Leonard Pietraszak

Leonard Józef Pietraszak (ur. 6 listopada 1936 w Bydgoszczy, zm. 1 lutego 2023 w Michałowie-Grabinie^[1][2][3]) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny.

Leonard Pietraszak

Leonard Pietraszak (2015)
Data i miejsce urodzenia	6 listopada 1936 Bydgoszcz
Data i miejsce śmierci	1 lutego 2023 Michałów-Grabina
Zawód	aktor teatralny i filmowy
Współmałżonek	Wanda Majerówna
Lata aktywności	1958–2012
Zespół artystyczny
Teatr Ateneum w Warszawie
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się w rodzinie Aleksandra (1902–1988), powstańca wielkopolskiego, żołnierza Korpusu Ochrony Pogranicza^[4], i Janiny z Dmowskich (1909–1953). Dzieciństwo spędził w Bydgoszczy, gdzie zamieszkiwał w domu przy ul. Gdańskiej 95, a po 1945 roku przy ul. Grunwaldzkiej 38. Gdy mieszkał pod tamtym adresem poznał go, mieszkający niedaleko kamienicy Edward Rinke. Ponieważ młody Leonard chciał pójść w ślady brata, który boksował w Stanach Zjednoczonych, rozpoczął treningi pod okiem trenera Rinkego. Przygoda z boksem nie trwała długo. Po przegraniu walki w Solcu Kujawskim ojciec zakazał mu boksować^[5].

Roman Wilhelmi i Leonard Pietraszak. Warszawa. Teatr Ateneum – sztuka „Tryptyk listopadowy” (1978)

Występ aktorów Teatru Ateneum z Warszawy ze spektaklem „Wysocki” na XII Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu (1991); od prawej: Leonard Pietraszak, Marian Opania, Wiktor Zborowski, Marcin Sosnowski

Absolwent miejscowego III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza (1954). Po zakończeniu liceum był instruktorem ds. prenumeraty prasy zakładowej w bydgoskim Ruchu^[6]. 19 czerwca 1959 roku zadebiutował jako aktor w teatrze, a rok później ukończył studia na Wydziale Aktorskim PWSTiF w Łodzi. W latach 1960–1962 był aktorem Teatrów Dramatycznych w Poznaniu, a od 1962 do 1965 roku aktorem Teatru Polskiego w Poznaniu. Następnie występował w teatrach warszawskich: w latach 1965–1971 w Teatrze Klasycznym, od sezonu 1971 do 1976 w Teatrze Komedii, a w latach 1977–2008 w Teatrze Ateneum im. Stefana Jaracza.

Popularność przyniosły mu role w serialach telewizyjnych: wystąpił jako Krzysztof Dowgird w serialu Czarne chmury, jako doktor Karol Stelmach, przyjaciel głównego bohatera – inż. Stefana Karwowskiego w 40-latku oraz płk. Wareda w Karierze Nikodema Dyzmy. W latach 80. wystąpił w roli Kramera w dwóch częściach popularnych komedii Vabank i Vabank II.

W 2002 roku, podczas VII Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach, odcisnął dłoń na Promenadzie Gwiazd.

Kolekcjonował obrazy z okresu Młodej Polski^[7]. Swoją kolekcję przekazał w 2021 roku bydgoskiemu Muzeum Okręgowemu^[8].

Był mężem aktorki Wandy Majerówny^[9]. Z pierwszego małżeństwa z Hanną, miał syna Mikołaja^[10].

Nagrobek aktora Leonarda Pietraszaka i jego matki Janiny na cmentarzu Starofarnym w Bydgoszczy

4 lutego 2023 roku aktora pożegnano w Warszawie podczas mszy świętej w Kościele Środowisk Twórczych przy placu Teatralnym. 7 lutego 2023 roku został pochowany w grobie swojej matki na cmentarzu Starofarnym w Bydgoszczy^[11].

Filmografia

• Cafe pod Minogą (1959) – powstaniec
• Czerwone berety (1962) – porucznik Faleński
• Stawka większa niż życie (serial telewizyjny) (1968) – Hubert Ormel (odc. 11. Hasło)
• Jak rozpętałem drugą wojnę światową (1969) – lotnik w stalagu (cz. 1. Ucieczka)
• Perła w koronie (1971) – policjant Kopyrniok
• Bułeczka (1973) – weterynarz Mikołaj
• Czarne chmury (serial telewizyjny) (1973) – pułkownik Krzysztof Dowgird
• Gniazdo (1974) – Zygfryd, rycerz Hodona
• Linia (1974) – redaktor Stefan Walicki
• Czterdziestolatek (serial telewizyjny) (1974–1977) – doktor Karol Stelmach, przyjaciel inż. Stefana Karwowskiego
• W te dni przedwiosenne (1975) – pułkownik Wacław Kaszyba
• Znikąd donikąd (1975) – „Fabian”
• Daleko od szosy (serial telewizyjny) (1976) – nauczyciel rysunku technicznego w Technikum dla Pracujących
• Motylem jestem, czyli romans 40-latka (1976) – doktor Karol Stelmach, przyjaciel inż. Stefana Karwowskiego
• Wielki układ (1976) – Marek Kołodziejski
• Do krwi ostatniej... (1978) – kapitan Wicherski
• Rodzina Połanieckich (1978) – malarz Świrski
• Życie na gorąco (serial telewizyjny) (1978) – Andreas Lossis, pomocnik redaktora Maja z greckiej opozycji (odc. 2. Saloniki)
• Do krwi ostatniej (serial) (1979) – kapitan Wicherski
• Ród Gąsieniców (1979) – malarz

  

