Włosek

Włoski mogą być zbudowane z jednej lub wielu komórek żywych lub martwych pokrytych kutyną. Występuje wiele stopni pośrednich między typowymi komórkami epidermy a włoskami. Podstawowym podziałem włosków jest podział na włoski zwykłe i wydzielnicze^[3]^[4].

Podstawową funkcją martwych włosków zwykłych jest zabezpieczanie roślin przed parowaniem i nagrzewaniem (martwe włoski zmniejszają transpirację, podczas gdy żywe – zwiększają powierzchnię parowania^[4]). Gęsty kutner jest charakterystyczną cechą kserofitów. Włoski zwykłe zawierają protoplast przez krótki czas. Po obumarciu tworzą srebrnobiałą powłokę na liściach i łodygach^[3]. Włoski zwykłe mogą również zapewniać przyczepność organom pnączy, tego typu włoski występują na przykład u chmielu^[3].

Włoski wydzielnicze są żywe przez dłuższy czas, a po obumarciu protoplastu zwykle się odłamują. Przykładem włosków wydzielniczych są włoski parzące, występują między innymi u pokrzywy. Wierzchołek takich włosków zakończony jest główką, która odłamuje się pod naciskiem, ostra szyjka wbija się w skórę i wstrzykuje substancję parzącą^[3]. Włoski wydzielnicze zwykle wytwarzają olejki eteryczne, ale mogą też wydzielać wodę (wypotniki)^[4], sole (np. u łobody), nektar, śluzy (np. u nasady liści szczawiu)^[5].

Włoski można podzielić, ze względu na ich budowę na^[6]:

wydzielnicze lub gruczołowate – posiadają na końcu zgrubienie i wydzielają różnego rodzaju wydzieliny^[7]:
- typu Labiatae – zbudowane z 8 komórek wydzielniczych ułożonych poziomo, występują u jasnotowatych
- typu Compositae – zbudowane z 6 do 8 komórek wydzielniczych ułożonych pionowo, występują u astrowatych
- o tarczkowej główce
włoski bezwydzielnicze^[8]:
- gwiaździste lub pęczkowate – na końcu rozgałęziają się na co najmniej 3 ramiona
- biczowate – końcowa komórka jest wydłużona i zwężona na kształt „bicza”, np. podbiał lekarski
- teowate – szczytowa komórka jest wydłużona i ułożona prostopadle do trzonka, np. włoski bylicy piołun
- tarczowate – szerokie i płaskie, wyrastające na trzonku przyrośniętym na środku
- haczykowate – zakończone jednym lub kilkoma zagiętymi haczykami, np. włoski czepne chmielu
- łuskowate – mające kształt łusek, pełnią funkcje ochronne
- parzące – zawierające drażniącą substancję (np. u pokrzywy)
- pierzaste – o końcach rozgałęzionych pierzasto, gęsto występując, tworzą „filcową” powłokę – kutner (np. u szarotki alpejskiej lub dziewanny).

Budowa i funkcje

Znaczenie

Zobacz też

Przypisy

Wikiwand - on