Rezerwat przyrody Kołacznia

Kołacznia – rezerwat przyrody znajdujący się na terenie gminy Nowa Sarzyna, w powiecie leżajskim, w województwie podkarpackim^[1][2]. Leży w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Leżajsk, ale na gruntach stanowiących własność gminy Nowa Sarzyna^[3].

• numer według rejestru wojewódzkiego – 8
• powierzchnia według aktu powołującego – 0,10 ha^[1][2]
• dokument powołujący – M.P. 1957.18.142
• rodzaj rezerwatu – florystyczny^[1][2]
• przedmiot ochrony (według aktu powołującego) – jedyne w Polsce naturalne stanowisko różanecznika żółtego (Rhododendron luteum)^[1][2].

Kołacznia

Widok od strony drogi
rezerwat florystyczny
Typ	florystyczny[1][2]
Podtyp	krzewów i drzew[1][2]
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Położenie	Wola Zarczycka (gmina Nowa Sarzyna)
Mezoregion	Płaskowyż Kolbuszowski
Data utworzenia	1957
Akt prawny	M.P. z 1957 r. nr 18, poz. 142
Powierzchnia	0,10 ha
Położenie na mapie gminy Nowa Sarzyna Kołacznia
Położenie na mapie Polski Kołacznia
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Kołacznia
Położenie na mapie powiatu leżajskiego Kołacznia
50°18′20″N 22°15′59″E

Różanecznik żółty

Kruszyna pospolita

Opis rezerwatu

Rezerwat „Kołacznia” jest najmniejszym pod względem powierzchni rezerwatem w Polsce^[4]. W identycznych granicach w 2009 roku powołano obszar siedliskowy sieci Natura 2000 „Kołacznia” PLH180006^[5].

Stanowisko wyjątkowego w skali Polski krzewu różanecznika żółtego (inaczej azalii pontyjskiej) znajduje się na terenie wsi Wola Zarczycka i jej przysiółka Kołacznia. Stanowisko to zostało odkryte przez miejscowego nauczyciela w 1909 r., a opisał je prof. Marian Raciborski^[4]. Jest to najdalej na zachód wysunięte w Europie stanowisko tego krzewu^[6]. Jest to prawdopodobnie relikt z okresu przedlodowcowego^[4], choć według legendy, krzewy te miano posadzić na grobie poległego w walce tatarskiego chana^[6]. Krzewy różanecznika okrywają się żółtymi kwiatami w maju, a cały okres kwitnienia trwa do 3 tygodni^[4]. Intensywny zapach kwiatów wyczuwalny jest nawet z kilkudziesięciu metrów^[4]. W 2011 roku w odległości kilkuset metrów, w tym samym kompleksie leśnym, odkryto nowe stanowisko tej rośliny^[4]. Inne stanowiska tego krzewu są oddalone o ponad 300 km na wschód na Polesiu i Wołyniu.

Zbiorowisko zaroślowe z różanecznikiem żółtym porasta niewielką śródleśną wydmę, a oprócz niego występuje tu zbiorowisko porębowe z klasy Epilobietea angustifolii oraz fragment łęgu jesionowo-olszowego^[3].

Flora

Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie 51 gatunków roślin naczyniowych^[3].

• różanecznik żółty
• rosiczka okrągłolistna
• storczyk samczy
• kruszyna pospolita

Fauna

Owady

• fruczak gołąbek
• trzmiel ziemny

Ptaki

• bocian biały
• krogulec
• dzięcioł czarny
• dzięcioł duży
• kwiczoł
• sójka
• rudzik
• drozd śpiewak
• zięba

Ssaki

• sarna
• dzik
• lis
• kuna
• borsuk
• jeleń europejski

Przypisy

1. Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie z dnia 9 listopada 2017 r. w sprawie rezerwatu przyrody "Kołacznia". [w:] Dz. Urz. Województwa Podkarpackiego poz. 3696 [on-line]. 2017-11-10. [dostęp 2019-05-20].
2. Rezerwat przyrody Kołacznia. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-07-20].
3. Rezerwaty przyrody. Nadleśnictwo Leżajsk – Lasy Państwowe, 2015-11-27. [dostęp 2019-05-21].
4. W rezerwacie przyrody Kołacznia zakwitł różanecznik żółty. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-05-21].
5. Natura 2000 – Standardowy Formularz Danych. Kołacznia PLH180006. [dostęp 2019-05-20].
6. Podkarpackie: azalie pontyjskie zakwitły dwa tygodnie wcześniej. [w:] 2018-05-04 [on-line]. Polska Agencja Prasowa (PAP). [dostęp 2019-05-21].

Linki zewnętrzne

• Kołacznia. [w:] Zielone Podkarpacie [on-line]. [dostęp 2018-07-20].