P29

P29 – okręt patrolowy sił zbrojnych Malty wschodnioniemieckiego projektu 89.1 (typu Kondor I), służący poprzednio w Ludowej Marynarce NRD jako Boltenhagen. Wszedł do służby w NRD w 1970 roku jako trałowiec, następnie służył jako patrolowiec pogranicza. Po zjednoczeniem Niemiec służył w Deutsche Marine do 1997, kiedy został sprzedany na Maltę. Po przemianowaniu na „P29” był używany jako okręt patrolowy. Po wycofaniu z eksploatacji w 2007 okręt został zatopiony u brzegów Ċirkewwy jako sztuczna rafa i miejsce nurkowe. W pobliżu znajduje się wrak MV „Rozi”.

P29

P30, bliźniacza jednostka P29 w Hay Wharf, 2011
Klasa	trałowiec / patrolowiec
Projekt	89.1
Oznaczenie NATO	Kondor I
Historia
Stocznia	Peenewerft w Wolgast
Położenie stępki	8 października 1969
Wodowanie	22 maja 1970
Volksmarine
Nazwa	Boltenhagen
Wejście do służby	19 września 1970
Wycofanie ze służby	1990
Deutsche Marine
Nazwa	Boltenhagen
Wejście do służby	1990
Wycofanie ze służby	30 czerwca 1996
Siły Zbrojne Malty
Nazwa	P29
Wejście do służby	24 lipca 1997
Wycofanie ze służby	2004
Los okrętu	zatopiony 14 sierpnia 2007 jako sztuczna rafa dla nurków
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	361 ton
Długość	51,98 m
Szerokość	7,12 m
Zanurzenie	2,3 m
Napęd
2 silniki wysokoprężne 40 DM
Prędkość	20 węzłów (37 km/h)
Uzbrojenie
początkowe: • 2 działka plot. 25 mm 2M-3M (1×II) na Malcie: • 4 km 14,5 mm ZPU-4 (1×IV)
Załoga	20

Budowa

Okręt należał do pierwszej serii wschodnioniemieckich trałowców projektu 89.1, oznaczonego przez NATO jako typ Kondor I, zaprojektowanego i zbudowanego w NRD^[1]. Zbudowano go w stoczni Peenewerft w Wolgast, pod numerem 89.118^[1]. Rozpoczęcie budowy nastąpiło 8 października 1969 roku. Okręt został zwodowany 22 maja 1970 i oddany do służby 19 września tego samego roku. Był osiemnastym okrętem tego typu, który został zbudowany w stoczni i został nazwany „Boltenhagen” po miejscowości o tej samej nazwie w okręgu Rostock.

Skrócony opis

Osobny artykuł: trałowce projektu 89.

Okręt miał wyporność standardową 329 ts, zaś pełną 361 ts, jego długość całkowita wynosiła 52 m, szerokość całkowita 7,1 m zaś zanurzenie 2,3 m. Napęd jednostki stanowiły dwa silniki Diesla 40 DM o mocy 2942 kW. Prędkość maksymalna wynosiła 20 węzłów, zasięg około 3000 mil morskich przy prędkości 12 węzłów^[2].

Załoga początkowo obejmowała 24 osoby, później w służbie NRD jako patrolowiec 18 osób, a w służbie Malty liczyła 25 osób (w tym 2 oficerów)^[3][4].

Uzbrojenie w służbie niemieckiej stanowiło jedno podwójnie sprzężone działko przeciwlotnicze kalibru 25 mm 2M-3M w odkrytej wieży na pokładzie dziobowym^[3]. W drugiej połowie lat 80. okręt mógł otrzymać czteroprowadnicową wyrzutnię Fasta-4M lub FAM-4 dla samonaprowadzających się pocisków przeciwlotniczych obrony bezpośredniej Strzała-2M^[5]. Na Maltę okręt został sprzedany bez uzbrojenia, po czym zamontowano w 1999 roku poczwórnie sprzężony karabin maszynowy kalibru 14,5 mm ZPU-4^[4].

Wyposażenie stanowiła stacja hydrolokacyjna KLA-58m i radar nawigacyjny TR 333^[3]. Początkowo okręt miał także zestaw trałów produkcji NRD i ZSRR: kontaktowe MSG-1 lub SDG/RL, elektromagnetyczne KFRG/RL lub HFG-13m lub HFG-24m oraz akustyczny AT-2^[5]. Przed sprzedażą na Maltę stację hydrolokacyjną zdemontowano, natomiast okręt otrzymał radar nawigacyjny produkcji zachodniej Racal Bridgemaster 250/360^[4].

