Ktesibios (gr. Κτησίβιος ὁ Ἀλεξανδρεύς, ur. 285 p.n.e., zm. 228 p.n.e.) – grecki konstruktor, wynalazca i matematyk, działający w Aleksandrii za panowania Ptolemeusza II Filadelfosa. Jego prace na temat sprężystości powietrza i konstrukcje wykorzystujące to zjawisko dały mu tytuł „ojca pneumatyki”. Żadne z dzieł Ktesibiosa nie przetrwało do czasów współczesnych, a jego dokonania znamy przede wszystkim z pism Filona z Bizancjum, Herona i Witruwiusza.
| Data i miejsce urodzenia |
285 p.n.e |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
228 p.n.e. |
| Zawód, zajęcie |
konstruktor, wynalazca, matematyk |
Życie
Bardzo mało wiadomo o jego życiu. Ojciec Ktesibiosa był fryzjerem, początkowo sam wynalazca także pracował w tym zawodzie. Dla ułatwienia sobie pracy skonstruował lustro, którego pozycję można było łatwo dostosowywać dzięki ołowianej przeciwwadze. Później pracował w aleksandryjskim Museionie (prawdopodobnie był jego pierwszym kierownikiem).
Działalność naukowa
Tytuł „ojca pneumatyki” zawdzięcza pierwszym badaniom nad sprężystością powietrza oraz dwóm pracom: bardziej teoretycznej „Dowody pneumatyczne” i praktycznej „Zastosowania”, w których opisał wiele urządzeń wykorzystujących zjawisko ściśliwości powietrza (choć pierwsza wzmianka o ciśnieniu atmosferycznym pojawia się wcześniej u Empedoklesa, a wkład w rozwój pneumatyki wniósł prawdopodobnie także Straton z Lampsaku). Ktesibios był wynalazcą pierwszego zegara, działającego dzięki stałemu strumieniowi wody. Jak wspomina Witruwiusz, konstruował też zegary, które pozwalały o wyznaczonej godzinie uruchamiać różne automaty, budowane w celach rozrywkowych. Witruwiusz wskazuje Ktesibiosa jako konstruktora pompy tłokowej, wynalazku, który był powszechny jeszcze w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Ktesibios był wynalazcą organów wodnych – prekursora średniowiecznych organów, zajmował się także konstrukcją broni miotających, wykorzystujących energię sprężystości sprężyn ze stopów metali oraz sprężonego powietrza (aerotonon). Jako pierwszy wprowadził do mechaniki zawór.
Bibliografia
- Ludwik Zajdler Dzieje zegara, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1980. ISBN 83-214-0132-5.
- Lucio Russo: Zapomniana rewolucja. Grecka myśl naukowa a nauka nowoczesna. Kraków: Universitas, 2005. ISBN 83-242-0451-2.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
