Horcs Arriu

Horcs Arriu (Horsarrieu en francés) qu'ei ua comuna gascona de Shalòssa situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània.

Vilatge d'Occitània

Horcs Arriu Horsarrieu
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Pelegrins davant la glèisa.
Geografia fisica
Coordenadas	43° 41′ 04″ N, 0° 35′ 45″ O
Superfícia	11,02 km²
Altituds  · Maximala  · Mejana  · Minimala	133 m 126 m 50 m
Geografia politica
País	Gasconha
Parçan	Shalòssa Hauta
Estat	França
Region 75	Navèra Aquitània
Departament 40	Lanas
Arrondiment 402	Lo Mont
Canton 4008	Shalòssa Tursan (Hagetmau avant 2015)
Intercom 244000709	CC de Shalòssa Tursan (2017 ---->)
Cònsol	Denis Dumartin (2020-2026)
Geografia umana
Populacion Populacion totala (2018)	686 ab. Evolucion de la populacion 706 ab.
Densitat	59,98 ab./km²
Autras informacions
Gentilici	los horsarrius
Còde postal	40700
Còde INSEE	40128

Geografia

Horcs Arriu qu’es situat en Shalòssa, près de la rota departamentau 933, a mieitat camin deu Mont (40) a Ortès (64), e a 3 quilomètres de Haget, lo capdulh deu canton. Las comunas tanhentas que son : Senta Coloma, Dume, Audinhon, Doasit e Hagetmau.

Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri

		Audinhon	Dume
	Doasit	N	Senta Coloma
		O    Horcs Arriu    E
		S
		Hagetmau

Toponimia

La prononciacion qu'ei [hursa'rriw]. Las fòrmas ancianas que son Horsarrieu (mapa de 1638), Horsariou (mapa de 1651), Horsarrieu (mapa de 1714), Horsarieu (mapa de 1733) ^[1].

« Horcs Arriu » : « Las conjuntas de l’arriu » ^[1]. Que cau donc qu’i agi un arriu solet, dab mei d’ua conjunta. Açò que pòt correspóner a l’arriu de la Glèisa, qui s’arrecapta totas las aigas a l’entorn deu borg, e qui se’n va de cap au nòrd, vueità’s dens lo Laudon.

Istòria

La comuna que’s tròba suu territòri de çò qui estó, dinc a la Revolucion, las caverias d’Arrimbès, de Crunhon, de Cuquerenh, e lhèu d’autas.
La parròpia que s’aperava Aulha Morta (parochia Ovis Mortue)^[2]. Aqueth nom, uei desbrombat, qu’es enqüèra emplegat en 1650^[3].
Dens lo medish periòde 1250-1350, on s’implantàn las bastidas (Pimbo, Casèras, Gèuna, Granada, Bona Guarda…), que bastín tanbenh borgs castraus (Brassempoi, Doasit, Montaut …) preus quaus n’am pas cartas de fondacion. Lo borg de Horcs Arriu qu’es un d’aqueths, bastit suu medish modèl: au som d’ua sèrra longa e estreta, ua carrèra rectilinèa barrada aus estrems pr’ua pòrta o un castèth, e protegida suus penents per hossats e palissadas.
La glèisa de la parròpia Sent Martin d’Aulha Morta qu’èra dens la vath a 500 mètres au nòrd-oèst deu borg. Qu’estó cremada pendent las guèrras de religion^[4]. Desbastida en 1871, n’i damora pas mei sonque lo cementèri. Qu’estó lavetz la capèra deu borg, dedicada a Sent Blasi, qui vadó glèisa parropiau. Qu’èra estada alargada d’ua nau en 1867 tà poder respóner a las soas navèras foncions.

Romius devant la glèisa de Horcs Arriu

Administracion

Lista deus cònsols successius

Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
2014	(2026)	Denis Dumartin	divèrs esquèrra	Responsable mantenença e trabalhs naus
2001	2014	Bernard Labat	PS	retirat
1971	2001	Jean Lailheugue
1969	1971	Robert Boueilh
Seguida de la lista deus maires Periòde Identitat Etiqueta Qualitat 1947 1969 Félicien Plantier     1944 1947 René Labat     1936 1944 Joseph Conciroles     1920 1936 Constant Bonnefemne     1880 1920 Eugène Consiroles     1872 1879 Jean Conciroles     1869 1872 Jean-Baptiste Lamarque     1860 1869 Jean Conciroles               <1846 >1846 Jean-Baptiste Lamarque               >1810   Lalanne des Camps               1790 1810 Dulau du Barat

Demografia

modificar « persona »  v · d · m  Evolucion demografica Populacion comunala actuala (2013): 661, totala:
1793	1800	1806	1821	1831	1836	1841	1846	1851
606	554	603	562	607	650	627	665	660
1856	1861	1866	1872	1876	1881	1886	1891	1896
593	581	579	561	583	579	584	562	527
1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936	1946	1954
551	601	561	518	512	495	499	485	413
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2007	2008
424	447	478	567	634	636	629	628	627 650
2009	2010
630 652	633 655
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE Evolucion de la populacion 1962-2008

Lòcs e monuments

• Glèisa de Sent Blasi, au borg ; sègle XV^au, inscriuta a l’inventari deus Monuments Istorics (12-12-1939)
• Calvari arcaïc monolit, a proximitat de l’Espitau.
• Duas pèiras discoïdaus que son expausadas devant la glèisa.
• Hont de Sent Blasi. Qu’es lhèu a l’entorn d’aquera hont que hasèn virar lo monde gahats de la jaunissa tà’us i har-la passar^[5].
• Arenas aprigadas ; corsas de vacas.

Suu Camin de Compostèla

La maison aperada « L’Espitau », au sud-èst de la comuna, qu’es ua anciana comanderia de l’òrdi de Malta dab un espitau, suu camin de Compostèla (via lemosia), 2 quilomètres abans d’arribar a la cripta de Sent Guironç (comuna de Hagetmau).

Personalitats ligadas a la comuna

• Arnaut Dubusquet (Horcs Arriu ca 1630 – 1719), autor d’ua satira borlesca en francés : « Le Huque des faux-nobles ».
• Maurice Justes (Sent Aubin 1911 – 1990) ; curat de Horcs Arriu (1955-1990). Qu’a publicat enter auts obratges : ’’ Un village de Chalosse Horsarrieu’’ ; imprimerie Ducasse-Duhon, Dax, février 1985. Extrait du bulletin de la Société de Borda, numéros 397 et 398.
• Frédéric Fauthoux (Sent Sever 1972 -) : jogador e capitani deu Vam Biarnés Pau-Ortés.

Véder tanben

• Comunas de las Lanas

Sus d'autres projècte de Wikimedia:
Commons	Commons (Galariá)
Commons	Commons (Categoria) Modèl:Commonscat/categories

Ligams extèrnes

• Comunautat de comunas de Shalòssa Tursan