Brodzic (herb szlachecki)

Brodzic (Broda, Brodzicz, Trzy Krzyże) – polski herb szlachecki. Występował głównie w Wielkopolsce i na Mazowszu^[1].

Zobacz też: ujednoznacznienie.

Brodzic

Typ herbu	szlachecki
Alternatywne nazwy	Broda, Brodzicz, Trzy Krzyże
Pierwsza wzmianka	1444 (pieczęć), 1414 (zapis)

Herb został wymieniony przez Długosza, o Brodzicach stwierdził Genus Polonicum providum et in Masovia propagatum. Niesiecki jako klejnotnych tego herbu wymienia zaledwie 12 rodzin: Bonikowski, Kliczewski, Kunecki, Kurzątkowski, Łącki, Mojecki, Pilitowski, Radomski, Radzimiński, Sieromski, Zawadzki, Żochowski^[2].

• Początki tego herbu zdaniem Paprockiego sięgają rządów Króla Polski Kazimierza I Odnowiciela, gdy wiódł wojnę z tyranem Maslauem sprzymieżonym z Jadźwingami, jeden Polski Junak dał wielkie dowody męstwa swego. Mężnie się we wszystkich okazjach wsławił Pańskiego boku strzegąc. Za te zasługi został obdarowany licznymi dobrami na Mazowszu i herbem Brodzic. Wydarzenia zdaniem ks. Rutki miały miejsce w 1038 r. Paprocki wspomina, że widział na liście fundacji Kościoła Płockiego w r. 1106 trzech braci rodzonych hrabiów de Brody – Wszebora, Swentosława i Krystyna, którzy to dziesięcinę z dóbr swoich temu kościołowi zapisali. Dawniej wokół miasteczka Płońsko, a wcześniej wsi, liczne mieli posesje Brodzicowie^[2].

Opis herbu

Opis herbu Brodzic z herbarza "Orbis Poloni"^[3]

W polu czerwonym trzy złote krzyże, zaćwieczone na takiejż toczenicy w rosochę. W klejnocie pięć piór strusich.

W polu czerwonem trzy krzyże złote, dwa ku górnym kątom tarczy, trzeci zaś prosto na dół, ze złotej obręczy wychodzące. W szczycie hełmu pięć piór strusich^[4].

Najwcześniejsze wzmianki

Zapis z 1414 roku, pieczęć z 1444^[1].

Herbowni

Listę herbownych sporządzono na podstawie klasycznych i współczesnych herbarzy^[5][6].

Baranowski, Bartoszewicz, Bilina, Blum, Bońkowski, Bonisławski, Boniuszko, Bońkowski, Borodzic, Borodzicz, Brodzic, Brodzicki, Brodzicz, Brodziński, Brodzki, Brzezieński, Brzeziński, Bunin, Ciołko, Dąbrówka, Dobrzycki, Dobszewicz, Dolanowski, Dubowski, Dybowski, Dylewski, Frąckiewicz, Fronckiewicz, Gąsiorowski, Janczewski, Jeżewski, Kapleński, Kapliński, Kazanowicz, Kliczewski, Kluczewski, Koniecki, Kosianowicz, Krzynowłocki, Krzynowłoski, Kuczkrajowski, Kulwicki, Kulwiec, Kunecki, Kuniecki, Kurządkowski, Kurzątkowski, Kuszelewski, Lewandowski, Lipiński, Łącki, Łoski, Majewski, Milański, Milkint, Miłocki, Modelski, Mojecki, Mojek, Mrokowski, Noiszewski, Nojszewski, Noyszewski, Olszewski, Ostrzykowski, Padewski, Pilitowski, Pilityński, Piltowski, Piński, Podhorski, Pogorzelski, Pokutyński, Politowski, Poluchowski, Przewłocki, Radomiski, Radomski, Radzanowski, Radzimiński, Radzymiński, Regulski, Rzym, Rzymski, Siermoski, Sieromski, Sinciłło, Sinciło, Siromski, Siuciłło, Socha, Suroż, Suskrajowski, Suskrojowski, Szczutowski, Talibski, Talipski, Tyborowski, Wosiński, Wroczeński, Wroczyński, Zaborski, Zachajżewicz, Zacharkiewicz, Zawacki, Zawadzki, Zawałowski, Zochowski, Żochowski, Żublewski.

Znani herbowni

• Cyprian Żochowski – ur. około 1635, zm. 1693 – metropolita kijowski, halicki i całej Rusi, arcybiskup połocki, witebski, mścisławski, orszański, archimandryta dermański, dubieński i św. Krzyża.
• Wacław Lipiński – ur. 1882, zm. 1931 w Pernitz – ukraiński polityk polskiego pochodzenia, historyk, socjolog, publicysta, teoretyk i czołowy przedstawiciel ukraińskiego konserwatyzmu.
• Stanisław Żochowski – ur. 1908, zm. 1999 w Brisbane – żołnierz i oficer Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, major Narodowych Sił Zbrojnych i pułkownik Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, pisarz emigracyjny.

Odmiany herbu

• 
  Strona z Tablic odmian herbowych Chrząńskiego. Brodzic wraz z odmianami – czwarty rząd.
• 
  Alegoria przedstawiająca herb Brodzic z okresu 1688-1710
• 
  Brodzic II
• 
  Brodzic III
• 
  Brodzic odmienny

Zobacz też

• Triskelion
• Brodzic odmienny