ਸਬੁਕਤਗੀਨ

ਅਬੂ ਮਨਸੂਰ ਨਾਸਿਰ ਅਲ-ਦੀਨ ਸਬੁਕਤਗੀਨ (ਫ਼ਾਰਸੀ: ابو منصور سبکتگین), ਗਜ਼ਨਵੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ, ਜੋ 977 ਈ. ਤੋਂ 997 ਈ ਰਾਜਾ ਰਿਹਾ।^[2] ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪਿਆਰਾ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਹੈ।^[3]

ਸਬੁਕਤਗੀਨ سبکتگین
ਗਜ਼ਨੀ ਦਾ ਅਮੀਰ
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ	20 ਅਪਰੈਲ 977 – 5 ਅਗਸਤ 997
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ	ਬੋਰੀਟੀਗਿਨ
ਵਾਰਸ	ਇਸਮਾਈਲ ਗਜ਼ਨੀ
ਜਨਮ	ਅੰ. 942 ਬਰਸਕੂਨ (ਹੁਣ ਕਿਰਗਿਜ਼ਸਤਾਨ)
ਮੌਤ	5 ਅਗਸਤ 997 (ਉਮਰ 55) ਬਲਖ਼, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਖ਼ੁਰਾਸਾਨ (ਹੁਣ ਬਲਖ਼ ਸੂਬਾ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ)
ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ	ਅਲਪ ਤਿਗਿਨ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ
ਔਲਾਦ	ਇਸਮਾਈਲ ਗਜ਼ਨੀ ਮਹਿਮੂਦ ਗਜ਼ਨਵੀ ਅਬੁੱਲ ਮੁਜ਼ੱਫਰ ਨਸਰ ਯੂਸਫ਼ ਹੁਰਾ-ਈ ਕਲਜੀ
ਪਿਤਾ	ਕਰਾ ਬਜਕਮ[1]
ਧਰਮ	ਇਸਲਾਮ

ਸਬੁਕਤੀਗਿਨ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਗੁਲਾਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਅਲਪ ਤਿਗਿਨ ਦੀ ਧੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਗਜ਼ਨਾ (ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਗਜ਼ਨੀ ਪ੍ਰਾਂਤ) ਦੇ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਅਲਪਤਿਗਿਨ ਅਤੇ ਸਬੁਕਤਗੀਨ ਨੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸਮਾਨਿਡ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਬੂਕਤਿਗਿਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਮਹਿਮੂਦ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਗਜ਼ਨੀ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।^[2][4]

ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਸਹੁਰੇ ਅਲਪ ਤਿਗਿਨ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਤਾਂ ਸਬੁਕਤੀਗਿਨ ਨਵਾਂ ਸ਼ਾਸਕ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਉਦਾਭੰਡਪੁਰਾ ਦੇ ਜੈਪਾਲਾ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਨੀਲਮ ਨਦੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧ ਨਦੀ ਤੱਕ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ।^[5]