Plebiscyt „Przeglądu Sportowego” na najlepszego polskiego sportowca roku – plebiscyt mający na celu wyłonienie najlepszego sportowca danego roku kalendarzowego w Polsce, wymyślony i organizowany przez redakcję dziennika „Przegląd Sportowy”. Później do organizatorów dołączyły także Telewizja Polsat (w latach 1998–2000 i od 2017) i Telewizja Polska (w latach 2001–2017). W plebiscycie wyłanianych jest 10 najlepszych polskich zawodników (pod uwagę brane są kobiety i mężczyźni we wszystkich dyscyplinach), z których jeden zostaje uznany za sportowca roku. Drugi najstarszy tego typu konkurs na świecie, po Svenska Dagbladets guldmedalj, organizowanym od 1925 plebiscycie na najlepszego sportowca roku w Szwecji.
Pierwsza edycja konkursu została przeprowadzona w 1926, a wygrał ją Wacław Kuchar. Plebiscyt nie był organizowany w latach 1939–1947 (II wojna światowa i okres powojenny) oraz w 1953 (względy organizacyjne), a dziesiątka plebiscytu w 1953 wytypowana została dopiero w 1989 przez grono ekspertów.
Rekordzistką w liczbie zwycięstw jest Justyna Kowalczyk, która wygrała plebiscyt 5 razy (2009–2013). Najwięcej miejsc na podium mają Stanisława Walasiewicz i Irena Szewińska – po osiem. Robert Lewandowski był dwanaście razy z rzędu w czołowej dziesiątce plebiscytu (2011–2022).
Uroczyste gale laureatów odbywały się w Warszawie (m.in. Sala Kongresowa Pałacu Kultury i Nauki, Hotel Victoria, Teatr Polski) oraz w Łodzi (Pałac Sportu).
Plebiscyt miał zwykle następującą formułę:
- specjalnie powołana kapituła – składająca się z grona znawców sportu (dziennikarzy, byłych sportowców, działaczy itp.) – ustala grupę 30 zawodników, którzy w danym roku kalendarzowym wyróżnili się swymi dokonaniami sportowymi (z uwagi na fakt, że owa lista sporządzana jest w październiku, grono to może zostać wyjątkowo powiększone o nazwiska zawodników, którzy odnieśli znaczące sukcesy w listopadzie);
- od pierwszego tygodnia listopada do ostatniego tygodnia grudnia – w każdym wydaniu Przeglądu Sportowego (i ewentualnie gazet „zaprzyjaźnionych”) – drukowane są specjalne kupony, na których czytelnicy mogą oddawać swoje głosy, wybierając 10 nazwisk spośród listy sporządzonej wcześniej przez kapitułę, bądź wpisując nazwiska dowolnego innego sportowca;
- w tym samym czasie głosować można również telefonicznie – za pomocą systemu Audiotele oraz SMS;
- sportowiec wytypowany na pierwszym miejscu każdego ważnego kuponu otrzymuje 10 punktów, zawodnik wskazany na pozycji drugiej – 9 punktów, na trzeciej – 8 punktów i tak do lokaty dziesiątej za 1 punkt;
- po wprowadzeniu możliwości głosowania za pomocą Audiotele i SMS-ów, zawodnik na nazwisko którego wysłano głos otrzymuje 5 punktów.
- suma punktów – zliczona ze wszystkich ważnych kuponów, które dotrą do siedziby redakcji Przeglądu Sportowego do 3 stycznia oraz ze wszystkich połączeń Audiotele i SMS-ów – daje wynik końcowy danego sportowca;
- końcowe wyniki plebiscytu prezentowane są w pierwszą lub drugą sobotę stycznia, podczas uroczystej gali laureatów – Gali Mistrzów Sportu (jej miejsce nie jest stałe i na przestrzeni lat ulegało kilku zmianom);
- zawodnikowi z największą liczbą punktów zostaje przyznany tytuł sportowca roku;
- pozostałe miejsca zajmują kolejno zawodnicy z coraz mniejszą liczbą punktów;
- zawodnicy nieznajdujący się w gronie wskazanym przez kapitułę – na których jednak oddawano ważne głosy – mogą ostatecznie zająć miejsce następujące po ostatniej pozycji zawodnika zgłoszonego przez kapitułę, niezależnie od liczby punktów, które zgromadzili (tj. lokatę 31, w przypadku gdy kapituła nie powiększy grona swych wybrańców).
