CoffeeScript

CoffeeScript – język programowania transpilowany do JavaScriptu. CoffeeScript dodaje lukier składniowy zainspirowany przez Ruby’ego i Pythona, aby zwiększyć łatwość użycia^[1]. Język oferuje także bardziej wyrafinowane możliwości, takie jak przetwarzanie tablic i dopasowywanie do wzorców.

CoffeeScript

Logo języka
Pojawienie się	13 grudnia 2009; ponad 15 lat temu
Paradygmat	wieloparadygmatowy: bazujący na prototypach, imperatywny, funkcyjny, skryptowy
Typowanie	dynamiczne, słabe
Aktualna wersja stabilna	2.7.0 (24 kwietnia 2022) [±]
Twórca	Jeremy Ashkenas
Licencja	Licencja MIT
Platforma sprzętowa	wieloplatformowy
Platforma systemowa	wieloplatformowy
Strona internetowa

CoffeeScript cieszy się stosunkowo dużą popularnością w społeczności programistów Ruby’ego. Twórcy Ruby on Rails stworzyli na jego bazie system szablonów i sam CoffeeScript był również jedną z bibliotek dostarczanych z Ruby on Rails od wersji 3.1. Brendan Eich stwierdził, że CoffeeScript miał wpływ na wersje ES6 języka JavaScript.

Historia

W dniu 13 grudnia 2009 roku Jeremy Ashkenas(inne języki) wykonał pierwszy commit (Git) dla CoffeeScript z komentarzem: „initial commit of the mystery language”^[2]. Transpilator (parser i lekser) został napisany w języku Ruby^[2]. Oficjalne, wstępne wydanie pojawiło się 24 grudnia tego samego roku^[3].

Na początku 2010 roku Ashkenas wydał wersję 0.5, w której kluczową zmianą było zastąpienie Ruby'ego przez transpilator pisany w CoffeeScript z nakładką utworzoną za pomocą generatora parserów Jison (podobnego do Bisona)^[1]. Jison tworzył kod JavaScript, więc możliwe stało się uruchomienie CS w Node.js^[4]. Na tym etapie autor ostrzegał jeszcze o niestabilności CS, w szczególności o możliwych, znacznych zmianach składni CS^[1].

W listopadzie 2010 twórcy Ruby on Rails wydali nowy system szablonów bazujący na CoffeScript^[5]. Natomiast 24 grudnia 2010 roku Ashkenas na portalu Hacker News(inne języki) ogłosił wydanie stabilnej wersji 1.0.0^[6][7]. W sierpniu 2011, wraz z wydaniem Ruby on Rails w wersji 3.1, CoffeeScript stał się jedną z bibliotek dostarczanych w ramach platformy RoR^[8].

W 2011 Brendan Eich, jeden z członków komitetu TC39, przyznał, że CoffeScript jest „dobrze wykonany i wygodniejszy w użyciu niż JS” (wówczas ES5)^[9]. Jednocześnie zauważył, że CS jako swoisty polyfill nie będzie miał szans osiągnąć podobnej wydajności do JS i to JS powinien się zmieniać w kierunku wygody użycia znanej z CS^[9]. W swoim artykule porównywał CS z propozycjami, które zamierza przedstawić TC39 w pracach nad „Harmony” (wersja JS, która później przerodziła się w ES6)^[9]. Parametry resztkowe oraz wyrażenia lambda (funkcje strzałkowe) znane z CS pojawiły się później w podobnej formie w JS, w tym w wersji ES6 znanej później jako ES2015^[1][10][11].

13 września 2012 roku Dropbox ogłosił, że ich kod po stronie przeglądarki został przepisany z JavaScript na CoffeeScript, jednak w maju 2017 roku przeniesiono go do TypeScript^[12][13].

18 września 2017 roku wydano wersję 2.0.0, która „ma na celu przyniesienie CoffeeScript do współczesnej ery JavaScript, zamykając luki w kompatybilności z JavaScript i jednocześnie zachowując czystą składnię, która jest znakiem rozpoznawczym CoffeeScript”^[14].

Dystrybucja

Kompilator CoffeeScript jest self-hosting(inne języki) od wersji 0.5 i jest dostępny jako pakiet Node.js; jednak rdzeń transpilatora nie wymaga Node.js do działania i można go uruchomić w dowolnym środowisku JavaScript^[15]. Jedną z alternatyw dla Node.js jest Coffee Maven Plugin, plugin dla systemu budowania Apache Maven^[16]. Istnieje również oficjalny gem Ruby, który jest narzędziem pomostowym do kompilacji CS^[17].

Oficjalna strona na CoffeeScript.org zawiera pola tekstowe, które nie tylko na żywo kompilują CoffeeScript do kodu JavaScript, ale również umożliwiają uruchomienie go bezpośrednio w przeglądarce^[18].

Przykłady

Typowy fragment kodu JavaScript z użyciem biblioteki jQuery:

$(document).ready(function() {
  // Kod inicjalizacyjny
});

W CoffeeScript słowo kluczowe function jest zastąpione przez symbol ->. Wcięcia zastępują nawiasy klamrowe, podobnie jak w Pythonie. Dodatkowo, najczęściej nawiasy mogą być pominięte. Analogiczny do powyższego fragment kodu w CoffeeScript wygląda następująco:

$(document).ready ->
  # Kod inicjalizacyjny

Lub krócej, co wynika z definicji skróconego użycia kodu $(document).ready():

$ ->
  # Kod inicjalizacyjny

Od ES2015 ten sam kod w JavaScript można zapisać tak:

$(() => {
  // Kod inicjalizacyjny
});

Zobacz też

• Haxe
• Clojure
• TypeScript