Beata Poźniak

Beata Poźniak (ur. 30 kwietnia 1960 w Gdańsku) – polska aktorka, reżyser filmowa i teatralna, producentka filmowa, malarka i poetka.

Beata Poźniak

Data i miejsce urodzenia	30 kwietnia 1960 Gdańsk
Zawód	aktorka, producent filmowy, reżyser
Lata aktywności	od 1980
Odznaczenia
Strona internetowa

Jest pierwszą nieanglojęzyczna aktorką, która nagrała w języku angielskim audiobook^[1][2] w USA. Zdobyła prestiżowe nagrody amerykańskie za głos: Earphones Awards, Audies i Voice Arts Awards. Wyróżniona przez Washington Post za najlepszy audiobook roku – „Best Audiobook of the Year”. Poźniak jest pierwszą i jedyną aktorka w historii 30-letniego istnienia popularnej gry Mortal Kombat (gdzie gra u boku Arnolda Schwarzeneggera i Sylvestra Stallone’a), która zdobyła Voice Arts Award w kategorii „Outstanding Video Game Character, Best Voiceover” (2020)^[3].

W Polsce jako aktorka Poźniak zadebiutowała jako Todzia w serialu “Życie Kamila Kuranta”, a w USA jako filmowa żona Gary’ego Oldmana w kontrowersyjnym filmie JFK Olivera Stone’a, który zdobył osiem nominacji do Oskara. All These Voices, gdzie napisano dla niej rolę “Beaty”, zdobył studenckiego Oskara, która była przyznana przez prestiżową Akademie Filmowa w Hollywood.

Poźniak jest koproducentką filmu dokumentalnego An Unknown Country, który otrzymał nominację do nagrody EMMY^[4][5]. Jako działaczka na rzecz kobiet przeszła do historii Stanów Zjednoczonych, gdzyż zainicjowała ustawę (H.J. 316) wprowadzającą Dzień Kobiet w USA^[6][7]. Działa charytatywnie – jej obrazy licytowane są na aukcjach, a dochody z nich przeznaczane na cele zdrowotne i medyczne^[8][9].

Odcisk dłoni i podpis Beaty Poźniak w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach

Życiorys

Urodziła się w Gdańsku w rodzinie lekarskiej. Pochodzi z Wileńszczyzny^[10]. Jej matka urodziła się w Wilnie, gdzie babcia i dziadkowie (rodzina Jurewiczow) również się wychowali. W Gdańsku skończyła szkołę średnią, a następnie studiowała w łódzkiej PWSFTViT (Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi), do której dostała się z pierwszą lokatą.

Na trzecim roku studiów zadebiutowała w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku w roli Justyny w Vatzlavie Mrożka u boku Jerzego Kiszkisa. Jeszcze jako studentka – na 40-lecie pracy scenicznej Tadeusza Gwiazdowskiego – została zaproszona do zagrania jego córki, Helenki w Panu Damazym Józefa Blizińskiego, wyreżyserowanym przez Jerzego Afanasjewa. Po studiach zaangażowała się do Teatru Współczesnego w Warszawie, gdzie zadebiutowała w sztuce Alana Ayckbourna pt. Jak się kochają partnerując Wiesławowi Michnikowskiemu, Czesławowi Wołłejce, Zofii Kucównie i Krzysztofowi Kowalewskiemu. W musicalu Agnieszki Osieckiej Niech no tylko zakwitną jabłonie zagrała Cnotliwą Zuzannę, matkę i jednocześnie jej córkę – Kasię Traktorzystkę.

W telewizji zadebiutowała na drugim roku PWSFTViT jako Teodozja w serialu Życie Kamila Kuranta z Krzysztofem Pieczyńskim, w reżyserii Grzegorza Warchoła. Kręcenie serialu przerwał stan wojenny (1981). W 1983 roku zagrała dziewczynę, która usiłując łamać stereotypy chce zostać kapitanem Żeglugi Wielkiej w Szczęśliwym brzegu z Jerzym Bińczyckim jako kapitanem oraz Stanisławą Celińską i Wojciechem Pokorą. W musicalu Rozrywka po staropolsku – programie telewizyjnym w reżyserii Wojciecha Pokory, zagrała słodką zakochaną panienkę.

Śpiewała poezje Gałczyńskiego z Michałem Bajorem do muzyki Marka Grechuty i Władysława Szpilmana w programie reżyserowanym przez Barbarę Borys-Damięcką – Deszcz^[11]. W r. 1985 wyjechała do Stanów Zjednoczonych. Przed samym wyjazdem zagrała jeszcze, jednocześnie, w filmie Kronika wypadków miłosnych Andrzeja Wajdy i w spektaklu telewizyjnym Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna jako Andzia, u boku Janusza Gajosa i Stanisławy Celińskiej. Inscenizacja ta została zaliczona do Złotej Setki Teatru TV.

W Stanach zadebiutowała w filmie nominowanym do Oskara, JFK Olivera Stone’a jako Marina Oswald – żona domniemanego zabójcy prezydenta Kennedy’ego – Lee Harveya Oswalda, którego zagrał Gary Oldman. Beata Poźniak znana jest z kreowania ról skomplikowanych i kontrowersyjnych, takich jak m.in.: rola rewolucjonistki w Kronikach młodego Indiany Jonesa, która usiłuje obalić rząd, czy też rola lekarki, w serialu Melrose Place, poślubiającej geja. Pamiętana jest także z roli podwójnej agentki, CIA i izraelskiego Mossadu, w serialu JAG Wojskowe Biuro Śledcze. Wystąpiła gościnnie w serialu komediowym Szaleję za tobą^[12] z Helen Hunt i Paulem Reiserem. Za rolę pierwszej kobiety – Prezydenta Świata^[13] w filmie Babilon 5, wytwórnia Warner Bros. wypromowała ją do nagrody Emmy (uznawanej za „telewizyjnego Oskara”).

Uczestniczka XXIX Międzynarodowego Festiwalu Poezji Maj nad Wilią 2022^[14][15].

Działalność społeczna i polityczna

Była prekursorką uchwalenia ustawy wprowadzającej uznanie w Stanach Zjednoczonych Dnia Kobiet jako oficjalnego święta. Jej inicjatywę poparła członkini Kongresu amerykańskiego Maxine Waters przedstawiając w 1994 roku projekt ustawy przed amerykańskim Kongresem i Senatem (nr ustawy: H.J. Res. 316)^[16]. W 1997 roku została uhonorowana przez burmistrza Los Angeles Richarda J. Riordana^[17].

Beata Poźniak założyła organizację pozarządową non-profit Women’s Day USA^[18]. Wsparło ją w tym wiele znanych osobistości ze świata politycznego, a także artystycznego z Hollywood. Wśród nich byli m.in.: muzyk Stevie Wonder, aktorka Diane Lane, pierwsza kobieta – premier Kanady Kim Campbell, adwokat Gloria Allred i wiele innych.

Sztuki plastyczne i multimedialne

Obrazy i rzeźby^[19] Beaty Poźniak znajdują się w kolekcji^[20] Cedar Sinai Art Council w Hollywood. Pokazano jej twórczość w Palm Springs Art Museum, Bergamot Station, Morpheus Gallery oraz w Raleigh Studios. Filmy multimedialne jak Mnemosyne czy Ludzie na moście^[21] są eksperymentalne^[22].

Poezja

Wyróżniona jako "Best Poet of the Month" przez The Seventh Quarry Press w Swansea. Publikowała w antologiach w Kenii, Nepalu i USA. Jej wiersze były tłumaczone na język koreański oraz ormiański. "PoezJA dyskordia" to debiut poetycki w Polsce, wydane przez wydawnictwo Austeria w Krakowie. Swoje wiersze i obrazy wykorzystuje do filmów eksperymentalnych wielokrotnie nagrodzonych.

Wyróżnienia i nagrody

• Nagrody Independent Spirit Awards. Reprezentowała kategorię „Najlepszy film zagraniczny” (1992) Była prezenterką wraz z Bradem Pittem, Johnny Deppem, Sofią Coppola, Anthony Hopkinsem i Jodie Foster^[23].
• Uhonorowana przez burmistrza Los Angeles Richarda J. Riordana za działalność na rzecz praw kobiet w (1997)^[24].
• Zasiada w Jury Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej (Academy of Motion Picture Arts and Sciences) w Los Angeles rozdającej rokrocznie nagrodę Emmy (lata: 1996, 1997, 1998, 2005, 2012, 2018).
• Nagroda „Croatian Heart Award”, wraz z Michaelem Yorkiem i Johnym Savage, za film Freedom From Despair^{[25][26][niewiarygodne źródło?]} (2005)
• Wyróżnienie przez „Washington Post” jako lektorka Najlepszego Audiobooka Roku 2015^[27]. Poźniak jest nie tylko pierwszą Polką, ale pierwszą nieanglojęzyczną aktorką, która nagrała audiobooka w języku angielskim w USA, dla największego wydawnictwa na świecie Random House^[28].
• Oskar Studencki, przyznawany przez Akademię Filmową w Hollywood^[29] za film amerykański, eksperymentalny All These Voices, w którym zagrała aktorkę, która przetrwała pobyt w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu^[30].
• Bohaterka książki Jasona Normana o rzemiośle aktorskim w USA „Before the Camera Rolled”. Jedną z bohaterek jest Beata Poźniak, która została zapamiętana z zagrania roli Mariny Oswald, żony domniemanego zabójcy prezydenta Kennedy’ego^[31].
• Na festiwalu filmowym w Gdyni była prezenterką z reżyserem Pawłem Pawlikowskim reprezentując kategorię: Najlepsza Reżyseria^[32] (2017).
• Odcisnęła dłoń podczas 22. Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach na Promenadzie Gwiazd (2017)
• Nagroda „Człowiek Sukcesu” – za całokształt pracy – przyznawany przez magazyn „Osobowości i sukces” (2018)
• Nagroda Emmy, Nominacja dla filmu dokumentalnego An Unknown Country, którego jest koproducentką (2018)
• Nagroda Pracy Organicznej im. Marii Konopnickiej „za wybitne osiągnięcia w sztuce i za obronę praw kobiet na całym świecie” przyznano w GRAMMY LA Live w USA (2019)
• Nagroda IANICIUS im. Klemensa Janickiego „za wybitne osiągnięcia aktorskie i literackie” (2019)
• Nagroda – The Earphones Award Winner – najlepszy lektor za audiobooka „Drive Your Plow Over the Bones of the Dead” Olgi Tokarczuk. Tlum. Antonia Lloyd-Jones – Wydawnictwo Penguin Random House (2019)^[33]
• Nagroda – The Earphones Award Winner – najlepszy lektor za audiobooka „The Light in Hidden Places” Sharon Cameron, „#1 New York Times bestselling autor” wydawnictwo: Scholastic (2020)
• Nagroda – Voice Arts Award Winner – Outstanding Video Game Character – Best Voiceover za głos Skarlet w „Mortal Kombat 11" • Warner Bros. Games • NetherRealm Studio (2020)^[34]
• Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2023)^[35][36].

Filmografia

Filmy (jako aktorka)

• 1979: Blaszany bębenek (Die Blechtrommel)
• 1980: Pierścień w świńskim ryju (etiuda szkolna)
• 1980: Tango ptaka, jako Karolinka, kelnerka
• 1981: Człowiek z żelaza (niewymieniona w czołówce)
• 1981: Kłamczucha, jako Ola, uczennica (niewymieniona w czołówce)
• 1983: Stan wewnętrzny, jako kobieta w czerni
• 1983: Szczęśliwy brzeg, jako Pola
• 1984: Deszcz (musical)
• 1984: Umarłem, aby żyć, jako pielęgniarka
• 1984: Królowa śniegu, jako księżniczka
• 1985: Kronika wypadków miłosnych, jako Zosia
• 1985: Rozrywka po staropolsku (musical)
• 1985: Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna, jako Ofelia (Złota Setka Teatru Telewizji)
• 1987: Życie w obrazach (Vie en images), jako Alice Eber
• 1989: White in Bad Light, jako narrator (głos)
• 1991: Ferdydurke (30 Door Key), jako Flora Gente
• 1991: JFK, jako Marina Oswald
• 1992: At Night the Sun Shines, jako Annabelle
• 1993: Ramona!, jako pacjentka doktor Mesmers, Amanda Peoples
• 1994: Łzy z nieba (Heaven’s Tears, Love and War), jako Ingrid Steiner
• 1995: Matczyny dar (A Mother’s Gift), jako Kristine Reinmuller
• 1997: Balkan Island: The Last Story of the Century, jako Marylin
• 1998: Women’s Day: Making of a Bill
• 1999: Śmiertelna rozgrywka (Enemy Action), jako Fatima
• 1999: How to Get Laid at the End of the World, jako Beata
• 2001: Mixed Signals, jako Erica Chamberlain
• 2002: Mnemosyne, jako Mnemosyne
• 2004: Wolność z desperacji (Freedom From Despair), jako narrator (głos)
• 2006: Cyxork 7, jako Jacy Anderson
• 2006: Miriam, jako Margritas
• 2009: On Profiles in Courage
• 2010: Żona Oficera (The Officer’s Wife), jako Cecylia, żona oficera (głos)
• 2014: People on the Bridge, jako poetka Szymborska
• 2015: All These Voices, jako Beata
• 2018: Scenes in a Mind, jako Katrina
• 2019: Obywatel Jones, jako Rhea Clyman

