefensa e leis arts guerriers
Quauquei documents ancians donan d'informacions sus lei tecnicas d'autodefensas e sus leis arts guerriers ancians. Lei pus ancians son probable de pinturas preïstoricas, datadas de 10 000 a 6 000 avC, que mòstran de scenas de combat entre dos grops[8]. Pasmens, lei representacions vènon pus detalhadas a partir de l'Antiquitat Auta. Per exemple, a partir de 3 000 avC, d'elements pus detalhats aparéisson en Egipte e en Mesopotamia, en particular dins l’Epopèia de Gilgamesh. En Egipte, se pòu tanben citar la tomba 15 de Beni Hasan[9]. Dins lo corrent dei sègles seguents, d'imatges ò de descripcions de combat aparéisson dins d'autrei regions. Per exemple, en Índia, d'elements son presents dins lo Rig-Veda, un ensemble de tèxtes compilats entre 1500 e 900 avC. En China, de terralhas e de frescas datadas de 1400 avC mòstran tanben de tecnicas de combat au còrs a còrs[10].
En Euròpa, lei representacions de tecnicas marcialas ò d'espòrt de combat son d'origina grèga. Lei Romans desvolopèron egalament de formas de combat ludic per lei gladiators. Durant lo periòde medievau, divèrsei mèstres d'armas redigiguèron de tractats destinats au combat, au duèl ò au torneg. Aquela tradicion es a l'origina dei reglements oficiaus adoptats per la màger part deis armadas a partir dau sègle XVIII. En parallèl, divèrsei tecnicas militaras venguèron la basa d'espòrt de combat (escrima, etc.). En Índia, fòrça tèxtes depintan de tecnicas de combat a partir dau sègle II avC. Durant l'Edat Mejana, fòrça testimonitatges mencionan l'existéncia de practicas marcialas estructuradas permetent ai combatents de s'entraïnar ò de se divertir[11]. Dins lo rèsta dau monde – a l'excepcion d'Asia qu'es abordada dins la seccion aicí dessota – de còdis marciaus son atestats dins lo monde musulman, en particular dins leis espacis turcs e arabis (furusiyya, etc.)[12].
Leis arts marciaus asiatics
L'estructuracion espirituala deis arts marciaus en Asia
En Asia Orientala, tres elements caracterizan lei tecnicas militaras de l'Antiquitat e lor evolucion. La premiera es l'existéncia d'escambis culturaus entre China e Índia e entre China e lo rèsta de la region. Aquò permetèt d'assegurar una certana omogeneïtat dei practicas e dei concepcions dins leis estats de l'esfèra d'influéncia chinesa e de transmetre de sabers militars indians en China. Lo segond es l'evolucion de la pensada militara chinesa, illustrada per l’Art de la Guèrra de Sun Tsu. Dins una China fragmentada entre de reiaumes en guèrra quasi permanenta, prepausèt un ensemble de principis permetent de véncer un adversari en economizant sei fòrças e sei ressorsas[13]. Enfin, lo tresen ponch es la difusion de la filosofia e dei religions indianas en China (puei, dins lo rèsta de la region).
Lei monastèris foguèron probablament lo luòc d'aquela sintèsi. D'efiech, a partir dau sègle VI avC, lei guerriers chinés, sovent seduchs per lo taoïsme, frequentament lei monastèris onte descurbiguèron l'interès dei metòdes de concentracion e dei sabers espiritaus e medicaus dei monges. Per lei monges, aquò èra l'ocasion d'integrar un entraïnament militar a sei trabalhs jornadiers, activitat utila per luchar còntra lei pilhards. L'aspècte energetic dau combat interessèt tanben una partida dau clergat. Pauc a cha pauc, lo raprochament entre lei doas esfèras menèt a l'aparicion de practicas guerrieras marcadas per d'aspèctes espirituaus importants. La difusion dau bodisme sembla d'accelerar aquela evolucion[14].
La difusion e leis evolucions deis arts marciaus asiatics
A la fin de l'Antiquitat e au començament de l'Edat Mejana, lei practicas marcialas mesclant combat, tecnicas profilacticas e espiritualitat se difusèron en Asia Orientala.
Leis arts marciaus modèrnes
L'emergéncia deis espòrts de combat
La generalizacion dau concèpte d'art marciau
Remove ads
Organizacion e particularitats tradicionalas
La dimension espirituala e lo còdi morau
Leis dimensions culturalas e educativas
Lei luòcs reservats ais arts marciaus
La formalizacion deis arts marciaus
L'usatge deis armas
Lei sistèmas de grades
La practica esportiva deis arts marciaus
Annèxas
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads