Bruce Springsteen

Bruce Frederick Joseph Springsteen (ur. 23 września 1949 w Long Branch^[3]) – amerykański gitarzysta, piosenkarz i kompozytor rockowy^[4].

Bruce Springsteen

Bruce Springsteen (2024)
Pseudonim	The Boss[1]
Data i miejsce urodzenia	23 września 1949 Long Branch
Instrumenty	Gitara, wokal, harmonijka ustna, fortepian
Gatunki	rock, folk, pop-rock, contemporary folk, heartland rock, americana[2]
Aktywność	od 1965
Wydawnictwo	Columbia Records
Powiązania	E Street Band, Patti Scialfa
Odznaczenia
Strona internetowa

Podczas swojej ponad pięćdziesięcioletniej kariery sprzedał ponad 60 milionów płyt w Stanach Zjednoczonych i 150 milionów w pozostałych państwach świata. Został uhonorowany 20 nagrodami Grammy, dwoma Złotymi Globami, Oscarem i Tony Award^[5]. W 1999 został wprowadzony do Songwriters Hall of Fame i Rock and Roll Hall of Fame^[6]. W 2016 został odznaczony przez prezydenta Baracka Obamę Prezydenckim Medalem Wolności^[7]. Dzięki wydanej w 2020 roku płycie pod tytułem Letter to You, Bruce Springsteen został pierwszym w historii artystą, którego albumy znalazły się na szczytach list przebojów w każdej z ostatnich sześciu dekad^[8]. W 2023 roku otrzymał w Białym Domu od prezydenta Josepha Bidena - National Medal of Arts^[9] (Narodowy Medal Sztuki) – najwyższe odznaczenie przyznawane artystom i mecenasom sztuki przez rząd Stanów Zjednoczonych. W ceremonii tej uczestniczyły także m.in. Pierwsza Dama dr Jill Biden i wiceprezydent Kamala Harris.

Życiorys

Urodził się w Long Branch w stanie New Jersey jako syn Adele Ann (z domu Zerilli) i Douglasa Fredericka Springsteena. Jest pochodzenia holendersko-irlandzko-włoskiego^[10]. Ma dwie młodsze siostry, Virginię i Pamelę. Dorastał w Freehold w New Jersey. Odebrał katolickie wychowanie.

Krótko uczęszczał do Ocean County College, ale porzucił naukę. Powołany do wojska w wieku 19 lat nie przeszedł badania lekarskiego, dzięki czemu uniknął służby podczas wojny w Wietnamie^[11].

Kariera muzyczna

Zainspirowany występem Beatlesów w programie The Ed Sullivan Show w 1964 kupił swoją pierwszą gitarę. Zaczął występować publicznie z zespołem Rogues w rodzinnym Freehold. Pod koniec 1964 roku matka wzięła pożyczkę, by kupić mu gitarę za 60 dolarów (Springsteen później upamiętnił ten akt w piosence „The Wish”)^[12]. W następnym roku dzięki Texowi i Marion Vinyardom, którzy sponsorowali młode zespoły w mieście, Springsteen został gitarzystą prowadzącym i wokalistą w zespole The Castiles. Nagrał z nimi pierwsze dwie piosenki w studiu nagraniowym w Brick Township. Od końca lat 60. występował z kolejnymi zespołami: Earth, Steel Mill (1969–1971, m.in. z Stevenem Van Zandtem), Dr. Zoom & the Sonic Boom (1971), Sundance Blues Band (1971) i The Bruce Springsteen Band (1971–1972), występując w Jersey Shore, Richmond, Nashville i w Kalifornii^[3].

W 1972 zwrócił na niego uwagę łowca talentów wytwórni Columbia Records, John Hammond. W październiku 1972 Springsteen założył nowy zespół, z którym nagrał swój debiutancki album, Greetings from Asbury Park, N.J.. Zespół ostatecznie w 1974 przyjął nazwę E Street Band. W tym czasie Springsteen zyskał swój przydomek „The Boss”, wywodzący się od tego, że odbierał od organizatorów wynagrodzenie za koncerty i rozdawał kolegom z zespołu^[12].