Przebieg służby

Trałowiec „Boltenhagen” wszedł do służby Volksmarine 19 września 1969 roku i został przydzielony do 5 Dywizjonu Trałowców (5. MSRA) 1 Flotylli w Peenemünde, a od 1971 roku do 1 Dywizjonu Trałowców tej flotylli^[6]. Już między 1971 a 1973 rokiem, po wejściu do służby nowszych okrętów, został przeniesiony do 4 Dywizjonu Okrętów Pogranicza (4. GSA - Grenzschiffabteilung) 6 Brygady Granicznej Wybrzeża (6. GBK – Grenzbrigade Küste)^[3]. Służył jako patrolowiec pogranicza, a sprzęt przeciwminowy po pewnym czasie zdemontowano, zmniejszając załogę do 18 ludzi^[3]. Nosił numer burtowy 352, od 1971 roku: 312, a od 1975: G 443 (druga cyfra wskazywała numer dywizjonu)^[6].

Po zjednoczeniu Niemiec trałowiec, wraz z większością jednostek swojego typu został wycofany ze służby. Jednak był później używany przez niemiecką straż przybrzeżną(inne języki) jako okręt patrolowy. Nazwa „Boltenhagen” została zachowana, ale jednostka otrzymała numer taktyczny BG31^[7]. Zdemontowano działa okrętu, wymieniono wyposażenie radiowe i radarowe oraz przemalowano okręt. Jednostka, jako ostatnia typu Kondor I w niemieckiej straży przybrzeżnej została wycofana z eksploatacji 30 czerwca 1996^[2].

Były trałowiec został 24 lipca 1997 zakupiony przez Maltę i otrzymał numer taktyczny P29. Okręt ponownie dołączył do swoich siostrzanych jednostek P30 (oryginalnie „Ueckermünde”) i P31 (oryginalnie „Pasewalk”), które zostały zakupione przez Maltę w 1992. P29 stał się jednostką patrolową w ramach dowództwa operacji morskich Morskiego Dywizjonu Sił Zbrojnych Malty. Ponieważ dawne trałowce były kupowane nieuzbrojone, zamontowano na nich poczwórne karabiny maszynowe kalibru 14,5 mm ZPU-4^[4].

P29 był wykorzystywany do zabezpieczania wybrzeża Malty przed przemytem oraz do operacji kontroli granicznej. Jednostka została wycofana z eksploatacji w 2004 i we wrześniu 2005 zakupiona przez Maltański Urząd Turystyki. Po oczyszczeniu została 14 sierpnia 2007 zatopiona w pobliżu portu Ċirkewwa, aby służyła jako miejsce do nurkowania i sztuczna rafa^[8].

Wrak

Wrak leży teraz na głębokości około 35 metrów, ale całe nurkowanie można wykonać na 25 metrach. Najwyższy punkt wraku znajduje się na głębokości tylko 12 metrów od powierzchni. Ponieważ okręt został zatopiony stosunkowo niedawno, potrzeba trochę czasu, aby pojawiło się wokół niego więcej życia morskiego. Jednak od czasu zatonięcia zaczęły się już na nim osiedlać m.in. ukwiały Alicia mirabilis, kałamarnice, strwolotki i płaszczki^[9].

W 2013 roku P29 znalazł się na liście „10 najbardziej niesamowitych zatopionych statków na Ziemi” magazynu Amazing Beautiful World^[10][11].

Zdjęcia z wraku P29

• 
  Dziób
• 
  Rufa
• 
  Nadbudówka
• 
  Tablica pamiątkowa ku czci Franka Pembridge’a
• 
  Makieta karabinu maszynowego

Zobacz też

• P31

Przypisy

1. Rochowicz 2019 ↓, s. 50-51.
2. Peter Kieschnick: Minensuch und Räumschiff Projekt 89.1. parow-info.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-28)]. (niem.).
3. Rochowicz 2019 ↓, s. 52.
4. Jane’s Fighting Ships 2002–2003. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2002, s. 455. ISBN 0-7106-2432-8. (ang.).
5. Rochowicz 2019 ↓, s. 54-55.
6. Rochowicz 2019 ↓, s. 51.
7. Per Nordenberg: List of transfers. die-marine.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-15)]. (ang.).
8. Another wreck off Cirkewwa. [w:] Times of Malta [on-line]. 2007-08-15. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-11)]. (ang.).
9. Cirkewwa, Malta / P29 & Tugboat Rozi. Deep Med Centre. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-06)]. (ang.).
10. 10 Most Incredible Sunken Ships on Earth - #5 P29, Malta. Amazing Beautiful World. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-17)]. (ang.).
11. P29 vessel wreck among ‘most amazing sunken ships on earth’. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2013-09-13. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-08)]. (ang.).

Bibliografia

• Robert Rochowicz. Nie tylko trałowce. Historia projektu 89. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 11-12/2019. XXIV (195), listopad-grudzień 2019. Warszawa.