Andrzej Tęczyński (zm. 1588)

Andrzej Tęczyński herbu Topór (ur. ok. 1510, zm. 22 maja 1588) – magnat polski, wojewoda krakowski w latach 1581–1588, wojewoda bełski w 1574 roku, kasztelan bełski w 1569 roku, starosta hrubieszowski, starosta zatorski w latach 1582–1588, starosta oświęcimski w latach 1577–1583^[1].

Ten artykuł dotyczy wojewody krakowskiego i bełskiego. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Andrzej Tęczyński

Topór
Rodzina	Tęczyńscy herbu Topór
Data urodzenia	ok. 1510
Data i miejsce śmierci	22 maja 1588 Warszawa
Ojciec	Andrzej Tęczyński
Matka	Anna Ożarowska
Żona	Zofia Dembowska
Dzieci	Gabriel, Andrzej, Agnieszka, Jan Magnus, Zofia, Katarzyna Izabela

Życiorys

Studiował na Uniwersytecie w Ingolstadt w 1564 roku^[2]. Jako przedstawiciel Korony Królestwa Polskiego podpisał akt unii lubelskiej 1569 roku^[3]. Był kasztelanem bełskim, później zaś kolejno wojewodą bełskim (od 1574) i krakowskim (od 1582). Dzierżył starostwa: zatorskie, oświęcimskie i hrubieszowskie. W 1573 roku potwierdził elekcję Henryka III Walezego na króla Polski^[4]. W czasie bezkrólewia 1575 roku, po ucieczce Henryka Walezego z Polski był kandydatem szlacheckim do korony, jednak nie uzyskał poparcia Senatu^[5]. W 1575 roku w czasie wolnej elekcji głosował na cesarza Maksymiliana II Habsburga^[6]. Na zjeździe w Jędrzejowie w 1576 roku potwierdził wybór Stefana Batorego na króla Polski^[7]. Był marszałkiem sejmiku kapturowego województwa krakowskiego w 1586 roku^[8]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 7 marca 1587 roku^[9]. Podpisał pacta conventa Zygmunta III Wazy w 1587 roku^[10]. W 1587 roku podpisał reces, sankcjonujący wybór Zygmunta III Wazy^[11]. Brał udział w walkach z wojskami austriackimi osłaniając Kraków. Po jego śmierci ciało zostało sprowadzone z Zatora niedaleko Krakowa do Końskowoli, gdzie spoczywa w jednej z krypt kościoła farnego.

Rodzina i życie prywatne

Syn Andrzeja Tęczyńskiego, kasztelana krakowskiego i Anny Ożarowskiej. Był młodszym (przyrodnim) bratem Jadwigi i starszym (rodzonym) bratem Jana, Zofii i Anny. W 1569 poślubił Zofię Dembowską, z którą miał trzech synów oraz cztery córki:

• Gabriel (1572–1617), miecznik koronny i wojewoda lubelski,
• Andrzej (1576–1613), kasztelan bełski,
• Agnieszka Tęczyńska (1578–1644), żona Mikołaja Firleja,
• Jan (ok. 1581–1637), wojewoda krakowski,
• Zofia (zm. 1620), żona Jana Gostomskiego, wojewody kaliskiego
• Katarzyna (1581–1648)^[12], żona Marka Sobieskiego.
• Izabela (ur. ok. 1585–zm. 1648)^[13]