Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (ang. serotonin norepinephrine reuptake inhibitor, SNRI) – grupa leków przeciwdepresyjnych hamujących reabsorpcję przez neurony dwóch neuroprzekaźników, serotoniny i noradrenaliny. W efekcie tego zwiększa się ich stężenie w szczelinie synaptycznej pomiędzy neuronami, co skutkuje wzrostem neuroprzekaźnictwa z jednej komórki nerwowej do drugiej[uwaga 1]. Działanie SNRI jest zbliżone do działania selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI).
Leki z tej grupy są wskazane w leczeniu:
Oprócz wyżej wymienionych SNRI mogą być stosowane u dorosłych pacjentów z ADHD jako alternatywna dla stymulantów, nie jest to jednak oficjalnie zatwierdzone wskazanie[14].
Serotonina i noradrenalina są neuroprzekaźnikami wydzielanymi przez neurony. Wzrost ich stężenia w szczelinie synaptycznej skutkuje zwiększeniem neuroprzekaźnictwa. Procesem odwrotnym jest wychwyt zwrotny tych neuroprzekaźników przez neurony, co powoduje obniżenie neuroprzekaźnictwa. SNRI działają poprzez inhibicję (hamowanie) drugiego z tych procesów, tj. wychwytu zwrotnego. Konsekwencją jest znaczne zwiększenie stężenia serotoniny oraz noradrenaliny we wszystkich obszarach układu nerwowego, w których występują transportery serotoninowe oraz transportery noradrenaliny. Z punktu widzenia terapii zaburzeń nastroju najistotniejsze jest oddziaływanie leków na mózgowie, a zwłaszcza na
SNRI wpływają także na transmisję dopaminergiczną w korze przedczołowej[15]. Wynika to z tego, że zahamowanie wychwytu zwrotnego noradrenaliny hamuje też wychwyt zwrotny dopaminy w tym obszarze przodomózgowia. Ma to znaczne konsekwencje kliniczne, poprawiając działanie antydepresyjne preparatów z tej grupy.
Zwiększenie stężenia serotoniny oraz noradrenaliny w obwodowym układzie nerwowym jest przyczyną, dla której leki z tej grupy mają także istotne, wykorzystywane klinicznie, działanie przeciwbólowe.
Objawy uboczne zależne od działania serotoninergicznego są zbliżone do działań niepożądanych SSRI. Pobudzenie receptorów serotoninowych 5-HT2A i 5-HT2C w szlaku nerwowym prowadzącym z jądra szwu do ciała migdałowatego i układu limbicznego może wywołać:
Pobudzenie receptorów 5HT2A w zwojach podstawy mózgu może spowodować zahamowanie transmisji dopaminergicznej w tym obszarze, czego efektem może być
Pobudzenie receptorów 5HT2A w pniu mózgu może wywołać
Pobudzenie receptorów 5HT2A oraz 5HT2C w rdzeniu kręgowym może zaburzyć odruchy rdzeniowe orgazmu i ejakulacji; pobudzenie receptorów 5HT2A w układzie nagrody prowadzi z kolei do spadku libido prowadząc do
Pobudzenie receptorów 5-HT3 w podwzgórzu oraz w pniu mózgu może prowadzić do
Pobudzenie receptorów 5-HT3 oraz 5-HT4 w układzie pokarmowym może powodować
Oddziaływanie na receptory noradrenergiczne β1 oraz β2 w móżdżku może wywołać
Oddziaływanie na transmisję noradrenergiczną w ciele migdałowatym może wywołać
Oddziaływanie na transmisję noradrenergiczną w pniu mózgu może wywołać
Oddziaływanie na receptory noradrenergiczne β1 w sercu może wywołać
Oddziaływanie na receptory noradrenergiczne w obrębie autonomicznego układu nerwowego może wywołać tak zwany „zespół pseudoantycholinergiczny”, kiedy to nadmierne pobudzenie receptorów noradrenergicznych α1 w układzie współczulnym wywołuje znaczne względne obniżenie napięcia układu przywspółczulnego; efektem może być:
mimo tego, że SNRI nie oddziałują bezpośrednio na receptory muskarynowe
U większości pacjentów działania niepożądane pojawiają się w pierwszej dobie leczenia. W trakcie leczenia z reguły stają się coraz łagodniejsze by po około tygodniu terapii ustąpić całkowicie. Niekiedy utrzymują się ze znacznym nasileniem przez cały okres leczenia co jest wskazaniem do przerwania leczenia stosowanym preparatem.
Zatrucia SNRI są wynikiem celowego działania pacjenta lub efektem interakcji lekowych. Zatrucie lekami z tej grupy jest bardzo niebezpieczne i potencjalnie śmiertelne[17][18]. W wyniku zatrucia SNRI mogą rozwinąć się następujące objawy:
Leki z grupy SNRI[14]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.