Służba Celna została powołana na mocy Ustawy o Służbie Celnej[3] z dnia 24 lipca 1999 r. Do dnia 30 kwietnia 2002 r. na jej czele stał Prezes Głównego Urzędu Ceł. W wyniku likwidacji Głównego Urzędu Ceł stosownie do Ustawy o przekształceniach w administracji celnej oraz o zmianie niektórych ustaw z dnia 20 marca 2002 r.[4], obowiązki kierowania Służbą Celną przejął Szef Służby Celnej. Służba Celna była organem ścigania, posiadała także wydział celników do zadań specjalnych – Wydział Zwalczania Przestępczości Służby Celnej – w skład którego wchodziły grupy mobilne prowadzące kontrole m.in. na szlakach komunikacyjnych. Grupy mobilne dysponowały specjalistycznym sprzętem do wykrywania przemytu, a także psami wyszkolonymi w wykrywaniu narkotyków i wyrobów tytoniowych. Funkcjonariusze grup mobilnych mogli używać środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej. 21 września był obchodzony Dzień Służby Celnej. W Polsce funkcjonowało 45 urzędów celnych[5].
Zgodnie z art. 2 ust. 1 Ustawy o Służbie Celnej z dnia 27 sierpnia 2009 r. (Dz.U. z2016r. poz.1799), do zadań Służby Celnej należały m.in.:
kontrola przestrzegania przepisów prawa celnego oraz innych przepisów związanych z wywozem i przywozem towarów,
wykonywanie czynności związanych z nadawaniem towarom przeznaczenia celnego,
wymiar i pobór należności celnych i innych opłat związanych z przywozem i wywozem towarów,
wymiar i pobór podatku od towarów i usług (VAT) z tytułu importu towarów,
kontrola, szczególny nadzór podatkowy, wymiar i pobór podatku akcyzowego,
pobór opłaty paliwowej,
kontrola gier i zakładów wzajemnych,
wykonywanie zadań wynikających z ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, związanych w szczególności z udzielaniem koncesji oraz zezwoleń, zatwierdzaniem regulaminów oraz rejestracją urządzeń,
wykonywanie zadań wynikających z przepisów wspólnotowych regulujących statystykę dotyczącą obrotu towarowego pomiędzy państwami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej,
rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych, przestępstw i wykroczeń związanych z przywozem i wywozem towarów oraz ściganie ich sprawców, w zakresie określonym innymi ustawami,
rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw i wykroczeń związanych z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony dóbr kultury oraz ochrony własności intelektualnej, a także przestępstw i wykroczeń związanych z wprowadzaniem na polski obszar celny oraz wyprowadzaniem z polskiego obszaru celnego towarów objętych ograniczeniami lub zakazami, w szczególności takich jak: odpady szkodliwe, substancje chemiczne, materiały jądrowe i promieniotwórcze, środki odurzające i substancje psychotropowe oraz broń, amunicja, materiał wybuchowy i technologie objęte kontrolą międzynarodową,
kontrola ruchu drogowego,
kontrola transportu drogowego,
współpraca z organami celnymi innych państw oraz organizacjami międzynarodowymi,
współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.
Wydatki izb i urzędów celnych były realizowane w części 19budżetu państwa – Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe[10].
W 2016 wydatki izb i urzędów celnych wyniosły 1 mld 525 mln zł[1]. Przeciętne zatrudnienie w izbach i urzędach celnych w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 14 855 osób, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 5967 zł[2].
Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz.U. z2016r. poz.1026).