Tereszpol-Zaorenda
wieś w województwie lubelskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tereszpol-Zaorenda – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Tereszpol[4][6].
| wieś | |
 Widok na miejscowość | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
23-407[3] |
| Tablice rejestracyjne |
LBL |
| SIMC |
0902004[4] |
Położenie na mapie gminy Tereszpol  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |
 50°35′09″N 22°52′55″E[5] | |
Miejscowość jest sołectwem, siedzibą wiejskiej gminy Tereszpol[7] oraz parafii Matki Bożej Częstochowskiej[8].
Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1123 mieszkańców i była największą co do liczby ludności miejscowością gminy[9].
Tereszpol-Zaorenda położony jest wśród kompleksów leśnych we wschodniej części powiatu biłgorajskiego, na terenie Puszczy Solskiej i Roztocza. Jest jedną z trzech wsi stanowiących zespół zabudowań o ogólnej nazwie Tereszpol. Miejscowość ciągnie się na długości ponad 5 km wzdłuż drogi lokalnej, odchodzącej ku południu od drogi wojewódzkiej nr 858 w relacji Biłgoraj – Szczebrzeszyn. Kolejność wsi z północy na południe jest następująca: Tereszpol-Zaorenda, Tereszpol-Zygmunty, Tereszpol-Kukiełki.
Miejscowość powstała jako wieś puszczańska w XVII wieku, założona przez ordynatów zamojskich. Nazwa wsi pochodzi od imienia[10] żony Tomasza Antoniego Zamoyskiego Teresy Anieli z Michowskich. Z biegiem czasu wykształciła się w dużą wieś, zamieszkiwaną przed II wojną światową przez blisko 3000 osób. Podczas powstania styczniowego, w czerwcu 1863 roku w pobliskiej Panasówce stoczono zwycięską dla Polaków bitwę.
We wrześniu 1939 wieś i jej okolice były terenem walk żołnierzy Wojska Polskiego z Niemcami. Podczas II Wojny Światowej w rejonie wsi działał oddział Gwardii Ludowej im. Tadeusza Kościuszki pod dowództwem Grzegorza Korczyńskiego. Oddział ten m. in 10 grudnia 1942 roku zniszczył urządzenia stacji wąskotorowej a 1 maja 1943 roku podpalił tartak w wyniku czego jeden Niemiec zginął, a 4 strażników ukraińskich przeszło na stronę partyzantów[11].
Po II wojnie światowej wieś została siedzibą gminy Tereszpol, należącej początkowo do powiatu zamojskiego, przyłączonej jednak później do powiatu biłgorajskiego. W latach 1975-98 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego. W 1976 gminę zniesiono i miejscowość znalazła się w gminie Zwierzyniec[12]. W 1984 ponownie stała się siedzibą reaktywowanej gminy[13]. 1 stycznia 1999 miejscowość znalazła się w nowo utworzonym powiecie biłgorajskim.
Głównym zabytkiem miejscowości jest kościół parafialny pw. Matki Boskiej Częstochowskiej z 1851, wzniesiony jako cerkiew greckokatolicka staraniem parafian i Ordynacji Zamojskiej. W latach 1875–1915 była to cerkiew prawosławna a w 1919 została zrekoncyliowana na świątynię rzymskokatolicką[14].
We wsi znajduje się również cmentarz, dawniej greckokatolicki, prawosławny i prawosławno-katolicki, obecnie użytkowany tylko przez katolików obrządku łacińskiego, z mogiłami żołnierzy poległych we wrześniu 1939[14].
W miejscowości znajduje się m.in. Gminny Ośrodek Zdrowia i Gminna Publiczna Biblioteka. Funkcjonuje tu Gminny Klub Sportowy Orzeł Tereszpol.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