Mimo przychylnych głosów krytyków sukces komercyjny przyniósł dopiero trzeci album Born to Run, wydany w 1975. Album osiągnął 3. miejsce na liście Billboard 200, a muzyk pojawił się na okładkach „Newsweeka” i „Time”. Największy sukces i światową sławę Springsteenowi przyniósł album z 1984 Born in the U.S.A., który sprzedał się w 15 milionach egzemplarzy w USA, 30 milionach na całym świecie i stał się jednym z najlepiej sprzedających się albumów wszech czasów, a siedem singli trafiło do pierwszej dziesiątki listy Hot 100^[13].

Bruce Springsteen w lipcu 1988

Bruce Springsteen na koncertach zazwyczaj występuje z własnym zespołem instrumentalnym The E Street Band, chociaż czasami, jak np. w albumie We Shall Overcome: The Seeger Sessions gra z innymi grupami. W 1979 Graham Parker nagrał ze Springsteenem piosenkę Endless Night na swój album Up The Escalator.

W 1985 wziął udział, razem z artystami Stanów Zjednoczonych, w nagraniu piosenki We Are the World skomponowanej przez Michaela Jacksona i Lionela Richiego, by zebrać fundusze na walkę z głodem w Etiopii, spowodowanym suszą w 1984/1985.

Za piosenkę „Streets of Philadelphia” (z filmu Filadelfia) otrzymał Oskara w 1994 i nagrodę Grammy w 1995.

Bruce Springsteen brał udział w wielu koncertach charytatywnych upamiętniających tragedię z 11 września 2001. Wiele jego utworów powstało bezpośrednio po zamachu terrorystycznym. Są to kompozycje: „Further On (Up The Road)”, „Into The Fire”, „Empty Sky”, „The Fuse” i „The Rising”^[14]. Jednak utwór "My City of Ruins" często błędnie kojarzony z Nowym Jorkiem po zamachach z 11 września 2001, powstał wcześniej, w 2000 r. i opowiada o podupadającym Asbury Park. Pierwszy raz Bruce zagrał go 17 grudnia 2000 r. w Asbury Park Convention Hall podczas charytatywnego koncertu wspierającego rewitalizację Asbury Park.

W latach 1985–1989 był żonaty z aktorką Julianne Phillips. Od 1991 jego żoną jest wokalistka i autorka tekstów Patti Scialfa. Mają troje dzieci^[12].

Dyskografia

Albumy studyjne

• Greetings from Asbury Park, N.J. (1973)
• The Wild, the Innocent & the E Street Shuffle (1973)
• Born to Run (1975)
• Darkness on the Edge of Town (1978)
• The River (1980)
• Nebraska (1982)
• Born in the U.S.A. (1984)
• Tunnel of Love (1987)
• Human Touch (1992)
• Lucky Town (1992)
• The Ghost of Tom Joad (1995)
• 18 Tracks (Highlights From Tracks) (1999)
• The Rising (2002)
• Devils & Dust (2005)
• Hammersmith Odeon, London ’75 (2006)
• We Shall Overcome: The Seeger Sessions (2006)
• Magic (2007)
• Working on a Dream (26 stycznia 2009)^[15]
• The Promise (2010)
• Wrecking Ball (2012)
• High Hopes (2014)
• Western Stars (2019)
• Letter to you (2020)
• Only the Strong Survive (2022)^[16]

Albumy koncertowe

• Live 1975–1985 (1986)
• In Concert MTV Plugged (1993)
• Live in New York City (2001)
• Hammersmith Odeon, London ’75 (2006)
• Live in Dublin (2007)
• Springsteen on Broadway (2018)

Kompilacje

• Greatest Hits (1995)
• Tracks (1998)
• 18 Tracks (Highlights From Tracks) (1999)
• The Essential Bruce Springsteen (2003)
• Greatest Hits (2009)
• Collection: 1973–2012

EP-ki

• Chimes of Freedom (1988)