ଡିସସେମିନେଟେଡ ଇଣ୍ଟ୍ରାଭାସ୍କୁଲାର କୋଆଗୁଲେସନ

ଡିସସେମିନେଟେଡ ଇଣ୍ଟ୍ରାଭାସ୍କୁଲାର କୋଆଗୁଲେସନ ବା ଡିଆଇସି (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Disseminated intravascular coagulation/ DIC) ରୋଗରେ ସାରା ଶରୀରର ରକ୍ତ ଜମାଟ ତିଆରି ହୋଇ ମାଇକ୍ରୋ ରକ୍ତନଳୀଙ୍କୁ (small blood vessels) ଅବରୋଧ କରିଦିଏ ।^[୧] ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା (Chest pain), ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ (shortness of breath), ଗୋଡ଼ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ବାକ୍ ସମସ୍ୟା, ବିଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ ଚାଳନାରେ ଅସୁବିଧା ହୋଇପାରେ ।^[୧] ଅତ୍ୟଧିକ କ୍ଲଟିଙ୍ଗ ଫ୍ୟାକ୍ଟର (clotting factor) ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହେବା ଫଳରେ ପରିମାଣ କମିଯାଏ ଓ ତା'ପରେ ଅଧିକ ଜମାଟ ନହୋଇପାରି ରକ୍ତସ୍ରାବ ହୁଏ ।^[୧] ଏହି ରକ୍ତସ୍ରାବ ଯୋଗୁ ପରିସ୍ରାରେ ରକ୍ତ (blood in the urine), ଝାଡ଼ାରେ ରକ୍ତ (blood in the stool) ଓ ଚର୍ମରେ ରକ୍ତ ପଡ଼େ । ^[୧] ଫଳରେ ଅଙ୍ଗପ୍ରତ୍ୟଙ୍ଗ ଫେଲ (organ failure) ମାରି କାମ କରିପାରନ୍ତିନି । ^[୨]

ଡିସସେମିନେଟେଡ ଇଣ୍ଟ୍ରାଭାସ୍କୁଲାର କୋଆଗୁଲେସନ (Disseminated intravascular coagulation)
Disseminated intravascular coagulopathy, consumptive coagulopathy, defibrination syndrome[୧]
ଡିଆସି ରୋଗୀର ବୃକ୍‌କ ବାୟୋପ୍ସିର ମାଇକ୍ରୋଗ୍ରାଫରେ (Micrograph) ଆକ୍ୟୁଟ ଥ୍ରୋମ୍ବୋଟିକ ମାଇକ୍ରୋଆଞ୍ଜିଓପାଥି (thrombotic microangiopathy) ଥିବା ଦେଖାଯାଉଛି । ( A clot is present in the hilum of the glomerulus (center of image).
ବିଭାଗ	ହେମାଟୋଲୋଜି (Haematology) )
ଲକ୍ଷଣ	ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା (Chest pain), ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ (shortness of breath), ଗୋଡ଼ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ବାକ୍ ସମସ୍ୟା, ବିଭିନ୍ନ ଅଙ୍ଗ ଚାଳନାରେ ଅସୁବିଧା ଓ ରକ୍ତସ୍ରାବ [୧]
କାରଣ	ସେପ୍ସିସ, ଅପରେଶନ (surgery), ବଡ଼ ଆଘାତ (major trauma), କର୍କଟ ରୋଗ, (complications of pregnancy), ସାପକାମୁଡ଼ା, ତୁଷାରକ୍ଷତ, ଦଗ୍ଧ[୧]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି	ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା (Blood tests)[୨]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ	ଥ୍ରୋମ୍ବୋଟିକ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସାଇଟୋପେନିକ ପରପୁରା (Thrombotic thrombocytopenic purpura, ହେମୋଲାଇଟିକ-ଯୁରେମିକ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (hemolytic-uremic syndrome)[୧]
ଔଷଧ	ପ୍ଲାଟେଲେଟ ଟ୍ରାନ୍ସଫ୍ୟୁଜନ (Platelets), କ୍ରାୟୋପ୍ରେସିପିଟେଟ (cryoprecipitate), ଫ୍ରେସ ଫ୍ରୋଜନ ପ୍ଲାଜମା (fresh frozen plasma), ହେପାରିନ heparin[୨]
ଚିକିତ୍ସା	ଅନ୍ତର୍ନିହିତ କାରଣମାନଙ୍କର ଚିକିତ୍ସା [୩]
Prognosis	ମୃତ୍ୟୁ ସଙ୍କଟ ୨୦-୫୦% [୪]
ପୁନଃପୌନିକ	ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଆଡମିସନ ହୋଇଥିବା ରୋଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧% । [୪]

ସାଧାରଣତଃ ସେପ୍ସିସ, ଅପରେଶନ (surgery), ବଡ଼ ଆଘାତ (major trauma), କର୍କଟ ରୋଗ, (complications of pregnancy) କାରଣମାନଙ୍କ ଯୋଗୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।^[୧] ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସାପକାମୁଡ଼ା, ତୁଷାରକ୍ଷତ, ଦଗ୍ଧ କାରଣ ଯୋଗୁ ଅଳ୍ପ କେତେକ ଲୋକଙ୍କର ହୁଏ ।^[୧] ଏହାର ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଉପସ୍ଥାପନା ହୁଏ ଯଥା:- ଆକ୍ୟୁଟ ବା ଦୃତ ଆରମ୍ଭ ଓ କ୍ରନିକ ବା ଧୀର ଆରମ୍ଭ ।^[୧] ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା (Blood tests) କରି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିହୁଏ ।^[୨] ରକ୍ତରେ ଥ୍ରମ୍ବୋସାଇଟୋପେନିଆ (low platelets), ଅଳ୍ପ ଫିବ୍ରିନୋଜେନ (fibrinogen), ଅଧିକ ଅଇଏନଆର (INR), ବା ଅଧିକ ଡି-ଡାଇମର (D-dimer) ଥାଇପାରେ । ^[୨]

ଅନ୍ତର୍ନିହିତ କାରଣ ଅନୁସାରେ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।^[୨][୩] ଔଷଧ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ଲାଟେଲେଟ ଟ୍ରାନ୍ସଫ୍ୟୁଜନ (Platelets), କ୍ରାୟୋପ୍ରେସିପିଟେଟ (cryoprecipitate), ଫ୍ରେସ ଫ୍ରୋଜନ ପ୍ଲାଜମା (fresh frozen plasma) ଦିଆଯାଏ ।^[୨] କ୍ରନିକ କେଶ୍‌ରେ ହେପାରିନ heparin ଉପକାରରେ ଆସେ ।^[୨] ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଆଡମିଶନ ହୋଇଥିବା ରୋଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧% ରୋଗୀଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।^[୪] ସେପ୍ସିସ ରୋଗଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ୨୦%ରୁ ୫୦% ରୋଗୀଙ୍କର ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।^[୪] ମୃତ୍ୟୁ ସଙ୍କଟ ମଧ୍ୟ ୨୦-୫୦% ରହେ । ^[୪]