ਹੈਰੀ ਐਸ. ਟਰੂਮੈਨ

ਹੈਰੀ ਐਸ. ਟਰੂਮੈਨ (8 ਮਈ 1884 - 26 ਦਸੰਬਰ 1972) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਰਾਜਨੇਤਾ ਸਨ ਜਿੰਨ੍ਹਾ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ 33ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਫਰੈਂਕਲਿਨ ਡੀ ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ 34ਵੇਂ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋ ਬਾਅਦ ਸੰਵਿਧਾਨ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤੋ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।^[1] ਜਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਪਾਨ ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵੱਲੋ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਮਲੇ ਕਰਕੇ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਈ ਸਾਲ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਉਹ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਕਰਨਲ ਰੈਂਕ ਤੇ ਸਨ।

ਹੈਰੀ ਐਸ. ਟਰੂਮੈਨ
ਅਧਿਕਾਰਤ ਚਿੱਤਰ, 1947
33ਵਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 12 ਅਪ੍ਰੈਲ 1945 – 20 ਜਨਵਰੀ 1953
ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ	ਕੋਈ ਨਹੀ (1945-1949) ਐਲਬੇਨ ਡਬਲਯੂ. ਬਾਰਕਲੇ (1949-1953)
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ	ਫਰੈਂਕਲਿਨ ਡੀ. ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ
ਤੋਂ ਬਾਅਦ	ਡਵਾਈਟ ਡੀ. ਆਈਜ਼ਨਹਾਵਰ
34ਵਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦਾ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 20 ਜਨਵਰੀ 1945 – 12 ਅਪ੍ਰੈਲ 1945
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ	ਫ਼ਰੈਂਕਲਿਨ ਡੀ. ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ	ਹੈਨਰੀ ਏ ਵੈਲੇਸ
ਤੋਂ ਬਾਅਦ	ਐਲਬੇਨ ਡਬਲਯੂ. ਬਾਰਕਲੇ
ਮਿਜ਼ੂਰੀ ਤੋਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਸੈਨੇਟਰ
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 3 ਜਨਵਰੀ 1935 – 17 ਜਨਵਰੀ 1945
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ	ਰੋਸਕੋ ਸੀ ਪੈਟਰਸਨ
ਤੋਂ ਬਾਅਦ	ਫ੍ਰੈਂਕ ਪੀ. ਬ੍ਰਿਗਸ
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ	(1884-05-08)ਮਈ 8, 1884 ਲਾਮਰ, ਮਿਸੂਰੀ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ
ਮੌਤ	ਦਸੰਬਰ 26, 1972(1972-12-26) (ਉਮਰ 88) ਕੰਸਾਸ, ਮਿਸੂਰੀ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ	ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ	ਬੈਸ ਵੈਲੇਸ ​ (ਵਿ. 1919)​
ਬੱਚੇ	1
ਕਿੱਤਾ	ਕਿਸਾਨ ਸਿਆਸਤਦਾਨ
ਦਸਤਖ਼ਤ

ਮੁੱਢਲੀ ਜਿੰਦਗੀ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਮਈ 1884 ਨੂੰ ਲਾਮਰ (ਮਿਸੂਰੀ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸੰਤਾਨ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ, ਟਰੂਮੈਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਕਾਬਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਜੋਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਫੌਜੀ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਮੋਹ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੀ ਮਿਲਟਰੀ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿਚ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਜ਼ਰ ਕਾਰਨ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਵਿਚ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਨਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੰਸਾਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਹਾਰ ਕੇ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆਉਣਾ ਪਿਆ। 1917 ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੌਜ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੀ ਇਕਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਵਜੋਂ ਫਰਾਂਸ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1918 ਤੱਕ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਾਪਸ ਆ ਕੇ, ੳਹਨਾਂ ਨੇ 28 ਜੂਨ, 1919 ਨੂੰ ਬੈਸ ਵੈਲੇਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਕੰਸਾਸ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਹ ਅਸਫਲ ਰਹੇ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਰੀਬ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਦੇ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਵੀ ਹੋ ਗਏ। ਇਹ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਉਣ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦਸ ਸਾਲ ਲੱਗ ਗਏ। ਪਰ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਦੀਵਾਲੀਆ ਹੋਣ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਬੜੇ ਦੁਖੀ ਪਲ ਸਨ।

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜੀਵਨ

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਦੋਸਤ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਪੈਡਰਗਾਸਟ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਟੌਮ ਜੇ ਪੇਂਡਰਗਾਸਟ ਕੰਸਾਸ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਹਾਰਕ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਜੈਕਸਨ ਕਾਉਂਟੀ ਦੇ ਜੱਜ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਟਰੁਮੈਨ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। 1926 ਵਿਚ ਉਹ ਫਿਰ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਦੇ ਜੱਜ ਬਣੇ। ਉਹ ਸੇਨੇਟਰ ਬਣਨ ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਟਰੁਮੈਨ ਦੇ ਸੈਨੇਟ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੈਸ਼ਨ (1935-1941) ਦੀ ਕੋਈ ਖਾਸ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਸੈਨੇਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਲਾਜ਼ਮੀਤਾ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਟਰੂਮੈਨ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਯੋਜਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਖਰਚੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੈਸੇ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਜਾਂਚ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵੀ ਬਣੇ। ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਰੋੜਾਂ ਡਾਲਰ ਬਚਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਕਮਾਉਣ ਕਾਰਨ, 1944 ਵਿਚ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ ਨੇ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਟਰੂਮੈਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ (1945-1953)

ਅਪ੍ਰੈਲ 1945 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਫਰੈਂਕਲਿਨ ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ ਦੇ ਅਚਾਨਕ ਦੇਹਾਂਤ ਤੋ ਬਾਅਦ ਸੰਵਿਧਾਨ ਮੁਤਾਬਕ ਤਤਕਾਲੀਨ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੂਮੈਨ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦਾ 33ਵਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣ ਲਿਆ ਗਿਆ।

ਨਵੰਬਰ 1944 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ ਅਤੇ ਟਰੂਮੈਨ

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੇ 33ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਦੇ ਹੋਏ ਟਰੂਮੈਨ

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ ਦੀ ਨੀਤੀ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਟਰੂਮੈਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਰਮਨੀ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ, ਹਿਰੋਸ਼ਿਮਾ ਅਤੇ ਨਾਗਾਸਾਕੀ ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਮਲਾ, ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਸਮਰਪਣ, ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦਾ ਅੰਤ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਮਾਰਸ਼ਲ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਐਲਾਨ। ਯੂਰਪ ਦੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ, ਕਮਿਊਨਿਜ਼ਮ। ਟਰੂਮੈਨ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ, ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਕੋਰੀਆ ਨਾਲ ਯੁੱਧ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਘਰੇਲੂ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਰੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਪੱਕੀ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤਰੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਸੰਧੀ ਜਥੇਬੰਦੀ (ਨਾਟੋ) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਮਾਰਚ 1952 ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੋਇਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਚੋਣ ਲੜਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। 1948 ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਤੋੜਦਿਆਂ, ਉਹ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ।