Bodegraven

Bodegraven – miasto w Holandii, w prowincji Holandia Południowa. Do 2011 roku istniała gmina Bodegraven, w skład której oprócz miasta Bodegraven wchodziły miejscowości Meije i Nieuwerbrug. 1 stycznia 2011 gmina Bodegraven została połączona z gminą Reeuwijk w gminę Bodegraven-Reeuwijk.

Bodegraven

Wiatrak Arkduif
Herb Flaga
Państwo	Holandia
Prowincja	Holandia Południowa
Powierzchnia	38,5 km²
Populacja (2007) • liczba ludności • gęstość	19 348 516 os./km²
Kod pocztowy	2410–2411
Położenie na mapie Holandii Południowej Bodegraven
Położenie na mapie Holandii Bodegraven
52°05′09″N 4°44′40″E
Strona internetowa

Demografia Bodegraven

Fort Wierickerschans

Położenie

Bodegraven leży w samym środku Randstad, w jednakowej odległości ok. 30 km od głównych miast regionu: Rotterdamu, Amsterdamu, Hagi i Utrechtu, po obu brzegach rzeki Oude Rijn (Stary Ren). W granicach miasta znajdują się śluzy na tej rzece. Najstarsza część miasta położona jest na północnym brzegu rzeki, wokół kościoła St. Galluskerk.

Podział administracyjny

W skład miasta wchodzi 6 dzielnic: Noord, Centrum, Dronenwijk, Broekvelden, Zuidzijde i Weideveld (nowa dzielnica w budowie). W Bodegraven wydzielono 3 tereny specjalnie dla przedsiębiorstw komercyjnych i przemysłowych: Broekvelden, Groote Wetering i Rijnhoek (w trakcie powstawania).

Dane statystyczne

Populacja

Według danych z 1 stycznia 2009 gmina Bodegraven liczyła 19 471 mieszkańców. 5 368 stanowiły osoby do 20 roku życia, zaś liczba osób po 55 roku życia wynosiła 5 114^[1].

Powierzchnia

Gmina zajmowała powierzchnię 3 850 ha, z czego tereny zielone 82,8 ha i liczą około 8 500 drzew, a tereny wodne obejmują 20 ha^[1].

Edukacja

W mieście znajduje się 9 szkół podstawowych (w tym 4 protestanckie, 4 katolickie i 1 państwowa) oraz 1 szkoła średnia będąca filią St. Antoniuscollege w Goudzie.

Religia

W Bodegraven działa 11 różnych grup wyznaniowych. W mieście znajduje się 7 kościołów i 1 meczet.

Historia

Bodegraven było zamieszkiwane już w czasach Imperium rzymskiego^[2]. Strzegło wówczas jego północnych granic, leżąc na Limes Germanicus. Rzymianie zbudowali też drogę oraz forty graniczne tzw. kasztele, m.in. w Woerden i Zwammerdam. Poświadczyły te fakty wykopaliska archeologiczne. Znalezione przedmioty są eksponowane w urzędzie miasta^[3]. O późniejszych losach rzymskiej osady niewiele wiadomo. Na mapie z 890 roku w miejscu obecnego Bodegraven zaznaczono nazwę "Bodello", natomiast w późniejszych okresach historycznych pojawiła się kilkakrotnie nazwa "Bodelograven", która najprawdopodobniej dała początek dzisiejszej nazwie miasta. Przypuszcza się, że nazwa miasta i jego herb wzięły swój początek od rodziny (Graven van Bodelo), która je posiadała. Inna legenda mówi o przybyciu w te okolice dostojnego wysłannika (bode), który zmarł i został pogrzebany (graven) w tych okolicach. W herbie miasta widać kapelusz owego dostojnika oraz dwie łopaty^[4].

Pewne jest istnienie niewielkiej osady ok. roku 1050. Przez dwa wieki toczył się spór o zawładnięcie miejscowością pomiędzy hrabiami holenderskimi a biskupem Utrechtu. W 1257 na mocy orzeczenia sądu Bodegraven stało się własnością hrabstwa graafschap Holland. Pod koniec średniowiecza tereny wokół Bodegraven zmeliorowano, a ok. 1350 powstała śluza na Oude Rijn. W 1672, podczas wojny Republiki Zjednoczonych Prowincji z Anglią, Francją Münsterem i Kolonią Bodegraven znalazło się tuż za Holenderską Linią Wodną – barierą mającą powstrzymać postępy wojsk francuskich. Francuzom jednakże udało się ją sforsować podczas zimy, gdyż woda zamarzła, a Bodegraven zostało przez nich zniszczone podczas wycofywania się przed kontratakującymi wojskami holenderskimi. Na krótko po tych wydarzeniach wzniesiono fort Wierickerschans położony na wschód od miasta^[2][5].

Miasto rozwijało się odtąd bez przeszkód aż do 1870, kiedy to strawił je pożar, który rozprzestrzenił się z miejscowej piekarni. Spłonęło ponad sto domów w mieście, w tym budynek siedziby władz miasta wraz z archiwum, a 130 rodzin zostało z dnia na dzień bezdomnymi. Ogólnokrajowa zbiórka pieniężna pozwoliła na szybką odbudowę miasta. W XX wieku Bodegraven rozrosło się. W pierwszej dekadzie tego stulecia rozbudowano je w kierunku południowym do linii kolejowej, a w latach 50. XX wieku w kierunków północnym, do trasy A12^[2].

