
Hetmanat
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hetmanat[1], Hetmańszczyzna (ukr. Гетьманщина), (1649–1764), zwane także Wojskiem Zaporoskim – w okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów system autonomicznych rządów terytorialnych na Ukrainie Naddnieprzańskiej, oparty na systemie demokracji wojennej Kozaków Zaporoskich, powstały w wyniku zawartej w roku 1649 ugody zborowskiej wojska zaporoskiego z królem Polski Janem II Kazimierzem Wazą i Rzecząpospolitą, potwierdzony w roku 1654 w ugodzie perejasławskiej pomiędzy wojskiem zaporoskim a carem rosyjskim Aleksym I i ponownie (w rozszerzonej formie) w unii hadziackiej (króla i Rzeczypospolitej z Kozaczyzną zaporoską, 1658).
![]() |
Ten artykuł dotyczy państwa kozackiego w XVII–XVIII wieku. Zobacz też: Hetmanat na temat państwa ukraińskiego w 1918. |
1649–1764 | |||||
| |||||
![]() | |||||
Stolica | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ustrój polityczny | |||||
Pierwszy Hetman | |||||
Ostatni Hetman | |||||
Liczba ludności (1762) • całkowita |
| ||||
Ugoda zborowska |
1649 | ||||
Likwidacja |
1764 | ||||
Religia dominująca | |||||
|


Po przejęciu Ukrainy Lewobrzeżnej przez Rosję w konsekwencji traktatu Grzymułtowskiego (1686) system autonomii hetmańskiej został utrzymany na Ukrainie Lewobrzeżnej (podległej carowi) i od czasów hetmana Iwana Mazepy systematycznie ograniczany, aż do całkowitej likwidacji w 1764[uwaga 1]. Po roku 1764 zostały w ramach Imperium Rosyjskiego utrzymane jednak specyficzne przywileje Ukrainy Lewobrzeżnej (dotyczące statusu języka ruskiego i pozycji szlachty kozackiej).