Biegus mały

Biegus mały^[5], biegus Temmincka (Calidris temminckii) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Nie wyróżnia się podgatunków^[2][6]. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Biegus mały

Calidris temminckii[1]
(Leisler, 1812)
Biegus mały w szacie godowej
Biegus mały w szacie spoczynkowej
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	bekasowce
Rodzina	bekasowate
Podrodzina	biegusy
Plemię	Calidrini
Rodzaj	Calidris
Gatunek	biegus mały
Synonimy
Tringa Temminckii Leisler, 1812[2] Ereunetes temminckii (Leisler, 1812)[3] Erolia temminckii (Leisler, 1812)[3] Pelidna gracilis C.L. Brehm, 1855[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
lęgowiska      przeloty      zimowiska

Występowanie

Zamieszkuje pas od Półwyspu Skandynawskiego po Półwysep Czukocki. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, w zwrotnikowej Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej oraz na Tajwanie, Wyspach Riukiu i Borneo.

W Polsce nielicznie, lecz regularnie spotykany w całym kraju podczas przelotów w maju i lipcu–październiku.

Morfologia

Wygląd

Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu godowym wierzch ciała brązowoszary z ciemnym deseniem oraz rdzawym nalotem. Spód ciała biały z brązowym lub beżowym nalotem na piersi i wolu. Dziób krótki, ciemny, nogi żółto-zielone. W upierzeniu spoczynkowym wierzch ciała jednolicie popielaty, a spód biały z szarawym nalotem na wolu.

Wymiary średnie

długość ciała ok. 14–17 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 28–35 cm
masa ciała ok. 15–35 g

Ekologia i zachowanie

Jaja z kolekcji muzealnej

Biotop

Wilgotne, nisko położone, leżące w pobliżu wody obszary tundry i lasotundry.

Gniazdo

Na ziemi, w suchym, kamienistym miejscu.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lub dwa, rzadko trzy lęgi, składając w maju–lipcu 4 jaja.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są przez okres 21 dni przez jednego z rodziców. Zarówno samce jak i samice są poligamiczne. Samica często po tygodniu od zniesienia jaj zostawia samca, a sama kopuluje z kolejnym.

Pożywienie

Głównie drobne skorupiaki, mięczaki, owady i ich larwy, sporadycznie materiał roślinny^[2].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje biegusa małego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, zawiera się w przedziale 165 000 – 1 255 000 osobników. Trend liczebności światowej populacji nie jest znany, choć w przypadku populacji europejskiej uznawany jest za stabilny^[4].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[7].

Zobacz też

• ptaki Polski