Cmentarz Junikowo w Poznaniu

Cmentarz komunalny nr 2 Junikowo w Poznaniu – największy w Poznaniu cmentarz komunalny pod względem liczby pochowanych (drugi po Cmentarzu Miłostowo pod względem powierzchni), znajdujący się w południowo-zachodniej części miasta, na Junikowie na osiedlu administracyjnym o tej samej nazwie^[3], pomiędzy ulicami Grunwaldzką a Cmentarną. W latach 1954–1990 cmentarz ten znajdował się na terenie dzielnicy administracyjnej Grunwald.

Cmentarz Junikowo w Poznaniu

Kwatera powstańców wielkopolskich
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Adres	Junikowo
Powierzchnia cmentarza	92,69 ha[1]
Liczba pochówków	156 300[1]
Liczba grobów	79 000[1]
Data otwarcia	1948[2]
Mapa cmentarza
Położenie na mapie Poznania Cmentarz Junikowo w Poznaniu
Położenie na mapie Polski Cmentarz Junikowo w Poznaniu
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Cmentarz Junikowo w Poznaniu
52°23′10,67″N 16°49′58,30″E

Charakterystyka

Zdjęcie satelitarne cmentarza z 1965 r.

Jeden z największych cmentarzy w Polsce, o powierzchni 92,69 ha, zostało tu pochowanych 139 tysięcy osób^[1]. Powstał na obszarze dawnego poligonu wojskowego, przekazanego miastu w 1927. Rozpisano wówczas konkurs na zagospodarowanie terenu (nekropolie: katolicka, protestancka, żydowska i bezwyznaniowa – łącznie około 50 ha). 21 listopada 1927 rozstrzygnięto go. Pierwszą nagrodę zdobyli Jerzy Beil i Zygmunt Tarasin z Warszawy (projektu nie zrealizowano)^[4]. Kolejny, wysoko oceniony projekt szczegółowy sporządził w 1934 r. Marian Spychalski. Przewidywano wówczas optyczną dominantę w formie monumentalnej kaplicy, zróżnicowaną zieleń i wykorzystanie jako ważnego elementu dekoracyjnego spiętrzonych wód Potoku Junikowskiego. Ostatecznie nekropolia została otwarta w roku 1948^[2], według zmienionych założeń. Znajdują się tu m.in. wydzielone kwatery powstańców wielkopolskich i żołnierzy Armii Krajowej. W alejach zasłużonych licznie reprezentowane są pochówki oficerów Wojska Polskiego i działaczy ruchu robotniczego. Przyciągają spojrzenie okazałe mauzolea rodów romskich, ale są też nowoczesne pola urnowe i kolumbaria.

Groby osób pochowanych na tym cmentarzu można odnaleźć dzięki wyszukiwarce grobów na poznańskich cmentarzach^[5].

Przyroda

Cmentarz położony jest na wyraźnie zbielicowanych głębokich piaskach. Przeważającym zespołem roślinnym jest tutaj Corynephoretum canescentis typicum z charakterystyczną szczotlichą (zwłaszcza siwą), dobrze znoszącą nasłonecznienie i brak wilgoci, a jednocześnie utrwalającą suche piaski. Zespół ten przechodzi w Festucetum ovinae, a dalej w dawne pastwiska i w Juncetum effusi nad Skórzyną. Od 1948 rozpoczęto dosadzanie drzew, m.in. topoli na terenach zespołów łęgu olszowego gwiazdnicowego oraz sosny i brzozy w pozostałych częściach^[6]. Obecnie wśród drzew przeważają sosna i brzoza, ale występuje także dąb.

Pochowani na Cmentarzu na Junikowie

Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na Cmentarzu na Junikowie.

Groby na cmentarzu

Płyta upamiętniająca płk Henryka Kowalówkę na kwaterze żołnierzy AK.

Kwatera powstańców wielkopolskich

Przypisy

1. Cmentarze komunalne Poznania.
2. Flotyńska Janina: Materiały do planu zadrzewienia cmentarza na Junikowie w: Kronika Miasta Poznania 4/1948 s. 308–330; on-line: Kronika Miasta Poznania: kwartalnik poświęcony sprawom kulturalnym miasta Poznania: organ Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania 1948 Nr 4.
3. Osiedle Junikowo – Osiedla – Poznan.pl Strona osiedla Junikowo wraz z mapą.
4. Tadeusz Świtała, Poznań w 1927 roku (część druga), w: Kronika Miasta Poznania, nr 1/1989, s. 72, ISSN 0137-3552.
5. Wyszukiwarka grobów
6. Janina Flakowa, Studia nad zadrzewieniem cmentarza w Junikowie, w: Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nr 1/1948, s. 130-131.

Bibliografia

• Czarnecki Władysław, To był też mój Poznań. Wspomnienia architekta miejskiego z lat 1925–1939, w wyb. i oprac. Janusza Dembskiego, Poznań, Wyd. Poznańskie, 1987, ISBN 83-210-0665-5.
• Poznań od A do Z. Leksykon krajoznawczy, pod red. Włodzimierza Łęckiego i Piotra Maluśkiewicza, Poznań, Wyd. Kurpisz, 1998, ISBN 83-87621-39-0.
• Szafran Helena, Miasto Poznań i okolica, Poznań, PTPN, 1959 (seria „Wielkopolska w Oczach Przyrodnika”, nr 3)
• Wielkopolski słownik biograficzny, przew. kom. red. Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski, wyd. 2, Warszawa; Poznań, PWN, 1983, ISBN 83-01-02722-3.