ਜੀਵਦਾਨੀ ਮਾਤਾ

ਜੀਵਦਾਨੀ ਮਾਤਾ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ ਹੈ। ਦੇਵੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਦਿਰ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਦੇ ਉਪਰ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਰਾਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।^[1]

ਜੀਵਦਾਨੀ ਮਾਤਾ
ਧਨੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਦੇਵੀ
ਜੀਵਦਾਨੀ ਮੰਦਰ, ਮੁੰਬਈ
ਦੇਵਨਾਗਰੀ	जिवदानी माता
ਮਾਨਤਾ	ਆਦਿਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਦਾ ਅਵਤਾਰ
ਹਥਿਆਰ	ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ ਅਤੇ ਕਮਲ ਦਾ ਫੁਲ
ਖੇਤਰ	ਵਿਰਾਰ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ

ਸਥਾਨ

ਇਹ ਮੰਦਰ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 1500 ਫੁੱਟ ਹੈ। ਡੇਰਾ ਇੱਕ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਤਕਰੀਬਨ 1250 ਪੌੜੀਆਂ ਉੱਪਰ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜੋ ਉੱਤਰੀ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਰਾਰ ਵਿੱਚ ਸੱਤਪੁੜਾ ਰੇਂਜ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ 60 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਾੜੀ ਵਿਰਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਦੇ ਮੰਜ਼ਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਨਰਾਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਨੌਂ ਦਿਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਨੁਯਾਈ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮੰਗਲਵਾਰ ਅਤੇ ਐਤਵਾਰ ਦੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਮਿਥਿਹਾਸ

ਨਾਮ ਵਿਰਾਰ ਏਕਾ-ਵੀਰਾ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁੰਗ ਪਰਵਤ "ਤੁੰਗਾ-ਅਰ" ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ "ਵੀਰਾ" ਵੀਰਾ-ਅਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਤੁੰਗਾ-ਅਰ ਦੀ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿਖੇ ਵੈਸਟਰਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਏਕਾ-ਵੀਰਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੰਦਰ ਹੈ।