8 grudnia
data / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące 8 grudnia?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
POKAŻ WSZYSTKIE PYTANIA
8 grudnia jest 342. (w latach przestępnych 343.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 23 dni.
- Imieniny obchodzą: Alojzy, Apollo, Boguwola, Edyta, Elfryda, Euchariusz, Euchary, Hildemar, Makary, Maria, Narcyza, Patapiusz, Potapiusz, Romaryk i Świedarg
- Buddyzm – Dzień Oświecenia Buddy – najważniejsze buddyjskie święto w roku
- Bułgaria – Dzień Studenta
- Falklandy – rocznica bitwy koło Falklandów
- Guam – Dzień Matki Bożej z Camarin
- Panama – Dzień Matki
- Polska – Dzień Kupca[1] wzgl. Święto Kupiectwa Polskiego[2] (w dzień wspomnienia Matki Bożej Niepokalanie Poczętej, zwanej „Matką Bożą Kupiecką”)[3]
- Uzbekistan – Święto Konstytucji
- Wspomnienia i święta w Kościele katolickim[4][5]:
- Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (dzień wolny w wielu katolickich krajach)
- Św. Euchariusz (pierwszy biskup Trewiru)
- św. Eutychian (papież)
- św. Romaryk (opat)
- 1201 – Henryk I Brodaty został księciem wrocławskim.
- 1268 – Dokumentem księcia Bolesława V Wstydliwego osada targowa Koprzywnica uzyskała prawa miejskie na prawie magdeburskim.
- 1396 – Został oficjalnie erygowany klasztor brygidek w Gdańsku.
- 1432 – Wyznaczony przez króla Władysława II Jagiełłę do sprawowania władzy na Litwie Zygmunt Kiejstutowicz stoczył pod Oszmianą zwycięską bitwę ze Świdrygiełłą, roszczącym sobie prawo do władzy i spiskującym z Krzyżakami.
- 1474 – Wojna polsko-węgierska: we Wrocławiu został podpisany rozejm pomiędzy królem Kazimierzem IV Jagiellończykiem i królem Czech Władysławem II Jagiellończykiem, a królem Węgier Maciejem Korwinem.
- 1506 – Zygmunt I Stary został wybrany na Sejmie elekcyjnym w Piotrkowie na króla Polski.
- 1516 – W bitwie pod Zynkowem dysponujący kilkoma chorągwiami obrony potocznej rotmistrz Jakub Secygniowski pobił 1000-konny oddział tatarski i uwolnił wziętych w jasyr.
- 1580 – Król Stefan Batory nadał Lipskowi na Suwalszczyźnie prawa miejskie na prawie magdeburskim.
- 1717 – Starcie wojsk królewskich z konfederatami tarnogrodzkimi pod Sandomierzem.
- 1831 – Joachim Lelewel stanął na czele Komitetu Narodowego Polskiego.
- 1884 – Założono Poznański Chór Katedralny.
- 1906 – Założono klub sportowy Juvenia Kraków.
- 1907:
- Bojowiec PPS Józef Andersz został skazany na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie.
- Założono Stowarzyszenie Wolnomyślicieli Polskich.
- 1913 – pożar w KWK Emma w Radlinie. W jego wyniku zginęło 17 górników.
- 1918 – Odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
- 1919:
- Potyczka polsko-czechosłowacka pod Kieżmarkiem.
- Rada Ambasadorów państw Ententy ustaliła w Paryżu linię Curzona jako wschodnią granicę Polski.
- W Poznaniu założono Polski Związek Towarzystw Wioślarskich (PZTW).
- 1923 – Powstała polska YMCA.
- 1933 – W Gdyni otwarto Dworzec Morski.
- 1937 – W Krynicy-Zdroju została uruchomiona pierwsza w kraju kolej linowo-terenowa na Górę Parkową.
- 1939 – Otwarto Kanał Gliwicki.
- 1941 – Niemcy utworzyli obóz zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.
- 1943:
- W Grabówce koło Białegostoku Niemcy rozstrzelali ponad 250 osób w odwecie za akcje zbrojnego podziemia przeciwko okupantom.
- W Warszawie gestapo aresztowało w wyniku denuncjacji 19 członków Oddziału II (Informacyjno-Wywiadowczego) Komendy Głównej AK w tym między innymi szefa Oddziału II KG AK ppłk. Mariana Drobika.
- 1953 – O godz. 21:00, w kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze po raz pierwszy odmówiono modlitwę Apel Jasnogórski.
- 1958 – W Warszawie odnaleziono ciało porwanego i zamordowanego przez nieznanych sprawców w styczniu 1957 roku licealisty Bogdana Piaseckiego, syna Bolesława, lidera przedwojennej ONR Falangi i szefa powojennego Stowarzyszenia „Pax”.
- 1970 – Przeprowadzono spis powszechny.
- 1975 – Rozpoczął się VII zjazd PZPR.
- 1978 – Premiera komedii filmowej Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz w reżyserii Stanisława Barei.
- 1981 – Papież Jan Paweł II ustanowił Papieską Akademię Teologiczną w Krakowie (obecnie Uniwersytet Papieski Jana Pawła II).
- 1992 – Weszła w życie tzw. Mała Konstytucja.
- 1997 – Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował Ruch Społeczny AWS.
- 2001 – W Krakowie otwarto Most Kotlarski.
- 2011 – W Szczecinie rozpoczęły się XIX Mistrzostwa Europy w Pływaniu na krótkim basenie.
- 2017 – Beata Szydło złożyła rezygnację z urzędu premiera, podając gabinet do dymisji, którą prezydent Andrzej Duda przyjął i desygnował na premiera Mateusza Morawieckiego.
- 2022 – Obraz Jacka Malczewskiego Rzeczywistość został warunkowo sprzedany na aukcji w Domu Aukcyjnym Desa Unicum za 17 mln zł.
- 395 – Zwycięstwo wojsk północnej dynastii Wei nad siłami Późniejszego Yan w bitwie pod Hohhot w Chinach.
- 877 – Ludwik II Jąkała został koronowany w katedrze w Reims na króla zachodnich Franków.
- 1374 – Ban i przyszły pierwszy król Bośni Tvrtko I Kotromanić ożenił się z księżniczką bułgarską Dorotą.
- 1400 – Vadstena w Szwecji uzyskała prawa miejskie.
- 1427 – We Frankfurcie nad Menem podpisano traktat pokojowy kończący wojnę Moguncji z Hesją.
- 1487 – Podczas wyprawy w poszukiwaniu nowej drogi do Indii portugalski żeglarz Bartolomeu Dias dotarł, jako pierwszy Europejczyk, do Zatoki Wielorybiej w dzisiejszej Namibii.
- 1502 – Król Czech, Węgier i Chorwacji Władysław II Jagiellończyk nadał nowy herb miejski Koszycom.
- 1590 – Odbyła się koronacja papieska Grzegorza XIV.
- 1599 – Figura Najświętszej Marii Panny w katedrze w kolumbijskim Popayán została ukoronowana tzw. Koroną Andów.
- 1609 – W Mediolanie otwarto Bibliotekę Ambrozjańską.
- 1625 – Ferdynand III Habsburg został koronowany na króla Węgier i Chorwacji.
- 1650 – Przyszły elektor Bawarii Ferdynand Maria Wittelsbach ożenił się z księżniczką sabaudzką Henriettą Adelajdą.
- 1660 – W Cockpit Theater w Londynie odbyło się pierwsze przedstawienie tragedii Williama Szekspira Otello, w którym w rolę Desdemony, graną do tej pory przez młodych chłopców, wcieliła się aktorka (prawdopodobnie Anne Marshall lub Margaret Hughes). Jednocześnie był to też prawdopodobnie pierwszy raz, kiedy kobieta w ogóle zagrała jakąkolwiek szekspirowską bohaterkę.
- 1671 – Powstanie Razina: wojska carskie zdobyły ostatni ośrodek oporu powstańców – Astrachań.
- 1700 – Odbyła się koronacja papieska Klemensa XI.
- 1710 – Wojna o sukcesję hiszpańską: rozpoczęła się bitwa pod Brihuegą.
- 1744 – Założono miasto Copiapó w północnym Chile.
- 1776 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: wojska brytyjskie pod dowództwem gen. Henry’ego Clitona zdobyły Newport w Rhode Island.
- 1812 – 40 osób zginęło w trzęsieniu ziemi z epicentrum w rejonie miasta Wrightwood w Kalifornii.
- 1813 – W Wiedniu odbyło się premierowe wykonanie VII symfonii Ludwiga van Beethovena.
- 1818 – Ludwik I został wielkim księciem Badenii.
- 1831 – I wojna egipsko-turecka: wojska egipskie pod wodzą Ibrahima Paszy rozpoczęły oblężenie Akki.
- 1832 – W Petersburg została założona Nikołajewska Akademia Sztabu Generalnego.
- 1845:
- Niemiecki astronom Karl Ludwig Hencke odkrył planetoidę (5) Astraea.
- Vicente Ramón Roca został prezydentem Ekwadoru.
- 1849 – W Neapolu odbyła się premiera opery Luiza Miller z muzyką Giuseppe Verdiego i librettem Salvadore Cammarano.
- 1854 – Papież Pius IX ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny.
- 1856 – W Lyonie założono Stowarzyszenie Misji Afrykańskich.
- 1859 – Założono Papieskie Kolegium Północnoamerykańskie z siedzibą w Rzymie.
- 1861:
- Erupcja Wezuwiusza.
- Rozpoczęła się francuska interwencja w Meksyku.
- 1862 – Luigi Carlo Farini został premierem Włoch.
- 1863 – Około 2,5 tys. osób zginęło w pożarze kościoła Jezuitów w stolicy Chile Santiago.
- 1864:
- Papież Pius IX ogłosił encyklikę Quanta cura potępiającą rozdział Kościoła od państwa.
- W Bristolu otwarto Clifton Suspension Bridge.
- 1870 – Wojna francusko-pruska: rozpoczęła się bitwa pod Beaugency.
- 1876 – Epaminondas Delijeoris został po raz piąty premierem Grecji.
- 1881:
- Klara z Montefalco, Benedykt Józef Labre, Wawrzyniec z Brindisi i Jan Chrzciciel de Rossi zostali kanonizowani przez papieża Leona XIII.
- Około 400 osób zginęło w wyniku pożaru Ringtheater w Wiedniu.
- 1898 – Francuski astronom Auguste Charlois odkrył planetoidę (441) Bathilde.
- 1900 – Zwodowano brytyjski transatlantyk „Suevic”.
- 1905 – Utworzono Australijskie Biuro Statystyczne (ABS).
- 1907 – Gustaw V został królem Szwecji.
- 1910 – W Berlinie zakończył się mecz o szachowe mistrzostwo świata, w którym broniący tytułu Niemiec Emanuel Lasker pokonał reprezentanta Francji Dawida Janowskiego.
- 1911 – Założono portugalski klub piłkarski SC Salgueiros.
- 1914 – I wojna światowa: w bitwie koło Falklandów Brytyjczycy rozgromili Niemiecką Eskadrę Wschodnioazjatycką admirała Maximiliana von Spee.
- 1915 – W brytyjskim magazynie „Punch” ukazał się wiersz In Flanders Fields (pol. Na polach Flandrii lub Wśród Flandrii pól) kanadyjskiego poety i chirurga wojskowego Johna McCrae.
- 1917 – Premier Portugalii Afonso Costa, w wyniku przewrotu wojskowego zorganizowanego przez gen. Sidónio Paisa, ustąpił ze stanowiska i udał się na emigrację do Paryża.
- 1919:
- Bombowiec Blackburn Kangaroo został zniszczony podczas awaryjnego lądowania mieście Suda na Krecie w czasie próby pierwszego przelotu australijskiej załogi z Wielkiej Brytanii do Australii.
- Założono chilijski klub piłkarski San Luis Quillota.
- 1920:
- Prezydent Francji Alexandre Millerand odsłonił pomnik Okop bagnetów pod Verdun.
- Przewodniczący rumuńskiego senatu Constantin Coandă został ciężko ranny w wyniku zamachu dokonanego przez komunistę Maksa Goldsteina.
- 1923 – W Lipsku odbyła się premiera dramatu Baal Bertolta Brechta.
- 1929 – Rozegrano pierwsze piłkarskie derby Rzymu, w których AS Roma pokonała S.S. Lazio 1:0.
- 1931:
- Luis Miguel Sánchez Cerro został prezydentem Peru.
- W Niemczech wprowadzono tzw. podatek od ucieczki z Rzeszy.
- 1932 – Premiera filmu wojennego Pożegnanie z bronią w reżyserii Franka Borzage.
- 1933:
- Papież Pius XI kanonizował Bernadetę Soubirous.
- W Saragossie wybuchło powstanie anarchistyczne, które głównie objęło hiszpańskie prowincje: Aragonia, Katalonia, Huesca i Teruel.
- 1936 – W stoczni w Kilonii zwodowano pancernik „Gneisenau”.
- 1938 – Ławrientij Beria zastąpił Nikołaja Jeżowa na stanowisku szefa NKWD.
- 1939 – Manuel Prado Ugarteche został prezydentem Peru.
- 1940 – Bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-103 zatopił u wybrzeża Irlandii brytyjski statek pasażerski SS „Calabria” wraz ze wszystkimi 360 osobami na pokładzie.
- 1941:
- Rozpoczęła się bitwa o Malaje.
- USA, Wielka Brytania i jej dominia oraz sojusznicy wypowiedzieli wojnę Japonii.
- W lesie koło stacji kolejowej Rumbula zakończyła się masakra ok. 25 tys. Żydów, dokonana tego dnia i 30 listopada przez Niemców i ich łotewskich kolaborantów.
- 1942 – Bitwa o Atlantyk: podczas ataku na aliancki konwój zderzyły się niemieckie okręty podwodne U-254 i U-221, w wyniku czego pierwszy z nich zatonął z większością załogi (uratowano tylko 4 marynarzy); u południowego wybrzeża Grenlandii brytyjski bombowiec Liberator zatopił bombami głębinowymi niemiecki okręt podwodny U-611, wraz z całą, 45-osobową załogą.
- 1943:
- Alianckie samoloty zbombardowały stację kolejową L’Aquila we Włoszech, powodując setki ofiar cywilnych i wojskowych.
- W ośrodku w Bletchley Park w Wielkiej Brytanii uruchomiono pierwszy na świecie komputer Colossus, używany do łamania szyfrów niemieckiej maszyny Enigma (zwłaszcza tzw. Maszyny Lorenza).
- 1944 – W Amsterdamie, członkowie holenderskiego ruchu oporu, wykonali wyrok śmierci na Wimie Henneicke, dowódcy kolaboracyjnego oddziału, zajmującego się poszukiwaniami ukrywających się przed Niemcami, holenderskich Żydów.
- 1945 – Dokonano oblotu amerykańskiego śmigłowca Bell 47.
- 1946 – Założono serbski klub piłkarski FK Napredak Kruševac.
- 1947 – Wojna domowa w Mandacie Palestyny: arabski przywódca Hasan Salama poprowadził kilkusetosobowy oddział do ataku na przedmieścia Tel Awiwu, gdzie wpadł on w zasadzkę przygotowaną przez członków żydowskiej Hagany, którzy zabili prawie 100 napastników.
- 1948 – W fińskim Tampere uruchomiono komunikację trolejbusową.
- 1949:
- Chińscy nacjonaliści ewakuowali się na Tajwan.
- Powstała Agenda Narodów Zjednoczonych dla Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA).
- W Panagjuriszte w Bułgarii podczas prac ziemnych znaleziono 9 złotych naczyń o masie ponad 6 kg, pochodzących z przełomu IV i III wieku p.n.e.
