Diecezja kamieniecka

Diecezja kamieniecka (łac. Dioecesis Camenecensis) – diecezja rzymskokatolicka na Ukrainie. Wchodzi w skład metropolii lwowskiej.

Diecezja kamieniecka

Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim
Państwo	Ukraina
Siedziba	Kamieniec Podolski
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	lwowska
Katedra diecezjalna	kościół katedralny pw. św. Ap. Piotra i Pawła
Biskup diecezjalny	bp Edward Kawa
Biskup pomocniczy	bp Radosław Zmitrowicz
Biskup senior	bp Leon Dubrawski
Dane statystyczne (2023)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	236 240 8,6
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	178 99 79
Liczba osób zakonnych	307
Liczba dekanatów	8
Liczba parafii	245
Powierzchnia	47.141 km²
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego Kamieniec Podolski
Położenie na mapie Ukrainy Kamieniec Podolski
48°40′36,001″N 26°34′18,998″E
Strona internetowa

Herb Diecezji kamienieckiej

Typ herbu	diecezjalny

Diecezja na mapie Ukrainy

Historia

• ok. 1375 – papież Urban VI z inicjatywy Ludwika Węgierskiego erygował diecezję w Kamieńcu Podolskim, która została podporządkowana metropolii halickiej. Granice diecezji pokrywały się z granicami województwa podolskiego.
• 1412 – diecezja kamieniecka została podporządkowana metropolii lwowskiej (do 1798 r.).
• 1772 – diecezja liczyła 59 parafii zgrupowanych w 6 dekanatach: czarnokozinieckim, dunajowieckim, jazłowieckim, międzyborskim, satanowskim, szarogrodzkim. Na terenie diecezji znajdowało się 87 świątyń rzymskokatolickich (w tym 23 zakonnych męskich i 2 zakonnych żeńskich), a oprócz tego kaplice domowe z uprawnieniami odprawiania mszy.
• 1795 – Katarzyna II zniosła diecezję kamieniecką
• 1798 – car Paweł I przywrócił diecezję i poddał biskupstwo kamienieckie pod zwierzchnictwo metropolii mohylowskiej
• 1866 – zniesienie diecezji kamienieckiej przez władze carskie. W latach 1867–1918 była administrowana przez biskupów łuckich i łucko-żytomierskich.
• 22 września 1918 – papież Benedykt XV reaktywował diecezję kamieniecką.
• 30 listopada 1918 – Piotr Mańkowski przyjmuje w Krakowie z rąk abp. Adama Stefana Sapiehy sakrę biskupią.
• 26 sierpnia 1919 – bp Piotr Mańkowski objął rządy w diecezji kamienieckiej przez prokurację ks. kan. Kazimierza Nosalewskiego.
• 8 grudnia 1919 – uroczysty ingres bp. Piotra Mańkowskiego do katedry w Kamieńcu Podolskim.
• 14 listopada 1920 – biskup Piotr Mańkowski został zmuszony do opuszczenia Kamieńca Podolskiego i udał się na wygnanie – z początku przebywał w Buczaczu, a następnie we Włodzimierzu Wołyńskim w diecezji łuckiej. Spora liczba księży diecezji kamienieckiej pracowała w okresie międzywojennym w diecezji łuckiej.
• 2 września 1922 – duchowni – ks. Władysław Dworzecki, ks. Feliks Lubczyński, ks. Antoni Niedzielski, ks. Walerian Szymański i ks. Ryszard Szyszko-Bohusz – zostali skazani przez Trybunał Rewolucyjny w Kamieńcu Podolskim na śmierć za sprzeciwianie się konfiskacie mienia kościelnego i zdradę stanu. Wyrok zamieniono później na karę więzienia, skąd skazańcy zostali wykupieni przez wiernych.
• 9 lutego 1926 – biskup Piotr Mańkowski z rezygnował z biskupstwa kamienieckiego. Administratorem apostolskim diecezji został ks. Jan Świderski (31 marca 1926).
• 8 kwietnia 1933 – zmarł nagle abp Piotr Mańkowski. Pochowany został w podziemiach katedry łuckiej.
• 16 stycznia 1991 – papież Jan Paweł II odnowił diecezję kamieniecką i mianował jej ordynariusza w osobie bp. Jana Olszańskiego^[1]. Od tegoż roku powszechnie używana jest również nazwa: diecezja kamieniecko-podolska, którą na zasadzie uzusu należy zaakceptować niezależnie od kryterium poprawnościowego^[2]
• 10 czerwca 1995 – w katedrze kamienieckiej odbyły się święcenia biskupie biskupa pomocniczego diecezji ks. Stanisława Padewskiego, kapłana z zakonu kapucyńskiego. Był nim do 10 października 1998, kiedy przeszedł na bp. pomocniczego do Lwowa, późniejszego ordynariusza diecezji charkowsko-zaporoskiej (2002-2009).
• 7 kwietnia 1998 – papież Jan Paweł II mianował o. Leona Dubrawskiego z zakonu franciszkańskiego (bernardyn) biskupem pomocniczym w Kamieńcu Podolskim.
• 28 czerwca 1998 – święcenia biskupie Leona Dubrawskiego – sakry udzielił mu nuncjusz apostolski na Ukrainie abp Antonio Franco.
• 4 maja 2002 – bp Jan Olszański przeszedł na emeryturę, nowym ordynariuszem został mianowany bp Leon Dubrawski.
• 3 lipca 2002 – ingres do katedry w Kamieńcu Podolskim bp. Leona Dubrawskiego.
• 26 kwietnia-4 lipca 2007 – nawiedzenie diecezji kamienieckiej przez kopię cudownego obrazu Matki Bożej Latyczowskiej.

