Jego ojciec Cosimo di Mariano był rzeźnikiem. Terminował u mało znanego malarza Raffaellina del Garbo. W wieku 15 lat został uczniem Jacopa Pontorma[2], a później jego wieloletnim współpracownikiem. Współpracował z nim wykonując freski w kartuzji Galluzzo koło Florencji (1522–1525), w Villa Medici di Careggi (1535–1536) i Villa Medici di Castello (1538–1543). W latach 1530–1532 pracował na dworze księcia Urbino Francesco I Maria della Rovere. Około 1533 został nadwornym malarzem Medyceuszy we Florencji. W 1537 wstąpił do tamtejszego cechu Św. Łukasza. W 1541 został członkiem Accademia degli Umidi (Akademia Wilgotnych[3]). W 1548 udał się na krótko do Rzymu gdzie studiował dzieła Michała Anioła. W latach 1550 i 1554 przebywał w Pizie skąd otrzymał kilka zamówień. W 1563 wraz z Vasarim i innymi artystami florenckimi założył Accademia delle Arti del Disegno (Akademia Rysunku).
Do końca życia pracował dla dworu Medyceuszy. Nie założył rodziny. W 1555 zamieszkał ze swoją siostrą, wdową po malarzu Cristofano Allorim, i jej dziećmi. Pochowany został w kościele San Cristoforo we Florencji.
Był twórcą bardzo wszechstronnym. Malował obrazy religijne, mitologiczne i alegoryczne. Wykonywał liczne portrety członków rodziny książęcej oraz arystokracji toskańskiej. Wypracował nowy typ dworskiego malarstwa portretowego, przeciwstawny prądom weneckiego i lombardzkiego renesansu (Leonardo da Vinci, Tycjan, Lorenzo Lotto), który charakteryzował się maksymalną redukcją mimiki twarzy i gestów oraz ograniczeniem póz i wszelkiej ekspresji. Cechowała go hieratyczność, opanowanie, surowość i chłód. Przedstawione postacie przypominają rzeźby o nienagannym modelunku, zupełnie pozbawione indywidualizacji psychologicznej. Jedynie w portretach artystów i naukowców udawało mu się uchwycić psychologię i charakter przedstawianych postaci[4]. Projektował gobeliny. W latach 1543–1553 według jego wzoru powstał cykl 16 arrasów o tematyce biblijnej, przeznaczonych do Sali Dwunastu w Palazzo Vecchio we Florencji (Historia Józefa). W latach 1540–1545 wykonał cykl fresków w prywatnej kaplicy Eleonory z Toledo. Tworzył także poezje. Inspirowała go twórczość Francesca Berniego. Pisał wiersze okolicznościowe, sonety, satyry, fraszki oraz żartobliwe ody np. o malarskim pędzlu i o rzodkiewce[5]. Projektował również dekoracje teatralne. Jego twórczość cechuje elegancja kompozycji, doskonały rysunek, skomplikowany układ póz i gestów postaci, gładka matowa faktura oraz wyrafinowana kolorystyka.
.jpg)
.jpg)