- 1952 – Jicchak Ben Cewi został prezydentem Izraela.
- 1955:
- Komitet Ministrów Rady Europy wybrał projekt flagi europejskiej autorstwa francuskiego rysownika Arsène'a Heitza.
- W Cortina d’Ampezzo otwarto kompleks skoczni narciarskich „Italia”.
- 1956 – Zakończyły się XVI Letnie Igrzyska Olimpijskie w australijskim Melbourne.
- 1957 – 61 osób zginęło w katastrofie samolotu Douglas DC-4 w Argentynie.
- 1959 – U wybrzeży Szkocji w wyniku zatonięcia statku ratowniczego „Mona” zginęło 8 ratowników morskich.
- 1962 – W Brunei wybuchło powstanie przeciwko brytyjskim rządom kolonialnym i planom przyłączenia kraju do Malezji.
- 1963:
- 81 osób zginęło w katastrofie lotu Pan Am 214 w Filadelfii.
- Założono Ukraiński Uniwersytet Katolicki im. św. Klemensa w Rzymie.
- Został porwany 19-letni syn aktora i piosenkarza Franka Sinatry, Frank Jr. Po zapłaceniu przez ojca 240 tys. dolarów okupu wypuszczono go 10 grudnia.
- 1965:
- Powstała Wspólnota monastyczna z Bose.
- Zamknięto obrady II soboru watykańskiego.
- 1966:
- 217 osób zginęło w wyniku zatonięcia greckiego promu samochodowego „Iraklion”, płynącego z Krety do Pireusu.
- Premiera filmu Wielka włóczęga w reżyserii Gérarda Oury.
- 1967:
- 72 osoby zginęły w katastrofie samolotu Douglas C-54 Skymaster w peruwiańskich Andach.
- Ukazał się album Their Satanic Majesties Request brytyjskiej grupy The Rolling Stones.
- 1969 – 90 osób zginęło w katastrofie greckiego samolotu Douglas DC-6 pod Atenami.
- 1970 – Lata ołowiu: we Włoszech udaremniono faszystowski zamach stanu pod kierownictwem księcia Junio Valerio Borghese.
- 1972:
- Należący do United Airlines Boeing 737-200 rozbił się podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku w Chicago. Zginęło 45 osób (w tym 2 na ziemi), a 18 zostało rannych.
- Norman Kirk został premierem Nowej Zelandii.
- 1974:
- Grecy opowiedzieli się w referendum za zniesieniem monarchii.
- Została założona Irlandzka Narodowa Armia Wyzwoleńcza (INLA), będąca odłamem Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA).
- 1976:
- Salim al-Huss został premierem Libanu.
- Ukazał się album Hotel California grupy The Eagles.
- 1978 – Premiery filmów: Komandosi z Navarony w reżyserii Guya Hamiltona i Łowca jeleni w reżyserii Michaela Cimino.
- 1979 – Choi Kyu-ha został prezydentem Korei Południowej.
- 1980 – 25-letni szaleniec Mark David Chapman zastrzelił Johna Lennona przed wejściem do jego domu na nowojorskim Manhattanie.
- 1982:
- Premiery filmów: 48 godzin w reżyserii Waltera Hilla i Wybór Zofii w reżyserii Alana J. Pakuli.
- Rozpoczęto sprzedaż modelu Mercedes-Benz 190.
- W Surinamie wojsko aresztowało 15 czołowych działaczy opozycyjnych, którzy następnie zostali rozstrzelani w Forcie Zelandia w Paramaribo.
- 1984 – Podpisano trzecią konwencję z Lomé pomiędzy Wspólnotami Europejskimi a 65 krajami Afryki, Karaibów i regionu Pacyfiku, głównie byłymi europejskimi koloniami.
- 1985 – Na antenie Das Erste wyemitowano premierowy odcinek niemieckiej opery mydlanej Lindenstraße.
- 1987:
- U wybrzeży Peru rozbił się samolot wojskowy Fokker F27 z drużyną piłkarską Alianza Lima. Ocalał jedynie pilot.