Seriale telewizyjne (jako aktorka)

• 1981: Białe tango, jako dziewczyna na przyjęciu
• 1982: Życie Kamila Kuranta, jako Teodozja
• 1993: Szaleję za tobą (Mad About You), jako Masha
• 1993: Melrose Place, jako dr Katya Petrova-Fielding
• 1993: Dzikie palmy (Wild Palms), jako Tambor
• 1993: Kroniki młodego Indiany Jonesa (The Young Indiana Jones Chronicles), jako Irene
• 1997: Baza Pensacola (Pensacola: Wings of Gold), jako Eva Terenko
• 1997: Babylon 5, jako prezydent Susanna Luchenko
• 1997: Mroczne niebo (Dark Skies), jako Ludmiła
• 1997: JAG – Wojskowe Biuro Śledcze (JAG), jako Malka
• 2000: Klasa na obcasach, jako Betty, nauczycielka angielskiego
• 2001: Sprawy rodzinne (Family Law), jako Mary Kobish
• 2002: The Drew Carey Show, jako Raisa
• 2002: Wbrew regułom (Philly), jako Thomas Jury Forewoman (niewymieniona w czołówce)
• 2003: Dowody zbrodni (Cold Case), jako Tammy (niewymieniona w czołówce)
• 2005–2007: Złotopolscy, jako Helena Ziomek, przyjaciółka Agaty
• 2010: Ojciec Mateusz, jako Ewa Pol, gwiazda z Hollywood

Scenarzystka

• 2001: Roots
• 2002: Mnemosyne
• 2014: Ludzie na moście aka People on the Bridge
• 2021: Kremacja czasu aka Cremation of Time

Reżyserka filmowa

• 1998: Women’s Day: Making of a Bill
• 2001: Roots
• 2002: Mnemosyne
• 2009: On Profiles in Courage
• 2013: An Interview with Lech Wałęsa
• 2014: Ludzie na moście aka People on the Bridge
• 2021: Libreto para el desierto
• 2021: Kremacja czasu aka Cremation of Time (nagrody za Najlepsza Reżyserię: Indie, Milan, Istanbul, Hollywood)
• 2022: Bride of the Desert (nagroda Marszalka Urzędu Pomorskiego za Najlepszy Film)

Producent filmowy

• 1998: Women’s Day: Making of a Bill
• 2001: Roots
• 2002: Mnemosyne
• 2009: On Profiles in Courage
• 2014: People on the Bridge
• 2015: An Unknown Country
• 2021: Libreto para el desierto
• 2021: Kremacja czasu aka Cremation of Time
• 2022: Bride of the Desert

Gry komputerowe

• 1994: Psychic Detective, jako Laina Pozok
• 2019: Mortal Kombat 11, jako Skarlet (głos)^[37] Nominacja: Voice Arts Award – Outstanding Video Game Character – Najlepszy głos
• 2020: Mortal Kombat 11: Ultimate, jako Skarlet. Nagroda – Voice Arts Award Winner – kategoria: Outstanding Video Game Character – Najlepszy głos
• 2020: Mortal Kombat 11: Aftermath, jako Skarlet
• 2022: Mortal Kombat: Onslaught, jako Skarlet
• 2025: Avowed

