Pawłosiów

Pawłosiów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Pawłosiów^[3][5].

Integralne części wsi Pawłosiów^[3][5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0607908	Dół	część wsi
0607914	Góra	część wsi
0607943	Ścieżki	przysiółek

Pawłosiów

wieś
Pałac Siemieńskich w Pawłosiowie
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jarosławski
Gmina	Pawłosiów
Liczba ludności (2021)	1848[1]
Strefa numeracyjna	16
Kod pocztowy	37-500[2]
Tablice rejestracyjne	RJA
SIMC	0607890[3]
Położenie na mapie gminy Pawłosiów Pawłosiów
Położenie na mapie Polski Pawłosiów
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Pawłosiów
Położenie na mapie powiatu jarosławskiego Pawłosiów
49°59′45″N 22°38′47″E[4]
Strona internetowa

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Pawłosiów.

Historia

Ruiny pałacu, około 1915

Miejscowość założona w XV wieku wymieniana jako Pawlowosolo, Pawlowosyolo, Pawlowo Syolo – w 1444 r. sołectwo w części wsi z pałacem dzierżył Jan Łysakowski z Łysakowa w województwie sandomierskim. Własność m.in. Odrowążów, jarosławskich jezuitów aż do kasaty zakonu w 1773, potem rządu austriackiego i wystawiona na licytację. W XVIII wieku na murach starszego założenia powstaje tu klasycystyczny dwór murowany Wilhelma Siemieńskiego, herbu Dąbrowa, właściciel Biecza, Ropy i Magierowa, który nabył te dobra w 1777. W 1794 wieś wymieniana pod nazwą Pawłosiów. W 1888 roku Wilhelm Stanisław Siemieński gościł tu następcę tronu Austro-Węgier arcyksięcia Rudolfa. W tym okresie powstała tu też hodowla bydła rasy angielskiej i bogata biblioteka i kolekcja sztuki. Pałac rozbudowany na początku XX wieku, uległ całkowitemu zniszczeniu w 1915 w czasie bitwy prusko-rosyjskiej. Sam pałac nie został odbudowany, zachowała się część zabudowań.

W 1944 w wyniku reformy rolnej pałac stał się siedzibą Gimnazjum Rolniczego, później Technikum Weterynaryjnego. Obecnie znajduje się tu Technikum i Zasadnicza Szkoła Ogrodnicza.

7 lipca 1943 wieś została spacyfikowana przez Gestapo, oddziały wojska i żandarmerii niemieckiej. W pacyfikacji brali udział funkcjonariusze Gestapo z Jarosławia – Franz Schmidt, Kiernbach, Doppke oraz żandarm Dietschon. W czasie akcji zamordowano 3 osoby a trzy inne wywieziono do obozu^[6].

W latach 1954–1972 wieś była siedzibą gromady Pawłosiów.

Zabytki

• Kapliczka św. Antoniego, mur. XVIII wiek
• Kapliczka mur. ok. poł. XIX wieku
• Kapliczka MB Niepokalanej, mur. 1904
• zespół dworski:
  • dwór, ob. Internat ZSZ, mur, 1 poł. XIX w., przebud. pocz. XX wieku
  • dom ogrodnika, mur. k. XIX w
  • spichlerz, ob. mur. 2 poł XIX
  • powozownia, obok sala gimnastyczna
  • ujeżdżalnia, ob. sale lekcyjne, mur. 2 poł. XIX w
  • ogrodzenie, mur. 2 poł, XIX w
  • park krajoznawczy, pocz. XX w
  • czworaki, mur. poł. XIX w

Sport

W miejscowości działa założony w 1948 klub piłki nożnej Czarni Pawłosiów. W sezonie 2019/2020 klub występuje w lidze okręgowej, w grupie Jarosław^[7].

Przypisy

1. Raport o stanie gminy Pawłosiów. Stan mieszkańców na dzień 31.12.2021 [dostęp 2022-10-20] s. 7
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 906 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
3. GUS. Wyszukiwarka TERYT
4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 98539
5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 286.
7. Portal 90minut.pl

Linki zewnętrzne

• Pawłosiów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 904.
• Pałac Siemieńskich w Pawłosiowie. zsopawlosiow.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-05)].
• Portal o wsi Pawłosiów
• Strona internetowa Klubu Sportowego "Czarni" Pawłosiów