- W jednym z urzędów pocztowych w Melbourne 22-letni szaleniec Frank Vitkovic zastrzelił 8 osób, zranił 5, po czym popełnił samobójstwo.
- W Waszyngtonie Ronald Reagan i Michaił Gorbaczow podpisali traktat INF dotyczący likwidacji arsenałów rakiet krótkiego i średniego zasięgu.
- 1991:
- Prezydenci Rosji Borys Jelcyn, Białorusi Stanisłau Szuszkiewicz i Ukrainy Łeonid Krawczuk podpisali Układ białowieski rozwiązujący ZSRR i powołujący Wspólnotę Niepodległych Państw.
- Rumuni zatwierdzili w referendum nową konstytucję uchwaloną przez parlament 21 listopada.
- 1993:
- Francesco Rutelli został burmistrzem Rzymu.
- Odkryto kometę 147P/Kushida-Muramatsu.
- 1994 – Odkryto pierwiastek chemiczny roentgen.
- 1995:
- Doszło do wycieku 2-3 ton płynnego sodu w japońskiej eksperymentalnej elektrowni jądrowej Monju.
- Niko Lekiszwili został premierem Gruzji.
- 1997 – Jenny Shipley została pierwszą kobietą-premierem w historii Nowej Zelandii.
- 2000:
- Duma Państwowa zadecydowała o przyjęciu melodii hymnu radzieckiego z nowym tekstem jako Hymnu Państwowego Federacji Rosyjskiej.
- 23 osoby zginęły, a 31 zostało rannych w ataku uzbrojonego napastnika na meczet w Dżarafie w Sudanie.
- 2002 – W nocy z 7 na 8 grudnia skradziono z muzeum artysty w Amsterdamie dwa obrazy Vincenta van Gogha: Plaża w Scheveningen i Wyjście kongregacji z kościoła w Nuenen.
- 2004:
- Gitarzysta Dimebag Darrell i 3 inne osoby zostały zastrzelone przez szaleńca, byłego żołnierza piechoty morskiej Nathana Gale’a podczas koncertu zespołu metalowego Damageplan w Columbus w stanie Ohio. Zamachowiec został zastrzelony przez policjanta.
- W peruwiańskim Cuzco powołano Unię Narodów Południowoamerykańskich.
- 2006:
- W Azerbejdżanie utworzono Park Narodowy Şahdağ.
- Z powodu wojskowego zamachu stanu zawieszono członkostwo Fidżi we Wspólnocie Narodów.
- 2007 – Wojna w Pakistanie: zakończyła się bitwa w Dolinie Swat.
- 2009 – 127 osób zginęło, a 448 zostało rannych w serii zamachów bombowych w stolicy Iraku Bagdadzie.
- 2010:
- 83 osoby zginęły, a 19 zostało rannych w pożarze więzienia w stolicy Chile Santiago.
- Strajk generalny w Czechach.
- 2012 – W zderzeniu dwóch awionetek niedaleko Wölfersheim na północ od Frankfurtu nad Menem zginęło 8 osób, w tym 5 dzieci.
- 2013 – Euromajdan: w Kijowie został obalony i zniszczony pomnik Włodzimierza Lenina.
- 2014 – Mao Chi-kuo został premierem Tajwanu.
- 2015 – Papież Franciszek zainaugurował obchody Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia.
- 2018 – Meksykanka Vanessa Ponce zdobyła w chińskim kurorcie Sanya tytuł Miss World 2018.
- 2021:
- Olaf Scholz został kanclerzem Niemiec.
- W stanie Tamilnadu w południowych Indiach w katastrofie śmigłowca Mi-17V-5 Indyjskich Sił Powietrznych zginęło 14 osób, w tym szef sztabu generalnego Indyjskich Sił Zbrojnych gen. Bipin Rawat i jego żona.
- 2022 – Rosyjski handlarz bronią Wiktor But został zwolniony z amerykańskiego więzienia i wymieniony na koszykarkę Brittney Griner, aresztowaną w lutym 2022 na lotnisku w Moskwie za posiadanie olejku haszyszowego.