Spektakle teatralne

Aktorka

• 1982: Vatzlav, Sławomir Mrożek, Teatr Wybrzeże w Gdańsku, jako Justyna
• 1982: Niemcy, Leon Kruczkowski, Teatr Wybrzeże w Gdańsku
• 1983: Jak się kochają (How the Other Half Loves), Alan Ayckbourn, Teatr Współczesny w Warszawie, jako Mary Featherstone
• 1983: Pan Damazy, Józef Franciszek Bliziński, Teatr Wybrzeże w Gdańsku, reż. Jerzy Afanasjew, jako Helena
• 1984: Pastorałka, Leon Schiller, Teatr Współczesny w Warszawie
• 1984: Sen nocy letniej, William Shakespeare, Teatr Współczesny w Warszawie
• 1984: Niech no tylko zakwitną jabłonie, Agnieszka Osiecka, Teatr Współczesny w Warszawie, jako Suzanna i jako jej córka Kasia
• 1988: Szewcy, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Odyssey Theatre w Los Angeles, reż. Kazimierz Braun, jako księżna
• 1989: Voices From the Cauldron, Bruchion Theatre w Los Angeles
• 1990: A Fire Was Burning, Los Angeles, jako Lucinda

Reżyserka teatralna

• 1989: Poetry Discordia, Theatre Discordia w Los Angeles
• 1990: Return Of Umbilicus, Theatre-Theater w Los Angeles
• 1990: Poeticus Umbilicus, Heliotrope Theatre w Los Angeles
• 1991: Immigration and the American Experience, Raleigh Studios w Los Angeles
• 1992: We & They, Gallery Theatre w Los Angeles
• 1992: Changing Flags, Raleigh Studios w Los Angeles
• 1996: Meat, Bing Theatre w Los Angeles

Książki mówione

• 2012: „The Winter Palace: A Novel of Catherine the Great”, powieść o Katarzynie Wielkiej dla wydawnictwa Random House
• 2014: „Empress of the Night: A Novel of Catherine the Great”, powieść o Katarzynie Wielkiej dla wydawnictwa [[Random

House]]

• 2015: „The Tsar of Love and Techno” – Wydawnictwo Penguin Random House (wyróżnienie przez The Washington Post

jako Najlepszy Audiobook roku)

• 2016: „Illuminae” – Nagroda – Audie Award (Oskar dla audiobooków)
• 2019: „Libretto for the Desert: Poems Dedicated to the Victims of Genocide and War” Blackstone Publishing
• 2019: „Drive Your Plow Over the Bones of the Dead” Olga Tokarczuk Wydawnictwo Penguin Random House Nagroda: Earphones Award za najlepszą narrację^[38]
• 2020: „Droga do nieba” Wydawnictwo Blackstone Audio
• 2021: „A Wolf for a Spell" Wydawnictwo Penguin Random House
• 2020: „The Light in Hidden Places” Sharon Cameron. Wydawnictwo: Scholastic - Nagroda: Earphones Award za najlepszą narrację^[38]
• 2021: „Chwile zamyślenia" wiersze rodzinne o Sanie, Sanoku i Mrzygłodzie. Dystrybucja: Blackstone Publishing
• 2021: „Libretto dla pustyni" (język polski) Dystrybucja: Blackstone Publishing
• 2021: „The Yellow Wallpaper" Charlotte Perkins Gilman Dystrybucja: Blackstone Audio
• 2021: „Bending Toward the Sun" A Mother and Daughter Memoir
• 2021: „Libreto Para El Desierto - Poesia Dedicada a Las Víctimas De La Guerra Y El Genocidio" (język hiszpański)
• 2023: „Adopting an Abandoned Farm" Kate Sanborn - nominacja Voice Arts Award
• 2024: "Maybe This Time" Cara Bastone, romantyczna komedia (język angielski)
• 2025: "Pieśni z lat młodych - Lwów 1883 rok" - sędzia, poeta: January Poźniak (język polski)