Do krwi ostatniej...

Do krwi ostatniej... – polski film wojenny z 1978 roku. Tematem filmu jest historia Pierwszej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki od jej utworzenia do bitwy pod Lenino.

Ten artykuł dotyczy filmu z 1978 roku. Zobacz też: serial o takim tytule.

Do krwi ostatniej...

Gatunek	wojenny
Rok produkcji	1978
Data premiery	27 października 1978 (Polska)
Kraj produkcji	Polska
Język	polski rosyjski angielski
Czas trwania	185 min
Reżyseria	Jerzy Hoffman
Scenariusz	Zbigniew Safjan
Główne role	Anna Dymna Marek Lewandowski Jerzy Trela
Muzyka	Piotr Marczewski
Zdjęcia	Jerzy Gościk
Scenografia	Jerzy Szeski Siemion Waluszok
Kostiumy	Renata Własow Barbara Śródka Nina Kruczkowa
Montaż	Zenon Piórecki
Produkcja	PRF „Zespoły Filmowe”

Plenery: Moskwa, Kolina nad Wołgą, Syberia, okolice Ełku, Londyn, Morze Kaspijskie, Białowieża.

Oprócz wersji kinowej, pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku wyprodukowano też siedmioodcinkowy serial telewizyjny pod tytułem Do krwi ostatniej.

Obsada aktorska

• Anna Dymna – Ania Gawlik
• Marek Lewandowski – porucznik Andrzej Radwan
• Jerzy Trela – Zygmunt Gawlik, brat Ani
• Jerzy Braszka – Bronisław Lachowicz, dowódca I batalionu 1 pułku piechoty/adiutant Sikorskiego
• Andro Kobaładze – Józef Stalin
• Leszek Kubanek – Leon Bukojemski, dowódca dywizyjnej artylerii^[1]
• Władimir Marienkow – oficer 1 Dywizji Piechoty
• Wojciech Pilarski – Zygmunt Berling
• Leonard Pietraszak – kapitan Wicherski
• Andrzej Rettinger – Józef Retinger
• Katarzyna Skolimowska – Wanda Wasilewska
• Kazimierz Witkiewicz – Władysław Sikorski
• Wytautas Żałakewiczus – major Wysokoński
• Nikolaj Zasuchin – Wiaczesław Mołotow
• Marek Walczewski – Władysław Anders
• Jacek Zejdler – Zbyszek Trepko, syn Zygmunta Gawlika
• Lidia Fiedosiejewa-Szukszyna – Jekaterina Pawłowna
• Józef Para – ambasador Archibald Clark Kerr
• Kazimierz Meres – Anthony Robert Eden
• Wasilij Szulgin – pułkownik Kondratiuk
• Roman Sikora – Stanisław Kot, ambasador Polski w ZSRR
• Giennadij Piecznikow – Andriej Wyszyński
• Henryk Bista – ks. Wilhelm Franciszek Kubsz, kapelan 1 Dywizji Piechoty
• Stefan Paska – muzyk, żołnierz 1 Dywizji Piechoty
• Edward Bukowian – żołnierz 1 Dywizji Piechoty
• Edmund Karwański – komunista
• Lech Sołuba – oficer 1 Dywizji Piechoty
• Andrzej Głoskowski – Arlet, sekretarz majora Wysokońskiego
• Irena Burawska

Fabuła

30 listopada 1941. Do Kujbyszewa przylatuje premier polskiego rządu na emigracji i Naczelny wódz, gen. Władysław Sikorski. Na pokładzie samolotu rozmawia z młodym porucznikiem Andrzejem Radwanem, któremu poleca pozostanie w ambasadzie polskiej w Kujbyszewle, gdyż – jak mówi – chce tam mieć zaufanego człowieka. Po przylocie Sikorski prowadzi rozmowy ze Stalinem. Działający w armii radzieckiej Zygmunt Gawlik dowiaduje się, że powstaną polskie siły zbrojne w ZSRR. Po wyleczeniu rany wyrusza do Kujbyszewa, gdzie przebywa jego siostra Anna, współpracująca z polskimi komunistami. Oboje w pobliżu ambasady poznają porucznika Radwana – jak się okazuje był ich sąsiadem we Lwowie. Między Anną a Andrzejem wybucha uczucie.

Tymczasem w Kujbyszewie sprawy polskie przebiegają na dwóch torach. Z jednej strony ambasada prowadzi zaciąg do armii generała Andersa, z drugiej komuniści tworzą czasopismo wyrażające program ścisłej współpracy ze Związkiem Radzieckim i krytykę oficjalnej polityki londyńskiego rządu polskiego wobec ZSRR. Anna i Zygmunt ściśle współpracują z Wandą Wasilewską. Aktywność polskich komunistów niepokoi mjra Wysokońskiego, przełożonego Radwana. W delegaturze ambasady polskiej zajmującej się werbunkiem Polaków do armii zjawia się 17-letni Zbyszek Trepka. Podczas wypełniania ankiety personalnej, Trepka przyznaje, że nie zna swego ojca, ale wie, że był więzionym w Polsce komunistą. To wystarcza, by został odrzucony. Chłopak wpada w ręce organów bezpieczeństwa i zostaje zesłany na Syberię. Podczas ewakuacji armii Andersa, Radwan spotyka kapitana Wicherskiego, który informuje go o swej decyzji zdezerterowania z armii polskiej i pozostania w ZSRR.