  Odcisk gwiazdy w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach

• Kariera Nikodema Dyzmy (serial telewizyjny) (1980) – pułkownik Wacław Wareda, przyjaciel Nikodema Dyzmy
• Królowa Bona (serial telewizyjny) (1980) – Piotr Kmita, marszałek wielki koronny
• Vabank (1981) – Gustaw Kramer, przeciwnik Henryka Kwinto
• Danton (1982) – Lazare Nicolas Marguerite Carnot
• Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny (1982) – Piotr Kmita, marszałek wielki koronny
• Vabank II, czyli riposta (1984) – Gustaw Kramer
• Kronika wypadków miłosnych (1985) – Nałęcz, ojciec Aliny
• Menedżer (1985) – Joachim Mackiewicz
• ESD (1986) – doktor Kowalik
• Kingsajz (1987) – Kramerko
• Trójkąt bermudzki (1987) – Henryk
• Czterdziestolatek. 20 lat później (serial telewizyjny) (1993) – doktor Karol Stelmach, przyjaciel inż. Stefana Karwowskiego
• Do widzenia wczoraj. Dwie krótkie komedie o zmianie systemu (1993) – Jan (cz. 1. Skok)
• Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza (1993) – radny Jaskółko
• Siedlisko (serial telewizyjny) (1998) – Krzysztof Kalinowski, mąż Marianny
• Złoto dezerterów (1998) – rotmistrz „Leliwa”
• 39 i pół (serial telewizyjny) (2008–2009) – Warcisław Sobański, ojciec Anny Jankowskiej
• Listy do M. (2011) – Florian, ojciec Wladiego
• Dzień kobiet (2012) – mecenas Gawlik

Polski dubbing

• Wedle wyroków twoich... (1983) – Hauptmann Kurt Kleinschmidt, komendant miasta (rola Guntera Lamprechta)
• V.I.P. (1991) – Jerzy Malecki (rola Paula Barge)

Autograf artysty w Bydgoskiej Alei Autografów

Spektakle Teatru Telewizji

• Oberża Pod Śpiewającym Klaunem (1963)
• Kordian i cham (1964) – Feluś Czartkowski
• Dziecinni kochankowie (1965) – Cudzoziemiec
• Maria Stuart (1965) – Rizzio
• Dom kobiet (1966) – Głos
• Pocztówki z Buenos Aires (1966) – Robert
• Pożegnanie z Marią (1966) – Żandarm
• Stawka większa niż życie (1966) – Stefan Welmarz
• Karykatury (1967) – Antoni Relski
• Sztorm (1967) – robotnik, członek Komitetu Wykonawczego
• Tak jest jak się państwu zdaje (1967) – Pan
• Nie jesteśmy aniołami (1968) – Jerzy
• Rocznica (1968) – Bowers
• Głos mordercy (1969) – Peter
• Gniewko, syn rybaka (1969) – Reuss von Plauen (odc. 5. Ta wieś nazywa się Płowce)
• Milczenie (1969) – Oficer
• Niespodzianka (1969) – Jasiek
• Ucieczka (1969) – Porucznik Białysz
• Wicek i Wacek (1969)
• Dziewczęta z Nowolipek (1970) (cz. 3–4)
• Szal (1970) – Shaw (cz. 1)
• Umarłem, aby żyć (1970) – Wróbel (cz. 1)
• W imieniu prawa (1970) – Inżynier Berski
• Księżyc świeci nieszczęśliwym (1971) – Harder
• Mgła (1971)
• 14 maja - o północy (1972) – Franco Tombari
• Chcę wyjść za mąż (1972) – Oskarżony
• Umarłem, aby żyć (1972) – Wróbel (cz. 2)
• Spotkanie (1976) – Piotr
• Sobota wieczorem - niedziela rano (1978) – Porucznik
• To samo (1978) – Stefan Górski
• Barbara Radziwiłłówna (1980) – Zygmunt II August
• Supeł (1980) – Mąż
• Wielki Fryderyk (1981) – Fryderyk Wilhelm - następca tronu
• Święty eksperyment (1983) – Andre Cornelis
• Skandal z Zapolską (1984)
• Sposób na życie (1984) – Doktor Woliński
• Potrójny nelson (1985) – Hallet
• Strach i nędza III Rzeszy (1985)
• Napoleon V.S.O.P. (1988) – Gourgaud
• Dwaj panowie B. czyli jej pierwszy kochanek (1989) – Reżyser
• Jacobowsky i pułkownik (1989) – Pułkownik Tadeusz Szczerbiński
• Polka prosto z kraju (1989) – Kapitan Malinowski
• Człowiek z budki suflera (1990) – Dyrektor teatru
• Wielka księżna i chłopiec hotelowy (1990) – Baron
• Znajomek z Fiesole (1990) – Derka
• Firma (1991) – Hugo Brandt
• Cieszmy się życiem (1992) – Pan Kirby
• Upiór w kuchni (1993) – Mike Speely

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2000)^[12]
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2010)^[13]
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1988)^[14]

Nagrody i wyróżnienia

• Nagroda w plebiscycie „Expressu Poznańskiego” na najpopularniejszego aktora (1964)^[14]
• Nagroda Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt twórczości telewizyjnej (1979)^[14]
• III miejsce w plebiscycie publiczności na najlepszego aktora XXXIV Rzeszowskich Spotkań Teatralnych (1995)^[14]
• Bydgoski Autograf za zasługi w budowaniu dobrego imienia Bydgoszczy w kraju, Europie i na świecie (2012)^[14]
• Medal im. Jerzego Sulimy-Kamińskiego za wybitne zasługi dla kultury regionu Pomorza i Kujaw (2016)^[15]
• Honorowy Obywatel Bydgoszczy (2018)^[6]
• Honorowy Członek Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy
• Nagroda Filmowa Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego im. Poli Negri (pośmiertnie, 2024)^[16]