Teoria spiskowa

Według pewnej teorii spiskowej w latach 80. XX wieku na terenie Bodegraven działała satanistyczna sekta pedofilów powiązana z rytualnymi morderstwami dzieci. Jednym z jej członków miał być szef Holenderskiego Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego i Środowiska. Takie informacje upowszechniało od 2020 r. trzech użytkowników platformy Twitter (Joost Knevel, Micha Kat, Wouter Raatgever – trafili oni do więzienia, lecz w związku z inną sprawą). W związku z upowszechnieniem się teorii spiskowej do miasteczka zaczęły przybywać tłumy ludzi, którzy składali kwiaty i zostawiali listy na lokalnych grobach dzieci, chcąc oddać cześć ofiarom sekty. W lipcu władze miasteczka zażądały od Twittera usunięcia postów nt. owej teorii spiskowej. Twitter usunął jedynie część postów i zablokował konto jednego z popularyzatorów teorii spiskowych. 16 września 2022 roku władze miasteczka pozwały Twittera, ale 5 października wydano wyrok w sprawie, wg którego Twitter nie musi już usuwać więcej postów^[6].

Handel

Przechowywanie serów

Wiatrak De Arkduif w Bodegraven

Zabudowa Bodegraven

Kościół St. Galluskerk

Bodegraven znane jest jako ośrodek handlu serami. Rynek handlu serami został oficjalnie utworzony w 1882, zaś od 1884 w Bodegraven odbywały się w każdy wtorek rano targi sera (chłopi przywozili bryczkami wyprodukowane sery na sprzedaż), które zlikwidowano w 2001, lecz miasto w dalszym ciągu odgrywa ważną rolę w produkcji, przechowywaniu i eksporcie serów, zorganizowanych w sposób współczesny. Zlokalizowane są tu wielkie hurtownie serów: De Groot - Verbrug Kaas, Kaashandel G. v.d. Heiden, Noordhoek Cheese oraz Zijerveld en Veldhuyzen BV^[3].

W Bodegraven produkowano do 1998 roku szampony do włosów o nazwie Andrélon. Firmę założył w latach 40. XX wieku André de Jong. W 2005 fabrykę całkowicie zamknięto, a produkcję wyrobów kosmetycznych przeniesiono m.in. do Polski. Obecnie firma znajduje się w rękach koncernu Unilever. Budynki fabryki zostały w 2007 przebudowane na kompleks z apartamentami mieszkalnymi Phoenix.

Kultura i rekreacja

W Bodegraven znajduje się dom kultury Het Evertshuis, w którym mieszczą się: biblioteka publiczna, sala gimnastyczna, teatr i sale konferencyjne, a na poddaszu muzeum sera. Ponadto mieszkańcy mogą korzystać z basenu De Kuil. W pobliżu miasta położone są tereny rekreacyjne: Reeuwijkse Hout, Reeuwijkse plassen i Nieuwkoopse plassen, głównie nadające się do uprawiania sportów wodnych oraz trasy przeznaczone do spacerów i wycieczek rowerowych.

Atrakcje turystyczne

• Dwa wiatraki: De Arkduif z 1697 i De Weypoortse Molen^[7]
• Muzeum sera Kaasmuseum Bodegraven przedstawiające dawną procedurę wyrobu sera wiejskiego boerenkaas^[8]
• Pomnik sera na placu przed kościołem Sint Galluskerk, który postawiono w 1984, aby uczcić 100-lecie istnienia wtorkowych targów sera^[4]
• Śluza wodna położona w centrum miasteczka^[7]
• Fort De Wierickerschans położony między Bodegraven i Nieuwerbrug^[7][5]
• Kościół St. Galluskerk, dawny kościół katolicki, obecnie protestancki, nazwany od Gallusa z Helwecji
• Kościół rzymskokatolicki Willibrorduskerk z 1865, nazwany na cześć Wilibrorda z Utrechtu, wybudowany według projektu Cuypersa

Stacja kolejowa

W Bodegraven znajduje się dworzec kolejowy (skrót Bdg), który został założony w 1878. Od grudnia 2006 na stacji zatrzymuje się dwa razy na godzinę pociąg międzymiastowy Intercity z Leiden do Utrechtu. Jest to jedyna stacja pomiędzy Alphen aan den Rijn i Woerden^[9].

Komunikacja

• W pobliżu Bodegraven przebiega autostrada A12 (Haga – Utrecht – Arnhem – granica niemiecka) i droga ekspresowa N11 (Leiden – Bodegraven), która łączy A4 (Amsterdam – Delft – Schiedam – Pernis – Halsteren – granica belgijska) z A12 przy Bodegraven
• Autobus komunikacji miejskiej nr 178 (Bodegraven – Reeuwijk – Gouda)
• Dwa autobusy komunikacji lokalnej: linia nr 450 (Bodegraven – Zwammerdam – De Meije – Zegveld – Woerden – Nieuwerbrug – Waarder – Driebruggen) i linia nr 486 (Reeuwijk-Brug – Reeuwijk-Dorp – Tempel – Gouda – Sluipwijk – Driebruggen – Bodegraven)

Miasta partnerskie

• Tolna
• Stutensee