Bournonit

Bournonit – minerał z gromady siarkosoli, rzadki, rozpowszechniony tylko w niektórych regionach ziemi.

Bournonit

Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	antymonowa siarkosól ołowiu i miedzi (PbCuSbS3)
Twardość w skali Mohsa	2,5 - 3
Przełam	muszlowy
Łupliwość	niewyraźna
Układ krystalograficzny	rombowy
Gęstość	5,7-5,9 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	stalowy do ołowianoszarego, lekki zielonkawy odcień
Rysa	stalowoszara
Połysk	metaliczny

Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego mineraloga J. L. de Bournona (1751-1825), który jako pierwszy zidentyfikował ten minerał.

Charakterystyka

Właściwości

Tworzy kryształy tabliczkowe, krótkosłupowe, często występują zbliźniaczenia; jego wielokrotne zbliźniaczenia przypominają czasami „koła zębate”. Występuje w skupieniach zbitych i ziarnistych. Jest kruchy, nieprzezroczysty, często zawiera domieszki takie jak: srebro rodzime, cynk, żelazo, arsen, mangan, nikiel.

Występowanie

Stanowi składnik średniotemperaturowych utworów hydrotermalnych. Współwystępuje z tetraedrytem, tenantytem, cynkiem, sfalerytem, pirytem, antymonitem, chalkopirytem.

Miejsca występowania:

• Niemcy – Kopalnia Georg, Horhausen (Westerwald), Clausthal-Zellerfeld, Sankt Andreasberg/Oberharz, Neudorf/Unterharz,
• Wielka Brytania – Kornwalia,
• Francja – Puy de Dôme,
• Czechy – Příbram,
• Austria – Hüttenberg/Karyntia,
• Peru, Boliwia, USA – Utah, Włochy, Ukraina.

W Polsce – znany z Sudetów (kopalnia w Jabłowie k. Boguszowa-Gorców), znaleziony w Radzimowicach, Grudnie, okolicach Świeradowa-Zdroju i Złotego Stoku.

Zastosowanie

• ważna ruda ołowiu – 42,5% Pb, miedzi – 13% Cu i antymonu – 24,8% Sb,
• minerał poszukiwany przez kolekcjonerów.

Bibliografia

• RainerR. Bode RainerR., Minerały, IwonaI. Dąbrowska (tłum.), Warszawa: Multico, 1997, s. 32, ISBN 83-7073-118-X, OCLC 69350036.

Linki zewnętrzne

• bournonit na stronie Webmineral.com (ang.)
• bournonit na stronie Mindat.org (ang.)

Encyklopedie internetowe (gatunek mineralny):

• Britannica: science/bournonite
• SNL: bournonitt

Identyfikatory zewnętrzne:

• identyfikator minerału w Mindat: 741, 12881, 12882