Przedsiębiorstwo

Przedsiębiorstwo – wyodrębniona prawnie i ekonomicznie jednostka gospodarcza^[1]. Istotą działalności przedsiębiorstwa jest produkcja dóbr lub świadczenie usług. Najczęściej definiowanym celem działalności przedsiębiorstwa jest osiąganie zysku poprzez zaspokajanie potrzeb konsumentów. Z perspektywy finansowej celem przedsiębiorstwa jest wzrost jego wartości rynkowej w średnim i długim okresie z korzyścią dla jego właścicieli.

Ten artykuł dotyczy pojęcia związanego z ekonomią. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Działalność

Odrębność prawna przedsiębiorstwa oznacza, że przedsiębiorstwo jest podmiotem praw i obowiązków, którego forma jest określana przez właścicieli przedsiębiorstwa i jest ona zależna od regulacji prawnych obowiązujących na terytorium, na którym funkcjonuje podmiot. Wyrazem nabycia przez przedsiębiorstwo osobowości prawnej jest wpisanie do rejestru^[1]. Odrębność organizacyjna przedsiębiorstwa oznacza, że jest to jednostka zorganizowana w oparciu o określone metody zarządcze i procesy organizacyjne umożliwiające prowadzenie działalności. Odrębność techniczno-produkcyjna przejawia się w wydzielonym układzie technicznym pozwalającym na prowadzenie produkcji lub świadczenie usług przez jednostkę. Odrębność ekonomiczna oznacza wydzielenie majątkowe, samodzielność decyzyjną i dochodową, której wyrazem jest dążenie do osiągania dodatniej różnicy między efektami i nakładami^[2].

Przedsiębiorstwa prawie zawsze powiązane są prawnie z jednym tylko państwem. Opodatkowanie oraz inne wymogi prawne zwykle skutkują wykorzystywaniem do działalności w każdej jurysdykcji prawnej odrębnych jednostek posiadających osobowość prawną^[3].

Potocznie przedsiębiorstwo określa się również jako „firmę”^[4], jednak słowo to ma inne znaczenie prawne.

Przykładowe klasyfikacje przedsiębiorstw

Ze względu na charakter działalności przedsiębiorstwa można podzielić na:

• przedsiębiorstwa produkcyjne (w tym np.: wydobywcze, przetwórcze, montażowe),
• przedsiębiorstwa usługowe (w tym np.: handlowe, komunikacyjne, transportowe).

W Polsce, zgodnie z Prawem przedsiębiorców, ze względu na liczbę pracowników wyróżnia się przedsiębiorstwa^[5]:

• mikroprzedsiębiorstwa – zatrudniające średniorocznie w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych do 9 pracowników oraz osiągające roczny obrót nieprzekraczający równowartości 2 milionów euro, lub sumy aktywów bilansu na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 2 milionów euro;
• przedsiębiorstwa małe – zatrudniające średniorocznie w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych od 10 do 49 pracowników oraz osiągające roczny obrót nieprzekraczający równowartości 10 milionów euro, lub sumy aktywów bilansu na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 10 milionów euro;
• przedsiębiorstwa średnie – zatrudniające średniorocznie w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych od 50 do 249 pracowników oraz osiągające roczny obrót nieprzekraczający równowartości 50 milionów euro, lub sumy aktywów bilansu na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 43 milionów euro;
• przedsiębiorstwa duże – pozostałe (tzn. zatrudniające 250 i więcej pracowników oraz ich roczny obrót przekracza 50 milionów euro lub całkowity bilans roczny przekracza 43 milionów euro^[6]).

Z punktu widzenia form własności można wyróżnić:

• przedsiębiorstwa sektora publicznego, do którego należą przedsiębiorstwa będące własnością państwa (Skarb Państwa) i przedsiębiorstwa komunalne (samorządy terytorialne),
• przedsiębiorstwa sektora prywatnego, do którego należą przedsiębiorstwa będące własnością prywatną osób fizycznych, osób prawnych i własnością zagraniczną.

Przedsiębiorstwo w prawie polskim

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej^[7]. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zobacz też

Zobacz hasło przedsiębiorstwo w Wikisłowniku

• przedsiębiorca będący osobą fizyczną
• podmiot gospodarczy
• przedsiębiorca
• sektor małych i średnich przedsiębiorstw
• lista największych przedsiębiorstw