Polski Cmentarz Wojenny w Kijowie-Bykowni
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Polski Cmentarz Wojenny w Kijowie-Bykowni – polski cmentarz wojskowy w Bykowni na Ukrainie, utworzony w latach 2011–2012 z inicjatywy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Na cmentarzu w zbiorowych mogiłach spoczywają szczątki 3 435 polskich obywateli z Ukraińskiej Listy Katyńskiej, zamordowanych w 1940 przez funkcjonariuszy NKWD[1].
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wojskowy |
| Wyznanie |
ekumeniczny |
| Liczba pochówków |
3 435[1] |
| Data otwarcia |
21 września 2012[1] |
Położenie na mapie Kijowa  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego  | |
 50°28′33,87″N 30°41′26,49″E | |
| Strona internetowa | |
Cmentarz w Bykowni jest czwartym cmentarzem katyńskim po otwartych w 2000 r. kolejno: cmentarzu w Charkowie (4 302 Polaków i 2 746 obywateli radzieckich, inauguracja 17 czerwca), cmentarzu w Lesie Katyńskim (4 421 osób, inauguracja 27 lipca) i cmentarzu w Miednoje (6 300 osób, inauguracja 2 września). Na swój cmentarz czekają jeszcze nieodnalezieni katyńczycy z tzw. Białoruskiej Listy Katyńskiej (3 870 osób).
Na cmentarzu znajdują się m.in.: ołtarz z nazwiskami ofiar, Dzwon Pamięci oraz symbole religijne podkreślające wielowyznaniowy charakter II Rzeczypospolitej: krzyże – łaciński i prawosławny, gwiazda Dawida i półksiężyc[2].
Badania archeologiczno-ekshumacyjne w Bykowni rozpoczęto w 1989, na fali gorbaczowowskiej głasnosti[3]. Przeprowadzono wówczas doraźną ekshumację, po której zakończeniu władze ZSRR przyznały, że w lesie spoczywają osoby zamordowane przez funkcjonariuszy NKWD w latach 1937–1938 (wcześniej utrzymywano, że w Bykowni pogrzebano osoby zamordowane przez Niemców w czasie II wojny światowej)[3]. W 1990 natrafiono na dokumenty polskich obywateli[4]. Polskie prace ekshumacyjne były prowadzone w Bykowni w latach 2001, 2006, 2007 oraz ponownie w 2011 i 2012[5]. Pracami kierował prof. Andrzej Kola[6]. W 2007 natrafiono na nieśmiertelnik należący do st. sierż. Józefa Naglika[6]. W 2007 w zbiorowej mogile zostały pochowane szczątki 1488 obywateli RP[7]. Po kolejnych praca w 2011 ustanowiono następną mogiłę[7].
Wejście do lasu w Bykowni, gdzie znajduje się cmentarz, znajduje się przy drodze wyjazdowej z Kijowa, kilka kilometrów od stacji metra Lisowa[8]. Przy wstępie do lasu umieszczono pomnik łagiernika z napisem „1937”[9]. Z tego miejsca wiedzie lasem tzw. „czarna droga” z krzyżami po bokach[10]. Postawiono tam także monument przedstawiający platformę z tramwaju linii nr 23, którą dowożono ofiary na stracenie z Kijowa do Bykowni[11]. Dalej, na polanie powstał pomnik-kurhan zwieńczona krzyżem (tzw. „bracka mogiła”)[12].
Po przychylnym geście ze strony premiera Ukrainy Mykoły Azarowa względem powstania polskiego cmentarza i pomnika w Bykowni Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa rozpisała konkurs, na projekt cmentarza[13]. Projekt powstał w pracowni Marka Moderau[14]. 24 czerwca 2001 las bykowiański odwiedził papież Jan Paweł II podczas swojej pielgrzymki na Ukrainę[14]. 28 listopada 2011 Prezydent RP Bronisław Komorowski i Prezydent Ukrainy Wiktor Janukowycz wmurowali akt erekcyjny pod budowę Polskiego Cmentarza Wojennego w Kijowie-Bykowni[15]. Wraz z aktem erekcyjnym w ziemię w Bykowni wkopano urny z ziemią z Katynia, Kozielska, Ostaszkowa, Miednoje, Starobielska, Charkowa i Warszawy[16][15]. Uroczyste otwarcie i poświęcenie cmentarza odbyło się 21 września 2012[17]. W uroczystości wzięli udział m.in. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski, prezydent Ukrainy Wiktor Janukowicz, szef Kancelarii Prezydenta Jacek Michałowski, ministrowie: Bogdan Zdrojewski, Tomasz Siemoniak, Jaromir Sokołowski, Sławomir Rybicki, Irena Wóycicka, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Stanisław Koziej, biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek oraz krewni ofiar, m.in. z Federacji Rodzin Katyńskich, którzy na Ukrainę przyjechali specjalnym pociągiem[2][1]. Polski Cmentarz Wojenny w Kijowie-Bykowni jest określany jako czwarty cmentarz katyński[18].
Przy wejściu na polski fragment upamiętnienia w Bykowni na bruku widnieje napis „Polski Cmentarz Wojenny”, a na kolumnach w dwóch językach „Pamięci obywateli Rzeczypospolitej Polskiej ofiar zbrodni katyńskiej aresztowanych po 17 września 1939 roku przez sowieckie NKWD i zamordowanych na mocy decyzji najwyższych władz ZSRR z dnia 5 marca 1940 roku”[19]. Na mogile uwieczniono inskrypcję o treści „Tu spoczywają obywatele Rzeczypospolitej Polskiej, którzy na mocy decyzji najwyższych władz ZSRR z 5 marca 1940 r. zostali zamordowani w więzieniu wewnętrznym NKWD w Kijowie. Szczątki ofiar zostały odnalezione podczas prac archeologicznych w latach 2001, 2006-2007, 2011-2012”[20].
25 stycznia 2017 nieznani sprawcy zdewastowali zarówno polską, jak i ukraińską część nekropolii poprzez umieszczenie obraźliwych antypolskich i antyukraińskich napisów na pomnikach[21].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