Więcej informacji Rok, Sportowiec ...
Zamknij
Wielokrotni zwycięzcy
Więcej informacji 5 zwycięstw, 4 zwycięstwa ...
5 zwycięstw |
4 zwycięstwa |
3 zwycięstwa |
2 zwycięstwa |
|
|
|
|
Zamknij
Sportowcy z największą liczbą miejsc na podium
Więcej informacji Lp., Sportowiec ...
Zamknij
Sportowcy roku według uprawianych dyscyplin
Więcej informacji Dyscyplina, Liczba zwycięstw ...
Dyscyplina | Liczba zwycięstw | Zwycięzcy (alfabetycznie) |
Lekkoatletyka | 30 | Teresa Ciepły, Zdzisław Hoffmann, Halina Konopacka (2), Robert Korzeniowski (2), Władysław Kozakiewicz, Elżbieta Krzesińska, Zdzisław Krzyszkowiak, Wacław Kuchar, Janusz Kusociński, Wanda Panfil-González (2), Stanisław Petkiewicz, Edmund Piątkowski, Janusz Sidło (2), Zdobysław Stawczyk, Teresa Sukniewicz-Kleiber, Irena Szewińska (4), Józef Szmidt (2), Stanisława Walasiewicz (4), Anita Włodarczyk |
Narciarstwo klasyczne | 13 | Justyna Kowalczyk (5), Józef Łuszczek, Adam Małysz (4), Stanisław Marusarz, Kamil Stoch (2) |
Judo | 5 | Rafał Kubacki, Waldemar Legień (2), Paweł Nastula (2) |
Kolarstwo szosowe | 5 | Joachim Halupczok, Jan Jankiewicz, Lech Piasecki, Ryszard Szurkowski (2) |
Piłka nożna | 5 | Zbigniew Boniek, Wacław Kuchar, Robert Lewandowski (3) |
Boks | 4 | Aleksy Antkiewicz, Zygmunt Chychła (2), Leszek Drogosz |
Szermierka | 4 | Ryszard Parulski, Jerzy Pawłowski (2), Witold Woyda |
Tenis ziemny | 4 | Jadwiga Jędrzejowska (2), Iga Świątek (2) |
Pływanie | 3 | Otylia Jędrzejczak (3) |
Podnoszenie ciężarów | 3 | Waldemar Baszanowski, Ireneusz Paliński, Zygmunt Smalcerz |
Pięciobój nowoczesny | 2 | Janusz Pyciak-Peciak (2) |
Zapasy | 2 | Andrzej Malina, Andrzej Wroński |
Sport żużlowy | 2 | Tomasz Gollob, Bartosz Zmarzlik |
Formuła 1 | 1 | Robert Kubica |
Gimnastyka | 1 | Helena Rakoczy |
Hokej na lodzie | 1 | Wacław Kuchar |
Kajakarstwo | 1 | Marek Łbik i Marek Dopierała (wspólnie) |
Łyżwiarstwo szybkie | 1 | Wacław Kuchar |
Piłka siatkowa | 1 | Bartosz Kurek |
Rajdy samochodowe | 1 | Sobiesław Zasada |
Strzelectwo | 1 | Renata Mauer-Różańska |
Tenis stołowy | 1 | Andrzej Grubba |
Wioślarstwo | 1 | Roger Verey |
Zamknij
W 1953 ze względów ideologicznych wyboru nie dokonano. Dziesiątka Plebiscytu została przez grono ekspertów wytypowana dopiero w 1988.