Seminarium duchowne

Wyższe Seminarium Duchowne Ducha Świętego Diecezji Kamieniej (ukr. Вища Духовна Семінарія Святого Духа Кам’янець-Подільської Римо-Католицької Єпархії, філіал Богословського Факультету Латеранського Університету і Римі). (łac. Seminarium Maius sub tit. Sancti Spiritus Romano-Catholicae Dioecesis Camenecensis filia Pontificiae Universitatis Lateranensis, Ucraina).

• rektor: ks. dr Wiaczeslaw Gromnicki
• adres seminarium: Україна, 32000, обл. Хмельницька, м. Городок, пров. Кс. Ванагса, 14

Dane statystyczne

1914 – 101 parafii, 9 filii, 88 kaplic oraz 123 kapłanów na ok. 303 tys. wiernych.

W latach 1991–2002 diecezja kamieniecka obejmowała następujące obwody: obwód chersoński, obwód chmielnicki, obwód dniepropetrowski, obwód doniecki, obwód kirowogradzki, obwód mikołajowski, obwód odeski, obwód winnicki, obwód zaporoski i Republika Autonomiczna Krymu.

Obecnie jurysdykcja diecezji kamienieckiej obejmuje struktury Kościoła rzymskokatolickiego w obwodach chmielnickim i winnickim.

Obecnie obszar diecezji wynosi 47 158 km² (20 645 km² – obwód chmielnicki, 26 513 km² – obwód winnicki), a zamieszkuje go 3 058 953 osób (1 367 892 – obwód chmielnicki, 1 691 061 – obwód winnicki). Na terenie diecezji znajdują się 192 parafie, w których łącznie pracuje 155 księży (dane z 2005).

Biskupi

Biskupi ordynariusze

• 1716–1721 – Stefan Rupniewski
• 1722–1733 – Stanisław Józef Hozjusz
• 1733–1735 – Adam Augustyn Wessel
• 1736–1739 – Franciszek Antoni Kobielski
• 1739–1742 – Wacław Hieronim Sierakowski
• 1742–1757 – Mikołaj Dembowski
• 1759–1795 – Adam Stanisław Krasiński
• 1795–1809 – Jan Dembowski
• 1815–1842 – Franciszek Mackiewicz
• 1853–1855 – Mikołaj Górski
• 1860–1871 – Antoni Fijałkowski
• 1918–1926 – Piotr Mańkowski
• 1991–2002 – Jan Olszański
• 2002–2025 – Leon Dubrawski
• od 2025 – Edward Kawa

Administratorzy apostolscy

• 1872–1874 – Ludwik Bartłomiej Brynk
• 1883–1891 – Szymon Marcin Kozłowski
• 1897–1898 – Cyryl Lubowidzki
• 1899–1901 – Bolesław Hieronim Kłopotowski
• 1901–1911 – Karol Antoni Niedziałkowski
• 1916–1918 – Ignacy Dub-Dubowski
• 1926–1930 – Jan Świderski

Biskupi pomocniczy

• 1723–1724 – Michał Delamars
• 1726 – Mikołaj Ignacy Wyżycki
• 1730 – przed 1779 – Adam Woyna Orański
• 1778–1795 – Jan Ignacy Dłuski
• 1858–1860 – Antoni Fijałkowski
• 1995–1998 – Stanisław Padewski OFM Cap.
• 1998–2002 – Leon Dubrawski OFM
• 2006–2020 Jan Niemiec
• od 2013 – Radosław Zmitrowicz

Osobny artykuł: Biskupi kamienieccy.

Święci i Słudzy Boży związani z diecezją kamieniecką

• bł. Jan Beyzym
• św. Albert Chmielowski
• Sługa Boży ks. Stanisław Szulmiński SAC

„Credo” – katolickie czasopismo społeczno-religijne

• Redaktor naczelny: ks. Mykoła Myszowśkyj
• Kolegium redakcyjne: Julia Zawadśka (zastępca redaktora naczelnego), Ołeksandr Pawłowśkyj (skład), Oksana Oszowśka (korekta), s. Julija Czernij (kolportaż)
• Adres: 31500 смт. Летичів, вул. 50-річчя Жовтня, 10
• http://www.credo-ua.org