Psylot (Psilotum Sw.) – rodzajroślin z rodziny psylotowatych (Psilotaceae). Opisano kilka gatunków, ale odrębność uzasadniającą rangę gatunkową mają prawdopodobnie tylko dwa taksony. Rośliny te rosną w strefie tropikalnej i w strefie ciepłej klimatu umiarkowanego sięgając na półkuli północnej po południowo-wschodnie krańce Stanów Zjednoczonych, południowo-zachodnie Europy, Japonię, Półwysep Koreański[4] i Hawaje[5]. Rozwijają się w różnych siedliskach, zarówno jako rośliny naziemne i epifity[6]. Brak ich jednak na obszarach suchych[4]. Są obligatoryjnie zależne od mykoryzy[7]. Swym oryginalnym pokrojem przypominają dewońskieryniofity[8].
W Japonii gatunek P. nudum uważany był za roślinę świętą, przez co był i jest też popularnie uprawiany[9], w tym także jako roślina doniczkowa[8]. Wyhodowano ponad 100 odmian uprawnych tego gatunku[6][9]. Mieszkańcy wysp Oceanii pozyskiwali i wykorzystywali zarodniki tego psylota jako puder chroniący przed otarciami[9].
Na całej powierzchni gametofitu powstają rodnie i plemnie. Te pierwsze składają się z zagłębionej w tkance miękiszowej części brzusznej i wysuniętej na zewnątrz szyjki. Część brzuszna składa się z komórki jajowej i kanałowo-brzusznej. Szyjka ma długość 4–6 komórek i zawiera w środku dwie komórki kanałowe. Kuliste plemnie mają ściankę tworzoną z jednej warstwy komórek i wypełnione są przez komórki plemnikotwórcze, cechujące się dużymi jądrami komórkowymi. Powstają z nich plemniki, które pokryte są licznymi rzęskami i spiralnie skręcone[5].
Pod ziemią rozwija się w postaci silnie i nieregularnie rozgałęzionego kłącza[4] pozbawionego korzeni, ale pokrytego na całej jego powierzchni licznymi chwytnikami[8]. Kłącze rośnie dzięki trójdzielnej komórce wierzchołkowej[5], przy czym co pewien czas w sposób nieregularny powstają potomne komórki merystymatyczne tworzące odgałęzienia[7].
Z kłącza wyrastają rózgowate pędy nadziemne osiągające do 30 cm[8], rzadko do 1 m wysokości[4]. Pędy te rozgałęziają się widlasto[8] i pokryte są łuskowatymi, drobnymi mikrofilami (z pojedynczą żyłką przewodzącą) lub enacjami – drobnymi wypustkami pozbawionymi wiązki przewodzącej[4]. Kulistawe zarodnie mają grube ściany z dwóch warstw komórek[7] i zrastają się po trzy w synangia na końcach bardzo krótkich trzoneczków wyrastających w kątach liści[8][4]. Do synangiów dochodzi pojedyncza wiązka przewodząca[5]. Zarodniki są jednakowe, nerkowate, powstają w liczbie ponad tysiąca w poszczególnych zarodniach[7]. W budowie wewnętrznej zarówno kłączy, jak i pędów nadziemnych występuje walec osiowy typu aktynosteli. Podobnie jak kłącza, pędy rosną dzięki pojedynczej, trójdzielnej komórce wierzchołkowej[5].
Po zapłodnieniu komórki jajowej, w wyniku pierwszego jej podziału powstaje komórka dolna i górna. Z tej pierwszej rozwija się stopa zarodka zagłębiona w tkankach gametofitu – jej wydłużone komórki pobierają z niego substancje odżywcze. Z górnej komórki rozwija się początkowo kulistawy i niezróżnicowany zarodek, pozostający pod osłoną tkanek gametofitu. Zarodek rosnąc i wydłużając się w końcu rozrywa te tkanki, po czym dzieli się dychotomicznie na podziemne kłącze i pęd nadziemny[5].
Poza rozmnażaniem płciowym i wytwarzaniem jednakowych zarodników[8] rośliny te mogą rozmnażać się wegetatywnie za pomocą okrągłych rozmnóżek. Ich komórki położone są w kilku równoległych warstwach. Po oddzieleniu się od roślin macierzystych mogą z nich wyrastać nowe osobniki[5].
Jeden z dwóch rodzajów z rodziny psylotowatych (Psilotaceae) z rzędu psylotowców (Psilotales)[10][2]. Obejmuje dwa gatunki[11][7].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2021-02-28](ang.).
The Pteridophyte Phylogeny Group.A community-derived classification for extant lycophytes and ferns.„Journal of Systematics and Evolution”.54 (6),s.563–603,2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms.K.U.Kramer, P.S. Green (red.).Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona:Springer-Verlag,1990,s.23–25. ISBN0-387-51794-4.
Zbigniew Podbielkowski, Irena Rejment-Grochowska, Alina Skirgiełło:Rośliny zarodnikowe.Warszawa:Państwowe Wydawnictwo Naukowe,1986,s.716–719. ISBN83-01-04394-6.
Tom A. Ranker, Christopher H. Haufler:Biology and Evolution of Ferns and Lycophytes.Cambridge, Nwe York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, Sao Paulo, Delhi:Cambridge University Press,2008,s.95, 209, 423. ISBN978-0521-69689-0.
Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase:Plants of the World.Kew Richmond, Chicago:Kew Publishing, The University of Chicago Press,2017,s.26. ISBN978-1-84246-634-6.